Quảng Yên định vị lại lợi thế từ phát triển làng nghề

Nghề đóng thuyền truyền thống của Quảng Yên hiện dần bị thu hẹp do nhu cầu sử dụng thuyền vỏ sắt thay thế thuyền vỏ gỗ ngày càng nhiều.

Dù sở hữu đến gần 100 nghề truyền thống, nhưng hiện TX Quảng Yên mới có 5 nghề và làng nghề truyền thống được UBND tỉnh công nhận, gồm: Nghề truyền thống làm bánh gio Phong Cốc; nghề làm bún Hiệp Hòa; nghề đóng tàu thuyền vỏ gỗ Đò Chanh; làng nghề đan ngư cụ Hưng Học; làng nghề đóng tàu thuyền vỏ gỗ Cống Mương.

Các nghề và làng nghề khác có quy mô sản xuất nhỏ lẻ, chủ yếu theo hộ gia đình; chưa có sự liên kết giữa các nhóm hộ với nhau, nên rất ít nghề, làng nghề đạt tiêu chí công nhận nghề, làng nghề truyền thống. Các nghề, làng nghề đã được công nhận đang dần bị thu hẹp và mai một do thu nhập thấp, khó khăn trong tìm kiếm thị trường tiêu thụ, hạn chế trong việc sáng tạo để tạo ra sản phẩm mới có giá trị… đã khiến nhiều nghề, làng nghề hoạt động khá èo uột, chưa tạo ra giá trị kinh tế tương xứng với tiềm năng đang có. Cụ thể, số hộ và số lao động tham gia làng nghề hiện chỉ bằng 20% so với năm 2012, hiệu quả sản xuất thấp, tiền công 100.000 đồng/ngày đối với đan ngư cụ, 200.000đồng/ngày đối với đóng thuyền.

Theo Đề án phát triển tổng thể kinh tế - xã hội, TX Quảng Yên sẽ trở thành trung tâm kinh tế, trung tâm cảng biển mới của tỉnh, các khu đô thị, công nghiệp, thương mại bắt đầu hình thành. Như vậy, một phần diện tích đất nông nghiệp sẽ được chuyển đổi, dẫn tới quy mô dân cư tham gia sản xuất nông nghiệp bị thu hẹp, lực lượng lao động nông thôn sẽ tham gia vào các hoạt động kinh tế khác. Trong đó, tiểu thủ công nghiệp, cụ thể là các làng nghề sẽ là thế mạnh của Quảng Yên thời gian tới.

Chuyển đổi sản phẩm làng nghề gắn với du lịch đang là hướng đi mới của Quảng Yên.

Ông Trần Đức Thắng, Chủ tịch UBND TX Quảng Yên, cho biết: Trong mục tiêu tăng trưởng kinh tế - xã hội của Quảng Yên, tiểu thủ công nghiệp - du lịch được định hướng là ngành thế mạnh. Thời gian qua, thị xã đã ưu tiên đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển du lịch, đặc biệt là hệ thống đường giao thông; tích cực quảng bá, xúc tiến mở rộng các loại hình du lịch. Đồng thời, xây dựng Đề án phát triển làng nghề, trở thành sản phẩm du lịch độc đáo, giải quyết việc làm, thu nhập ổn định cho nhân dân.

Trên cơ sở đó, thị xã đang triển khai các chương trình phối hợp với doanh nghiệp lữ hành, hướng dẫn cư dân làng nghề truyền thống cách thức làm du lịch, tạo ra các sản phẩm du lịch, như tham quan, trải nghiệm, góp phần tạo nên sự hấp dẫn cho làng nghề truyền thống. Bên cạnh đó, xây dựng thương hiệu sản phẩm cho từng làng nghề truyền thống phục vụ du lịch theo phương châm “mỗi làng nghề một sản phẩm”. Trong đó, quan tâm công nhận chất lượng sản phẩm làng nghề; có chính sách bảo trợ sản phẩm làng nghề ở giai đoạn đầu khi gắn với hoạt động du lịch; xây dựng chương trình hỗ trợ, khuyến khích nghệ nhân làng nghề sáng tạo sản phẩm phù hợp với thị hiếu của khách du lịch.

Đến năm 2025, Quảng Yên đặt mục tiêu thu hút việc làm và lao động tham gia hoạt động nghề và làng nghề truyền thống trên địa bàn thị xã tăng 25-30%; tỷ lệ qua các hình thức đào tạo ngắn, dài ngày đạt 80%; tiểu thủ công nghiệp - du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn của địa phương.

Để tiếp tục quảng bá, TX Quảng Yên sẽ tổ chức các hoạt động mang ý nghĩa tôn vinh làng nghề, nghệ nhân làng nghề, gắn với truyền nghề để nâng cao ý thức, giá trị của việc bảo tồn các làng nghề truyền thống gắn với hoạt động du lịch.

Thị xã đặt ra mục tiêu phát triển làng nghề gắn với phát triển đồng bộ kết cấu hạ tầng và thiết chế văn hóa cơ sở, như: Nâng cấp, bảo tồn các di sản văn hóa, di tích lịch sử; xây dựng thiết chế văn hóa phù hợp với từng làng nghề, từng địa phương; đầu tư xây dựng các cụm công nghiệp làng nghề đã được quy hoạch để tạo mặt bằng sản xuất tập trung, giải quyết gây ô nhiễm môi trường.

Đỗ Phương