Quốc hội Ukraine phá kế hoạch gia nhập NATO: Kiev-Maidan tỉnh mộng?

Quốc hội Ukraine từ chối hai dự luật quan trọng để mở cửa vào NATO

Kyiv Post đưa tin, ngày 26/2, Quốc hội Ukraine đã không thông qua hai dự luật quan trọng đối với quân đội nước này.

Một dự luật về hệ thống cấp bậc theo chuẩn NATO và một dự luật về sửa đổi quy chế hoạt động quân sự từ thời Liên Xô.

Dự luật về hệ thống cấp bậc mới của quân đội Ukraine (NCO) do Bộ Quốc phòng nước này soạn thảo từ tháng 4/2017, được xem là nền tảng căn bản cho việc tái cấu trúc mạnh mẽ quân đội Ukraine theo mô hình quân đội NATO.

Hệ thống cấp bậc mới của quân đội Ukraine được thiết kế như hệ thống cấp bậc của NATO, theo quy ước STANAG 2116. NCO của binh sĩ được mã hóa là OR, xếp từ OR-1 đến OR-9, của viên chức được mã hóa là OF, xếp từ OF-1 đến OF-10.

Chuẩn NATO di động khiến cho "Mộng NATO" của Kiev-Maidan luôn chỉ là "ảo mộng".

Chẳng hạn một binh sĩ người Ukraine có mã OR-5, nếu quân đội Ukraine và quân đội NATO hợp đồng tác chiến hay tập trận chung, khi đó cấp bậc, vị trí và vai trò của anh ta sẽ được thể hiện cụ thể trong quân đội NATO...

Mục tiêu của việc xây dựng hệ thống cấp bậc mới được nhận diện là nhằm tạo ra sự tương thích hoàn toàn giữa các lực lượng vũ trang Ukraine với các lực lượng NATO, bước quan trọng để quân đội Ukraine gia nhập liên minh quân sự này.

Dự luật về sửa đổi quy chế hoạt động của quân đội từ thời Liên Xô, được Bộ Quốc phòng Ukraine soạn thảo và trình Quốc hội từ tháng 2/2018. Dự luật được cho là nhằm hoàn chỉnh cơ sở pháp lý cho quân đội Ukraine để phù hợp với NATO.

Nội dung dự luật quy định cụ thể và chi tiết chức năng và nhiệm vụ của các bộ phận trong cấu thành lực lượng vũ trang Ukraine, dựa trên nền tảng quy chế hoạt động quân sự của NATO.

Quốc hội Ukraine đưa 2 dự luật về cải cách quân đội ra xem xét chỉ 19 ngày sau khi những nhà lập pháp đã thống nhất ghi vào Hiến pháp Ukraine về việc quốc gia cựu Xô Viết này sẽ tham gia Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương.

Những tưởng như vậy thì cơ quan lập pháp Ukraine sẽ dễ dàng thông qua Dự luật về hệ thống cấp bậc theo chuẩn NATO và Dự luật về sửa đổi quy chế hoạt động quân sự thời Liên Xô, để tiến nhanh về NATO. Nhưng mọi việc diễn ra hoàn toàn khác.

Dự luật về hệ thống cấp bậc mới theo chuẩn NATO chỉ có 43 phiếu ủng hộ, còn Dự luật về sửa đổi quy chế hoạt động quân sự thời Liên Xô chỉ nhận được 171 phiếu ủng hộ. Trong khi cần ít nhất 262 phiếu ủng hộ thì 2 dự luật này mới được thông qua.

Việc những nhà lập pháp Ukraine từ chối hai dự luật quan trọng bị cho là sẽ khiến quân đội Ukraine khó có thể tương thích với lực lượng NATO vào cuối năm 2020, từ đó làm giảm cơ hội của Ukraine gia nhập NATO.

Dù Kiev-Maidan rất cố gắng chạy lại với những người anh em xa, nhưng cửa vào NATO vẫn còn rất hẹp với Ukraine

Theo Kyiv Post, "giới chức quân đội Ukraine cho rằng Kiev sẽ phải trả giá đắt cho thất bại này. Bởi nếu Ukraine không hoàn thành cải cách quân đội vào năm 2020, NATO sẽ cắt giảm các chương trình hợp tác với Ukraine. Cửa vào NATO hẹp lại".

Như vậy là sau nhiều năm giới quân sự làm việc cật lực để cải tổ lực lượng vũ trang nhằm sớm đưa Ukraine ra nhập NATO, thì "chỉ mất vài giờ" giới chính trị nước này đã phá hỏng tất cả những thành quả ấy, Kyiv Post bình luận.

Sao Quốc hội Ukraine lại phá hỏng kế hoạch có thể sớm gia nhập NATO?

Trước khi Quốc hội bỏ phiếu, đại biểu Ivan Vinnyk của Khối Petro Poroshenko đã bày tỏ sự phẫn nộ về việc nhiều đại biểu thậm chí không quan tâm đến việc phải có mặt để bỏ phiếu về hai dự luật được xem là "chìa khóa mở cửa NATO" này.

Ông Vinnyk cáo buộc các đồng nghiệp Maidan vắng mặt, bỏ bê hai dự luật cải cách quân sự quan trọng chỉ vì quan tâm tới lợi ích phe nhóm trong chiến dịch tranh cử tổng thống đang diễn ra. Tuy nhiên, lý do dường như không phải vậy.

Theo giới phân tích, việc Quốc hội Ukraine từ chối hai dự luật cải cách quân đội, từ đó làm chậm bước tiến về NATO là do nhiều nhà lập pháp Ukraine dường như đã nhận thấy "Khát vọng Tây tiến" chỉ là "ảo mộng".

Do vậy, thông qua hai dự luật cải cách quân đội trong thời điểm hiện nay chỉ là việc làm vô bổ, bởi nó không thể giúp hiện thực hóa "mộng NATO", nhưng lại có thể gây thiệt hại rất lớn cho đất nước Ukraine. Tại sao vậy?

Thứ nhất, thực tế chứng minh Mỹ và đồng minh không mong muốn đón Ukraine vào ngôi nhà chung NATO, mà chỉ muốn biến quốc gia cựu Xô Viết này thành vùng đệm chiến lược trong cuộc đối trọng với Nga.

Thời gian qua, Mỹ-NATO luôn tuyên bố mạnh mẽ về việc kết nạp Ukraine - và cả Gruzia - 2 nước láng giềng "liền giậu, liền sân" với Nga, làm thành viên của NATO, nhưng thực tế thì mọi việc cũng chỉ dừng lại ở những lời tuyên bố mà thôi.

Thực tế chứng minh Mỹ-NATO chưa muốn Ukraine và cả Gruzia ngồi cùng mâm

Để Kiev và Tbilisi có động lực, Washington và Brussels đã đặt ra ngưỡng "chuẩn NATO" mà Ukraine và Gruzia phải đáp ứng để bước vào ngôi nhà chung. Thế là Kiev và Tbilisi cứ nuôi "mộng NATO" và thực hiện chính sách bài Nga cực đoan.

Tuy nhiên, theo giới chuyên gia quân sự thì "chuẩn NATO" dường như là "ngưỡng di động" nên chưa biết khi nào Ukraine và Gruzia mới đạt. Trong khi đó NATO không dỡ bỏ những "rào cản mặc định", thậm chí còn dựa vào Nga để gia cố vững hơn.

Đó là nguyên tắc phòng vệ tập thể theo Điều 5 của Hiến chương NATO, mà việc kết nạp Ukraine và Gruzia sẽ khiến liên minh quân sự này ngay lập tức có chiến tranh với Nga. Bởi cả Ukraine và Gruzia đều cho rằng có vùng lãnh thổ bị Nga chiếm đóng.