Quy hoạch phân khu Hồ Gươm và vùng phụ cận: Được xem xét tăng chiều cao trường học

Không gian đô thị khu vực Hồ Gươm. Ảnh minh họa

Tạo dựng thương hiệu đô thị Thủ đô

Khu vực nghiên cứu đồ án quy hoạch phân khu đô thị H1-1B (khu vực Hồ Gươm và vùng phụ cận) thuộc địa giới hành chính 6 phường của quận Hoàn Kiếm, gồm: Hàng Gai, Hàng Bạc, Hàng Trống, Lý Thái Tổ, Tràng Tiền, Phan Chu Trinh.

Về ranh giới, phía Bắc giáp các phố: Hàng Gai, Cầu Gỗ; phía Nam giáp các phố: Hai Bà Trưng, Đặng Thái Thân; phía Tây giáp các phố: Hàng Trống, Nhà Thờ, Ấu Triệu, khu vực Nhà thờ Lớn và các phố Nhà Chung, Quang Trung; phía Đông giáp các phố: Nguyễn Hữu Huân, Lý Thái Tổ, khu vực Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các phố Lý Đạo Thành, Tông Đản, Tràng Tiền, Phạm Ngũ Lão.

Mục tiêu của quy hoạch nhằm xác định giải pháp, kế hoạch cải tạo đô thị, bảo tồn, tôn tạo, phát huy các giá trị di sản đô thị, văn hóa lịch sử truyền thống, danh lam thắng cảnh và di tích quốc gia đặc biệt của khu vực nhằm tạo dựng thương hiệu đô thị của Thủ đô Hà Nội; cải tạo, nâng cấp các khu vực hiện có, xây dựng lại các khu tập thể cũ theo hướng hiện đại, chất lượng cao, cải thiện điều kiện sống cho người dân...

Đồ án quy hoạch phân khu đô thị H1-1B (khu vực Hồ Gươm và vùng phụ cận) có tổng diện tích khoảng 63,72ha; quy mô dân số đến năm 2030 và tối đa đến năm 2050 là 6.200 người, được chia thành 5 ô quy hoạch và đường giao thông. Các ô quy hoạch được chia thành các ô phố để kiểm soát phát triển.

Khoảng 16ha cây xanh, mặt nước...

Về quy hoạch tổng mặt bằng sử dụng đất: Tổng diện tích đất công cộng thành phố, quận là 15,97ha (chiếm 25,06% diện tích đất nghiên cứu, đạt chỉ tiêu 25,76m2/người). Đây là các công trình công cộng thành phố, quận được xây dựng mới hoặc cải tạo chỉnh trang trên cơ sở công trình hiện có, bao gồm trung tâm thương mại, khách sạn, ngân hàng, nhà hát, bảo tàng...

Đất cây xanh, mặt nước, thể dục thể thao khoảng 15,79ha (chiếm 24,78%, đạt chỉ tiêu 25,47m2/người), gồm các vườn hoa: Lý Thái Tổ, Diên Hồng, Cổ Tân, 19-8, đền Bà Kiệu; cây xanh khu vực hồ Gươm, cây xanh đường phố: Ngô Quyền, Nguyễn Hữu Huân - Lý Thái Tổ, Nhà Thờ, Bà Triệu, Hàng Bài. Đất giao thông khoảng 16,27ha (chiếm 25,53%) gồm đường đô thị, khu vực, đường nội bộ, các bãi đỗ xe công cộng.

Đất nhóm nhà ở khoảng 8ha (chiếm 12,55% diện tích, đạt chỉ tiêu 12,9m2/người). Đối với chung cư, khu tập thể cũ, việc cải tạo, xây dựng lại sẽ được thực hiện theo dự án riêng trên nguyên tắc tự cân đối dân số. Việc cải tạo, xây dựng lại các khu tập thể cũ, chung cư cũ trong khu vực Hồ Gươm và vùng phụ cận theo hướng: Khuyến khích di dân trong các nhà tập thể, chung cư cũ tới các chung cư cao tầng khác thuộc quận Hoàn Kiếm hoặc địa bàn thành phố Hà Nội; chuyển đổi chức năng sử dụng đất sang loại hình thương mại, dịch vụ hoặc căn hộ cho thuê; giảm mật độ xây dựng và phù hợp với quy chế quản lý quy hoạch, kiến trúc của khu vực.

Đất trường trung học phổ thông trên cơ sở quỹ đất hiện có, đề xuất mở rộng diện tích khuôn viên trường Trần Phú về phía Bắc (sát khu vực đất hỗn hợp ở dịch vụ thương mại hiện có). Hệ thống trường học (trung học cơ sở, tiểu học, mầm non) được xây dựng mới và cải tạo chỉnh trang trên cơ sở hiện có và được bổ sung từ quỹ đất thuộc danh mục các vị trí di dời, chuyển đổi chức năng.

Đáng chú ý, do điều kiện hiện trạng đặc thù, quỹ đất phát triển hạn chế nên các chỉ tiêu quy hoạch kiến trúc (mật độ xây dựng, tầng cao công trình trường học) có thể xem xét được tăng cao hơn so với tiêu chuẩn thiết kế chuyên ngành nếu bảo đảm các yêu cầu an toàn, phòng cháy, chữa cháy... Trong đó, các tầng tăng thêm sử dụng cho mục đích quản lý hành chính và các công năng phù hợp khác (không bố trí lớp học); khuyến khích khai thác không gian ngầm và tầng 1 để xây dựng sân chơi, vườn hoa. Ngoài ra, đối với các công trình hỗn hợp xây dựng mới và các chung cư cũ cải tạo trên địa bàn quận, có thể bố trí trường mầm non kết hợp tại các tầng khối đế công trình...

Tạo lập tổng thể cảnh quan thống nhất

Cấu trúc không gian đô thị được tổ chức hướng tâm là cảnh quan cây xanh, mặt nước Hồ Gươm. Cấu trúc của phân khu đô thị H1-1B hình thành bởi mạng lưới các không gian công cộng. Trong đó, khu vực trọng tâm là Hồ Gươm với cụm di tích đền Ngọc Sơn - tháp Bút và vườn hoa xung quanh hồ. Nguyên tắc tổ chức cảnh quan là tạo lập tổng thể cảnh quan thống nhất, hợp nhất với khu vực xung quanh và hình thành nên không gian lý tưởng cho người đi bộ. Trên cơ sở đó, tổ chức không gian đi bộ khu vực đường Đinh Tiên Hoàng, Lê Thái Tổ kết nối với phố đi bộ Hàng Ngang - Hàng Đào; kiểm soát thiết kế mặt tiền các tòa nhà thuộc các khu vực xung quanh Hồ Gươm; kiểm soát chiều cao công trình theo Quy chế quản lý kiến trúc, thấp dần ra phía Hồ Gươm.

Về tổ chức không gian, kiến trúc cảnh quan tại các tuyến phố: Bảo tồn các công trình được đánh giá có giá trị và có không gian trống lớp ngoài; Bảo tồn cấu trúc không gian "thành phố vườn". Đối với các công trình cải tạo và xây dựng mới, quản lý kiến trúc theo thiết kế đô thị khu vực cụ thể và quy chế quản lý quy hoạch kiến trúc, khuyến khích khai thác không gian ngầm.

Với các không gian quảng trường và không gian mở: Bảo tồn không gian cảnh quan và các công trình kiến trúc có giá trị về lịch sử và văn hóa như Nhà hát Lớn, khách sạn Sofitel, Nhà khách Chính phủ, các biệt thự Pháp có giá trị... với đầy đủ tiêu chí: Có sân vườn, có tường rào và lối đi riêng biệt, phá bỏ những phần xây dựng làm biến dạng kiến trúc khuôn viên công trình; cải tạo và chỉnh trang khuôn viên và kiến trúc những công trình tiếp giáp với các không gian này.

Về bãi đỗ xe: Trong phạm vi quy hoạch, xây dựng 2 bãi đỗ xe công cộng tập trung ngầm tại khu vực quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục, quảng trường 19-8. Ngoài ra, dự án xây dựng tại các ô đất sau khi di chuyển các nhà máy, cơ sở sản xuất gây ô nhiễm, đất cơ quan, trụ sở bộ, ngành... phải dành quỹ đất tối thiểu 10% tổng diện tích khu đất để bố trí bãi đỗ xe công cộng phục vụ chung cho khu vực.

Dạ Khánh