Quyết định mập mờ của Mỹ với Saudi Arabia
Việc Mỹ quyết định dừng hỗ trợ nhiên liệu cho lực lượng Saudi Arabia tham chiến tại Yemen không có ý nghĩa gì về mặt quân sự. Đây là một chút động thái liên quan đến vụ nhà báo Jamal Khashoggi.
Ảnh chỉ có tính minh họa. (Nguồn: World on Rocks)
Việc Mỹ quyết định dừng hỗ trợ nhiên liệu cho lực lượng Saudi Arabia tham chiến tại Yemen không có ý nghĩa gì về mặt quân sự. Đó chỉ là tín hiệu vì mục đích đạo đức từ chính quyền Trump.
Đây là dịp để tạo ra một chút động thái liên quan đến vụ nhà báo Jamal Khashoggi của Saudi Arabia bị sát hại, nhưng vẫn đảm bảo rằng phương hướng chiến lược của Vương quốc này sẽ được tiếp tục.
Đó là cách có thể hiện thái độ khó chịu rằng ngay sau khi Mỹ kêu gọi ngừng bắn trong cuộc chiến ở Yemen, liên minh do Saudi Arabia dẫn đầu đã phát động một cuộc không kích và tấn công cảng Hodeida, khu vực nằm dưới sự kiểm soát của phiến quân Houthi được Iran hậu thuẫn. Và đó là cách để đánh lạc hướng sự chú ý khỏi thực tế rằng người Pháp và người Anh vẫn đang tiếp tục cung cấp sự hỗ trợ quân sự quan trọng cho phe Saudi Arabia trong cuộc chiến này.
Những nỗ lực của Saudi Arabia trong cuộc chiến, mà Liên hợp quốc (LHQ) dự báo có thể đẩy 14 triệu người vào cảnh đói nghèo, sẽ không bị ảnh hưởng bởi quyết định trên của Mỹ. Trên thực tế, Saudi Arabia thậm chí còn tuyên bố việc Mỹ ngừng tiếp nhiên liệu chính là ý đồ của họ.
Chính phủ Saudi Arabia cho biết trong một tuyên bố: “Vương quốc Saudi Arabia, và các nước thành viên của Liên minh ủng hộ sự hợp pháp ở Yemen, sẽ không ngừng theo đuổi những tiến bộ hướng tới sự chuyên nghiệp trong quân sự và khả năng tự cung tự cấp. Gần đây, Saudi Arabia cùng Liên minh đã tăng cường khả năng tự tiếp nhiên liệu cho các máy bay chiến đấu ở Yemen. Kết quả là, trong khi tham vấn với Mỹ, Liên minh đã yêu cầu ngừng hỗ trợ tiếp nhiên liệu cho các hoạt động của mình tại Yemen.”
Việc dừng tiếp nhiên liệu có thể là giai đoạn đầu tiên trong một nỗ lực lớn hơn nhằm buộc Saudi Arabia tiến tới bàn đàm phán - cùng với các đồng minh của họ là chính phủ Yemen, Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE), các lực lượng Sudan và một loạt tổ chức dân quân - bao gồm các tổ chức Hồi giáo Salafist cấp tiến. Ngoài ra, còn rất nhiều việc khác phải thực hiện.
Mỹ là nhà cung cấp vũ khí chính cho lực lượng Không quân của Saudi Arabia và còn là nhà cung cấp thông tin tình báo quân sự quan trọng cho Vương quốc này. Anh và Pháp cũng là những quốc gia cung cấp vũ khí cho Saudi Arabia. Bên cạnh đó, Anh tham gia trợ giúp trong quá trình mà quân đội Saudi Arabia gọi là “đánh giá thiệt hại trong chiến đấu” (hậu quả sau khi giao chiến và ném bom), còn Pháp đã gửi các chuyên gia tư vấn chiến tranh hải quân tới liên minh do Saudi Arabia dẫn đầu để giúp ngăn chặn các cuộc tấn công trên biển và các hoạt động khai thác mỏ của Houthis.
Có những lý do thực tế hoàn toàn hợp lý để giải thích cho sự hỗ trợ này (của Anh và Pháp), chủ yếu là do sự hậu thuẫn của Iran dành cho phiến quân Houthis - một lực lượng nổi loạn đã kiểm soát khu vực Hodeidah và thủ đô Sanaa. Khả năng chiến lược của Houthis đã được tăng cường mạnh mẽ nhờ sự cung cấp vũ khí và bí quyết sản xuất của Iran - giúp tạo ra các tên lửa đạn đạo tầm xa được sử dụng để chống lại các mục tiêu Saudi Arabia. Ngoài ra còn có các kỹ thuật tiên tiến để sản xuất máy bay không người lái và các thiết bị phát nổ ngẫu nhiên.
Từ quan điểm của Saudi Arabia, Houthis đại diện cho một mối đe dọa tương tự như mối đe dọa của lực lượng vũ trang Hezbollah đối với Israel từ khu vực phía Nam Liban. Hezbollah hiện là một lực lượng quân sự hùng mạnh có khả năng phóng hàng chục nghìn tên lửa nhắm vào Israel và gây ra nỗi đau mang tầm chiến lược.
Houthis, giống như Hezbollah, đang được Iran hậu thuẫn và là một lực lượng ủy nhiệm đại diện cho sự cạnh tranh giữa dòng Hồi giáo Sunni-Shi’ite cũng như giữa Iran-Saudi Arabia với mục tiêu giành lấy sự thống trị khu vực Trung Đông. Houthis kiểm soát một dải bờ biển phía Tây Yemen, và theo lý thuyết, họ có thể làm gián đoạn hoặc ngăn chặn việc vận chuyển dọc Biển Đỏ. Đây là một “lời nguyền” đối với châu Âu và có thể trao cho Iran quyền kiểm soát một trong những tuyến huyết mạch kinh tế quan trọng nhất thế giới.
Tuy nhiên, cuộc chiến ở Yemen không phải là điều tốt đẹp. Các báo cáo cho thấy trẻ em đang khổ sở vì đói, người dân đang lo sợ về sự bùng phát dịch tả, và thật khó để kêu gọi Washington hỗ trợ cho các cuộc không kích do các nền quân chủ Ả Rập dồi dào dầu mỏ chống lại các bộ lạc ở Yemen.
Việc Mỹ khó có thể hỗ trợ liên minh mà Saudi Arabia dẫn đầu là do không nhận được sự ủng hộ từ cả hai đảng ở Washington. Do đó, việc chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump thể hiện đã được thử thách trong các vấn đề vi phạm nhân quyền và đang cố tránh một thảm họa nhân đạo là rất cần thiết. Tuy nhiên, tất cả chỉ là một vỏ bọc giả tạo. Đạo đức thường bị thao túng bởi thực tế đối ngoại, đặc biệt là trong chính quyền Trump./.
