Quạt máy TAI VOI
Vào những năm 60 của thế kỷ trước, bọn tôi, những thằng ăn lương cán sự 3 (lương cho cán bộ có bằng đại học, 36 đ/ tháng), quạt tai voi là điều mơ không đến bao giờ.
Cuối thập kỷ 60, sang Liên Xô, lại càng thấy cái TAI VOI này giá trị lớn như thế nào. Cánh nghiên cứu sinh và sinh viên lấy "Tai Voi" làm bản vị, mua gì cũng thường so với tai voi.
Một nhà quay phim có tiếng ở VN (xin miễn nói tên) không tài nào mua nổi cái tai voi ở chợ đen Hà Nội, đành nhờ người mang 2 cái đĩa gỗ khắc tranh sang để ở Sứ quán VN tại LX, kèm mấy dòng chữ: Anh chị nào cần có tặng phẩm thì có thể dùng 2 chiếc đĩa này, chỉ cần cho tôi cái quạt tai voi. Tôi cảm ơn nhiều lắm. Hai cái đĩa để trên bàn có đến gần một tháng, chẳng ai đoái hoài. Chao ôi, 2 cái đĩa gỗ này mà giá bằng cả cái tai voi ư?
Một hôm qua Sứ quán có việc, tôi phát hiện 2 cái đĩa rất có giá trị nghệ thuật, bèn bỏ ngay 10 rúp, nhờ anh bạn ở Sứ quán mua giúp cái quạt và gửi ai đó về nước cho nhà quay phim.
Năm đó quạt tai voi ở LX bán đầy, mua lúc nào cũng có. Nhưng sau năm 1970, Tai voi trở nên quá hiếm trong nội thành Moscow, bởi nó thành hàng chiến lược của dân Việt.
Một lần, có người nhà nhờ tôi mua cái tai voi. Tôi đến một cửa hàng tại phố cổ sau Hồng trường. Cậu bán hàng bảo: Bây giờ hiếm lắm, có bao nhiêu bọn đồng hương của anh mua bấy nhiêu. Cho tôi số điện thoại của ký túc xá, có hàng tôi sẽ giữ lại một cái cho anh.
Nửa tháng sau, cậu ta gọi: Có hàng, ra nhanh, không thì một thằng VN nhà anh đòi lấy tất số quat tại cửa hàng đấy.
Tôi vội ra cửa hàng, tại đó có 1 thanh niên Việt, cậu ta vét 61 cái, còn cái mà cửa hàng dành cho tôi đang để trong tủ kính hắn đòi lấy nốt.
Thấy tôi, hắn nói: Tôi là người đến trước, tôi có quyền mua nốt cái đó.
Tôi bảo: Thế thì anh đến sau tôi nửa tháng rồi.
Tôi bảo cậu bán hàng cho hắn xem số điện thoại mà tôi ghi trong sổ đặt hàng, hắn cau có, gọi taxi chở 61 cái quạt đi thẳng, còn cậu thanh niên Nga bán hàng thì nhìn tôi, lắc đầu tỏ vẻ khó hiểu.
Tháng sau, có người về nước, tôi ra cửa hàng đồ chơi mua cho con gái một con búp bê với giá 11 rúp và 4 bộ váy cho con búp bê đó,vị chi là12 rúp.
Một bạn bảo tôi: Sao cậu không mua cái Tai voi, 10 rúp thôi, mát cho cháu và mát cả nhà, khi túng thì bán có giá .
Buồn. Con gái nhỏ của tôi sẽ vui biết bao khi ôm con búp bê mà chắc gì nhà giàu ở Hà nội đã mua được. Nó vui gì khi nhận cái tai voi.
Hai năm sau, tôi về nước, thấy con búp bê mặc bộ đồ lót. Vợ cho biết, vải hiếm và xấu nên cho con gái dùng bộ váy áo trên người búp bê và 4 bộ mua dự trữ nữa. Nghe nói tôi thấy cay sống mũi.
Con gái đi lấy chồng và sắp nghỉ hưu, còn con búp bê vẫn mãi là một thiên thần, mặc bộ đồ lót. Cái quạt tai voi thuở đó đâu rồi, không nhớ nổi.
