Quảng Nam- Phiên chợ bạc tỷ của đồng bào Xê Đăng
Mỗi phiên chợ kéo dài liên tục 3 ngày và mặt hàng gần như chỉ có một loại duy nhất. Lạ thay, dù người mua hay kẻ bán cũng không một ai đủ 'trình' để định giá một cách chính xác giá trị thực của loài biệt dược sinh tồn ở tít tận độ cao hàng nghìn mét so với mực nước biển.
Loại sản phẩm được ví von “quý hơn vàng” mà chúng tôi nhắc đến không thứ gì khác là sâm. Và phiên chợ độc nhất vô nhị ấy là chợ sâm, được tổ chức định kì 3 ngày đầu của mỗi tháng diễn ra ở huyện miền núi Nam Trà My, Quảng Nam.
Tại phiên chợ sâm núi Ngọc Linh lần thứ 6 đã xuất hiện củ sâm ‘khủng’ có giá 540 triệu đồng
Phiên chợ sâm núi Ngọc Linh lần thứ 6 vừa khép lại vào chiều 3/3 với sự tham gia của 16 hộ nông dân trồng sâm trên địa bàn xã Trà Linh. 20 gian hàng trưng bày sâm và cùng với đó là một số lượng ít cây dược liệu khác đã thu hút gần 2.300 lượt khách tham quan, mua sắm. Và thêm một lần nữa, ông Trịnh Minh Quý (giám đốc Trung tâm Sâm Ngọc Linh, thành viên ban tổ chức) bày tỏ sự phấn khởi khi doanh thu phiên chợ đạt 4,7 tỉ đồng. Nhẩm tính riêng sâm củ, ông Quý cho hay tổng khối lượng bán ra đã lên đến 53kg (tương đương gần 4,5 tỉ đồng).
Phiên chợ sâm núi mở ra những hy vọng đổi đời cho đồng bào Xê Đăng
Ở lần đầu tiên đăng cai tổ chức phiên chợ đặc biệt này (tháng 10/2017), ông Quý cho biết, tổng doanh thu ước chừng 4,5 tỷ đồng. Tiếp đến phiên chợ thứ hai diễn ra 3 ngày đầu của tháng 11, tổng sản lượng sâm bán ra là 35kg sâm củ và thu về 2,8 tỷ đồng. Và đều đặn những tháng kế tiếp, kết thúc phiên chợ sâm nào, đơn vị tổ chức cũng công bố con số thu về của bà con tham gia bày bán tại hội chợ cũng lên đến hàng tỷ đồng. “Liệt kê ra như vậy để thấy một điều rằng phiên chợ sâm xứng đáng với tên gọi phiên chợ bạc tỷ. Và một điều hết sức đáng mừng là số lượng khách hàng từ khắp mọi nơi đổ xô về chợ sâm mỗi lúc một tăng. Bên cạnh đó, việc kết hợp với quảng bá một số mặt hàng khác tại chợ sâm cũng làm cho phiên chợ thêm phần phong phú, cuốn hút”, ông Quý chia sẻ.
Trao đổi với chúng tôi về mục đích tổ chức phiên chợ sâm Ngọc Linh, ông Hồ Quang Bửu (Chủ tịch UBND huyện Nam Trà My) cho hay, việc mở ra ngày hội mua bán sâm nhằm mục đích tạo điều kiện cho người trồng sâm cũng như các doanh nghiệp kinh doanh sâm có được nơi giới thiệu, quảng bá. Qua đó, góp phần tăng thu nhập cho người trồng sâm.
Ông Hồ Quang Bửu khẳng định, sau một thời gian “khai sinh” phiên chợ, giá trị của sản phẩm mang thương hiệu sâm Ngọc Linh đã được nâng tầm. “Sâm của người dân 10 xã trên địa bàn huyện đưa đến tham gia phiên chợ đều là sâm thật 100%. Trước khi trưng bày, phục vụ mua bán, sâm phải được Ban quản lý phiên chợ kiểm duyệt chất lượng. Một tín hiệu hết sức đáng mừng là giá trị của sâm ngày một được đẩy lên cao. Bằng chứng, ở phiên chợ đầu tiên mở ra, giá của một ký sâm củ rơi vào khoảng 60 triệu đồng, hay như một số cây sâm lâu năm có giá nằm trong ngưỡng 100 triệu đồng. Thế nhưng phiên chợ vừa diễn ra đã xuất hiện 2 củ sâm cả tỷ đồng”, ông Bửu vui vẻ cho hay.
Sâm củ là loại biệt dược đang đem đến nguồn thu chính của phiên chợ sâm Ngọc Linh
Và một trong hai củ sâm mà ông Bửu nhắc đến ngay khi phiên chợ đang diễn ra đã được nữ du khách ở Hà Tĩnh đặt mua với giá 540 triệu đồng. Củ thứ hai dù chưa tìm được khách hàng vung tiền sở hữu nhưng cũng được định giá không dưới 400 triệu đồng. Điều đó minh chứng rằng, chợ sâm ở huyện miền núi một thời nghèo khó xứng danh là phiên chợ bạc tỷ và hứa hẹn đem đến khát vọng đổi đời cho đồng bào Xê Đăng trong nay mai.
Ngày 25/8/2016, UBND tỉnh Quảng Nam tổ chức họp báo công bố chỉ dẫn địa lý “Ngọc Linh” cho sản phẩm sâm củ của 2 tỉnh Quảng Nam và Kon Tum.
Tại tỉnh Quảng Nam, tổng diện tích trồng sâm và bảo tồn hiện nay hơn 65ha. UBND tỉnh Quảng Nam đã ban hành Quyết định số 395 về việc phê duyệt Quy hoạch bảo tồn và phát triển Sâm Ngọc Linh trên địa bàn huyện Nam Trà My giai đoạn 2016-2020 và định hướng đến năm 2030. Tổng diện tích quy hoạch 15.568ha tại các xã Trà Linh, Trà Cang, Trà Nam, Trà Dơn, Trà Tập, Trà Leng, Trà Don. Trong đó diện tích vùng đệm 6.712ha, diện tích vùng lõi 8.856ha; quy hoạch bảo tồn 2.238ha tại các xã Trà Linh, Trà Cang, Trà Dơn; quy hoạch phát triển 10.256ha tại các xã Trà Linh, Trà Cang, Trà Nam, Trà Dơn, Trà Tập, Trà Leng, Trà Don; diện tích trồng và bảo tồn từ 2016 - 2020 đạt 665ha.
Thanh Ba