Quy đổi chứng chỉ ngoại ngữ để tránh chồng chéo, lãng phí

Để tránh chồng chéo và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người học, người lao động, nhiều ý kiến đề xuất, Bộ Giáo dục và Đào tạo cần sớm có quy định, hướng dẫn về việc quy đổi chứng chỉ ngoại ngữ trong nước và quốc tế.

Hiện nay rất nhiều các trường đại học (ĐH), cao đẳng trong quy định chuẩn đầu ra đều bắt buộc sinh viên phải có trình độ tiếng Anh đáp ứng được yêu cầu thì mới cho phép ra trường. Việc quy định công nhận chứng chỉ nào để đảm bảo yêu cầu chuẩn đầu ra là phụ thuộc tùy từng trường. Nhưng sau khi đáp ứng chuẩn đầu ra của từng trường, đến khi nộp hồ sơ đi xin việc, mỗi đơn vị tuyển dụng lại đòi hỏi các chứng chỉ ngoại ngữ khác nhau khiến cho người lao động có thể phải một lần nữa đầu tư thời gian, công sức, tiền bạc để đi thi; gây tốn kém, lãng phí.

Cấn sớm có quy định về việc quy đổi chứng chỉ ngoại ngữ trong nước và quốc tế để tạo thuận lợi cho người lao động

Câu chuyện của sinh viên Nguyễn Hoàng Hà, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên là một ví dụ. Mặc dù tốt nghiệp ngành CNTT, đạt chuẩn đầu ra tiếng Anh của trường với chứng chỉ TOEFL, nhưng khi đi xin việc tại một công ty phần mềm họ lại yêu cầu phải có chứng chỉ IELTS. Theo giải thích của doanh nghiệp này, họ không có căn cứ nào để quy đổi chứng chỉ trên ra khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc của Việt Nam.

Do vậy, nếu muốn vào làm việc tại công ty, ứng viên buộc phải đăng ký đi học một khóa IELTS để thi lấy chứng chỉ. Tương tự, rất nhiều sinh viên dù đạt chứng chỉ Tiếng Anh theo chuẩn đầu ra của nhà trường ĐH cấp với điểm số khá cao song vẫn không được nhà tuyển dụng chấp nhận.

Các doanh nghiệp này đều yêu cầu ứng viên phải đạt được những chứng chỉ quốc tế phổ biến như IELTS, TOEIC. Sự việc mới đây về một số giáo viên nước ngoài tại Hà Nội dù có nhiều loại bằng cấp, chứng chỉ tiếng Anh nhưng vẫn chưa đủ điều kiện giảng dạy tại Việt Nam mà một trong những lý do chưa có sự quy đổi, thống nhất giữa quy định chứng chỉ trong nước và quốc tế đã thêm một minh chứng cho câu chuyện này.

Từ thực tế trên, nhiều ý kiến cho rằng, Bộ GD&ĐT cần sớm có quy định về việc quy đổi giữa các chứng chỉ ngoại ngữ trong nước và quốc tế để tạo thuận lợi cho người sử dụng. “Nếu đã đặt ra khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc của Việt Nam thì nên có quy định cụ thể rõ ràng mỗi loại chứng chỉ quốc tế tương ứng mức điểm số bao nhiêu thì rơi vào bậc nào của khung năng lực 6 bậc. Khi đã có quy định rồi, các doanh nghiệp dù yêu cầu chứng chỉ quốc tế như thế nào cũng phải căn cứ vào khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc của Việt Nam để tham chiếu thì mới có sự thống nhất”- sinh viên Nguyễn Hoàng Hà đề xuất.

Trong khi đó, một số ý kiến khác lại chỉ ra rằng, hiện nay khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc của Việt Nam vẫn chưa thực sự tương thích với khung tham chiếu trình độ ngôn ngữ chung châu Âu (CEFR). Do đó, Bộ GD&ĐT cần có hướng dẫn, làm rõ những điểm này sớm để tạo thuận lợi hơn cho người lao động và cả nhà tuyển dụng khi đưa ra các yêu cầu.

Về vấn đề này, lãnh đạo Cục Quản lý chất lượng, Bộ GD&ĐT cho biết: Hiện chưa có quy định về việc quy đổi tương đương giữa chứng chỉ ngoại ngữ do tổ chức nước ngoài cấp với chứng chỉ ngoại ngữ theo khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam ban hành kèm theo Thông tư số 01 ngày 24/1/2014 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT.

Tuy nhiên, khung năng lực ngoại ngữ Việt Nam được phát triển trên cơ sở tham chiếu, ứng dụng khung tham chiếu ngôn ngữ châu Âu (CEFR) và một số khung trình độ tiếng Anh của các nước. “Mức độ tương thích giữa CEFR và khung năng lực ngoại ngữ Việt Nam như sau: Cấp độ A1, A2, B1,B2,C1,C2 theo khung CEFR lần lượt tương thích với bậc 1, bậc 2, bậc 3, bậc 4, bậc 5, bậc 6 khung năng lực ngoại ngữ Việt Nam. Vì vậy, điểm bài thi IELTS được công nhận tham chiếu tương đương với khung CEFR thì có thể quy đổi tương đương sang khung năng lực ngoại ngữ Việt Nam”- Cục Quản lý chất lượng nêu rõ.

Liên quan đến chứng chỉ đào tạo giáo viên dạy ngoại ngữ, lãnh đạo Cục Quản lý chất lượng cho rằng, hiện tại, Việt Nam chưa có đơn vị nào được cho phép tổ chức bồi dưỡng và cấp chứng chỉ đào tạo dạy ngoại ngữ cho người nước ngoài và cũng chưa có quy định về việc công nhận chứng chỉ giảng dạy tiếng Anh do tổ chức nước ngoài cấp.

“Trên thế giới, có một số chứng chỉ giảng dạy tiếng Anh đã được kiểm định, công nhận và sử dụng khá phổ biến như chứng chỉ TESOL được kiểm định bởi Tổ chức ALAP, chứng chỉ TEFL của Gatehouse Awards và chứng chỉ CELTA của Cambridge Assessment English được kiểm định bởi Văn phòng Quản lý quy chế thi và trình độ Vương quốc Anh. Vì vậy, Cục Quản lý chất lượng đề nghị Sở Lao động-Thương binh và Xã hội Hà Nội xem xét và có thể chấp nhận các chứng chỉ này là điều kiện để cấp giấy phép lao động đối với giáo viên là người nước ngoài”- Cục Quản lý chất lượng nêu quan điểm.

Huyền Thanh