Quốc hội 'bác' đề xuất đổi vai cho các bộ chỉnh lý, tiếp thu luật

Đây là câu hỏi của Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển trước đề xuất các cơ quan Chính phủ muốn "đổi vai" cơ quan soạn thảo trình dự án luật, khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, chiều 13/9.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng, nếu đổi vai thì vai trò của Quốc hội chắc chắn sẽ giảm, nên rất khó kiểm soát quá trình tiếp thu, chỉnh lý dự án luật.

Trình bày dự án luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, dự thảo lần này dự kiến sẽ bổ sung 4 điều theo hướng giao các cơ quan trình dự án chủ trì tiếp thu, chỉnh lý dự án luật, thay vì Ủy ban Thường vụ Quốc hội (thông qua các Ủy ban).

“Cơ quan, tổ chức, đại biểu trình dự án có trách nhiệm báo cáo trước Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý. Ủy ban Thường vụ Quốc hội vẫn trực tiếp chỉ đạo việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý”, ông Long thông tin thêm.

Thẩm tra dự án luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định cho biết, nhiều đoàn đại biểu Quốc hội tán thành đề xuất này. “Thực hiện việc “đổi vai” này không những bảo đảm để các cơ quan thực hiện đúng chức năng của mình, mà còn phát huy cao độ tính chủ động, trách nhiệm của các cơ quan, kể cả cơ quan trình dự án và cơ quan thẩm tra, bảo đảm nguyên tắc soạn thảo đến cùng và thẩm tra đến cùng”, ông Định nói.

Tuy nhiên, cũng có ý kiến trong Ủy ban Pháp luật và một số đoàn Đại biểu Quốc hội không tán thành việc “đổi vai” này mà đề nghị tiếp tục thực hiện như quy định hiện nay, tránh xáo trộn trong việc tổ chức thực hiện. Số ý kiến này cho rằng, với cách thức và thời gian tổ chức kỳ họp Quốc hội như hiện nay sẽ không thể có đủ thời gian để vừa giải trình, tiếp thu, vừa để Chính phủ cho ý kiến, cơ quan thẩm tra tiến hành thẩm tra lại.

Cho ý kiến về việc này, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển chỉ ra thực trạng, nhiều khi cơ quan soạn thảo vì lợi ích cục bộ nên cứ đeo đẳng lợi ích đó đến cùng. Theo ông Hiển, nếu thực hiện “đổi vai” như vậy, nghĩa là các ủy ban của Quốc hội sẽ đứng ngoài lề? Nếu “đổi vai”, vậy thì có quay lại thành lập Hội đồng lập pháp như giai đoạn trước, để cơ quan này đứng trung gian, tránh thiếu thống nhất, hay lợi ích này kia? “Tôi cảm giác cái này chưa chín, mà cái gì chưa chín thì chưa đưa vào”, ông Hiển nêu quan điểm.

Cùng quan điểm, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng, trước đây Chính phủ đã từng đưa ra đề xuất “đổi vai”, nhưng các đại biểu Quốc hội, cơ quan Quốc hội đã “bác bỏ” với lý do rất thuyết phục, vì mô hình tổ chức quyền lực nhà nước đã được xác định trong Hiến pháp. “Đổi vai thì vai trò của Quốc hội chắc chắn sẽ giảm, nên rất khó kiểm soát quá trình tiếp thu, chỉnh lý dự án luật”, bà Ngân nói.

Mặt khác, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đánh giá, theo quy trình lâu nay thì vai trò của các bộ, ngành trình luật cũng không bị hạn chế; trong quá trình chỉnh lý, tiếp thu, cơ quan chủ trì soạn thảo luôn có cơ hội bảo vệ chính sách mình đề ra. Hơn nữa, nếu “đổi vai” thì việc tiếp thu, chỉnh lý có đảm bảo đúng quy định và có đủ thời gian làm trước khi trình Quốc hội thông qua?

“Bây giờ tài liệu còn gửi muộn thế này, nếu "đổi vai" thì không biết một năm làm mấy luật? Khi làm không được thì lại rút luật ra”, Chủ tịch Quốc hội đề nghị không “đổi vai”, mà phải tăng cường trách nhiệm phối hợp giữa cơ quan trình và thẩm tra.

Nguyễn Việt