QUỐC HỘI NGHE THẨM TRA DỰ ÁN LUẬT SỬA ĐỔI, BỔ SUNG MỘT SỐ ĐIỀU CỦA LUẬT BAN HÀNH VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT

Toàn cảnh phiên họp

Phát biểu tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định cho biết, Ủy ban Pháp luật cơ bản tán thành với quan điểm chỉ đạo và phạm vi sửa đổi Luật được nêu trong Tờ trình của Chính phủ là để thể chế hóa đầy đủ chủ trương, đường lối của Đảng, đặc biệt là kết luận của Ban Bí thư; đồng thời quy định cho hợp lý, sát thực tế, cụ thể hơn nhằm kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc phát sinh trong thi hành Luật. Nội dung của dự thảo Luật bảo đảm phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, phù hợp với quy định của Hiến pháp và bảo đảm tính thống nhất với hệ thống pháp luật.

Ủy ban Pháp luật tán thành với nội dung sửa đổi, bổ sung này trong dự thảo Luật và cho rằng, bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng là nguyên tắc chủ đạo, xuyên suốt trong tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước ta. Trong hoạt động xây dựng pháp luật, nguyên tắc này cũng đã được thể hiện tại một số quy định của Luật năm 2015 và việc thực hiện nguyên tắc này trên thực tế thời gian qua đều bảo đảm đầy đủ, nghiêm túc. Việc sửa đổi, bổ sung như đề nghị của Chính phủ nhằm tiếp tục khẳng định, làm rõ hơn cơ chế bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng trong hoạt động thẩm định, thẩm tra đối với từng loại văn bản cụ thể.

Về trách nhiệm chủ trì việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật, pháp lệnh, công tác phối hợp giữa các cơ quan trong hoạt động xây dựng pháp luật luôn rất cần thiết và đóng vai trò quan trọng, có ý nghĩa quyết định chất lượng văn bản. Quy định của Luật hiện hành vẫn đang phát huy tác dụng nhưng công tác phối hợp trong quy trình xây dựng pháp luật cũng đã bộc lộ những bất cập, hạn chế; do đó, cần phải có sự đổi mới, cải tiến về quy trình, cách làm theo hướng hiệu quả, thực chất hơn để khắc phục những bất cập, hạn chế trong công tác phối hợp hiện nay, bảo đảm thực hiện đúng kết luận của Ban Bí thư về việc nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung quy trình xây dựng pháp luật theo hướng nâng cao trách nhiệm, chất lượng công tác và sự phân công hợp lý, phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, tổ chức trong quá trình soạn thảo, thẩm định, thẩm tra, tiếp thu, chỉnh lý, thông qua, ban hành luật.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định trình bày Báo cáo

Về bổ sung hình thức ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đa số ý kiến trong Ủy ban Pháp luật tán thành bổ sung hình thức nghị quyết liên tịch giữa Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ với Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và cho rằng việc quy định như vậy là phù hợp với thực tiễn. Tuy nhiên, cũng có ý kiến đề nghị không bổ sung hình thức văn bản này, vì cho rằng không nên đặt vấn đề cơ quan thường trực của Quốc hội phối hợp với cơ quan chấp hành của Quốc hội trong việc ban hành văn bản liên tịch. Đồng thời, tán thành bổ sung hình thức thông tư liên tịch của Tổng Kiểm toán nhà nước với Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ để quy định cụ thể việc phối hợp thực hiện nhiệm vụ giữa các cơ quan hiện đang được giao tại Bộ luật Tố tụng hình sự, Luật Kiểm toán nhà nước, Luật Phòng, chống tham nhũng. Tuy nhiên, cũng có ý kiến ở một số Đoàn đại biểu Quốc hội đề nghị không bổ sung hình thức văn bản này.

Liên quan đến việc lập đề nghị xây dựng nghị định của Chính phủ, nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định cho biết, nhiều ý kiến trong Ủy ban Pháp luật tán thành với dự thảo Luật sửa đổi theo hướng bỏ yêu cầu lập đề nghị đối với một số loại nghị định của Chính phủ và nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh với các lý do như đã được nêu trong Tờ trình của Chính phủ. Bên cạnh đó, một số ý kiến đề nghị đối với việc xây dựng nghị định quy định các vấn đề có liên quan đến các nhiệm vụ, quyền hạn của từ 2 bộ trở lên và nghị quyết có quy định về “chính sách” thì vẫn cần phải quy định thực hiện việc lập đề nghị xây dựng văn bản.

Về xây dựng, ban hành văn bản theo trình tự, thủ tục rút gọn, Ủy ban Pháp luật nhất trí với dự thảo Luật bổ sung 03 trường hợp được áp dụng trình tự, thủ tục rút gọn; bổ sung thẩm quyền quyết định áp dụng trình tự, thủ tục rút gọn đối với văn bản của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao và Tổng Kiểm toán nhà nước. Bên cạnh đó, Ủy ban Pháp luật thống nhất đề nghị bổ sung quy định Quốc hội quyết định việc áp dụng trình tự, thủ tục rút gọn trong xây dựng một số dự án ngay từ khi quyết định đưa dự án vào Chương trình; Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định việc áp dụng trình tự, thủ tục rút gọn trong trường hợp bổ sung dự án vào Chương trình; thống nhất đề nghị bổ sung quy định Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp xã cũng được ban hành văn bản theo trình tự, thủ tục rút gọn để kịp thời bãi bỏ văn bản được ban hành không đúng hình thức, trình tự, thủ tục hoặc có sai sót về nội dung.

Ủy ban Pháp luật tán thành dự thảo Luật (sửa đổi) cho phép trong trường hợp cần thiết quy định thủ tục hành chính trong nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh để quy định các biện pháp có tính chất đặc thù phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; cho phép sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật có quy định thủ tục hành chính được ban hành trước ngày Luật năm 2015 có hiệu lực (ngày 01/7/2016) với điều kiện không làm phát sinh thủ tục hành chính mới hoặc quy định thêm thành phần hồ sơ, yêu cầu, điều kiện, tăng thời gian giải quyết thủ tục hành chính đang áp dụng.

Về thành lập Ban soạn thảo dự án luật, pháp lệnh, Ủy ban Pháp luật và ý kiến ở nhiều Đoàn đại biểu Quốc hội đề nghị quy định thành lập Ban soạn thảo sớm hơn, ngay từ giai đoạn lập đề nghị xây dựng văn bản.

Đa số ý kiến trong Ủy ban Pháp luật đề nghị không nên tiếp tục quy định trong hồ sơ của dự án luật, pháp lệnh phải có dự thảo văn bản quy định chi tiết để cơ quan soạn thảo tập trung thời gian cho việc soạn thảo dự án bảo đảm chất lượng, tiến độ. Chỉ nên quy định trong hồ sơ dự án phải kèm theo danh mục văn bản quy định chi tiết; đề cương nội dung quy định chi tiết; kế hoạch xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết, trong đó dự kiến cụ thể thời gian có hiệu lực của từng văn bản là cơ bản có đủ thông tin cần thiết cho việc xem xét, thông qua dự án luật, pháp lệnh.

Một số ý kiến đề nghị giữ quy định phải có dự thảo văn bản quy định chi tiết trong hồ sơ dự án luật, pháp lệnh như hiện nay nhằm giúp các cơ quan, đại biểu Quốc hội đánh giá tổng thể những vấn đề điều chỉnh và thực thi khi luật, pháp lệnh ban hành và có hiệu lực. Nếu bỏ quy định này thì việc ban hành văn bản quy định chi tiết vốn đã chậm như thời gian qua sẽ có thể còn chậm hơn.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh, trên cơ sở Báo cáo thẩm tra về dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Ủy ban Pháp luật báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định./.

Thu Phương- Nghĩa Đức