Quảng Bình: Người dân lo ngại về dự án thủy lợi Rào Nan

Dự án Hệ thống thủy lợi Rào Nan (xã Quảng Sơn, Thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình) được Bộ NN&PTNT phê duyệt vào tháng 10/2017, với tổng mức đầu tư 350 tỷ đồng bằng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ. Mục tiêu của Dự án Hệ thống thủy lợi Rào Nan là cấp nước cho sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản 1.800ha; tạo nguồn cấp nước sinh hoạt với lưu lượng 32.000m3/ngày đêm, công nghiệp với 12.000m3/ngày đêm và các nhu cầu dùng nước khác, góp phần hỗ trợ chuyển đổi cơ cấu cây trồng, sản xuất tập trung nâng cao giá trị sản xuất, phát triển nông nghiệp nông thôn, cải thiện môi trường sinh thái.

Dự án do Sở NN &PTNT tỉnh Quảng Bình làm chủ đầu tư với tiến độ hoàn thành vào năm 2020. Đến ngày 30/8/2018, Bộ NN&PTNT đã có Quyết định số 3476/QĐ-BNN-XD về việc phê duyệt điều chỉnh dự án. Tuy nhiên, hiện dự án này vẫn chưa được triển khai vì vấp phải sự phản đối của người dân thôn Linh Cận Sơn - nơi triển khai dự án trên.

Con đập mới sẽ được xây dựng cách nhà dân không xa.

Thôn Linh Cận Sơn (xã Quảng Sơn, Thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình) có 255 hộ dân, gần 1.000 khẩu, khoảng cách từ địa điểm xây dựng Dự án Hệ thống thủy lợi Rào Nan đến nhà dân khoảng chừng 400m. Trong những năm 2010, 2013 và 2016, xã Quảng Sơn xảy ra lũ lớn, chính vì thế người dân trong thôn Linh Cận Sơn đều có mong muốn di chuyển con đập ra cách xa dân để an toàn hơn khi có lũ về. Người dân trong thôn đã kiến nghị di dời con đập của dự án thủy lợi Rào Nan cách dân 5km hoặc hạ thấp độ cao của đập vì lo ngại việc xây đập dựng thủy lợi gần nhà sẽ gây nên tình trạng lũ lụt khi có mưa lớn.

Ông Phan Văn Sửu - người dân thôn Linh Cận Sơn cho hay, người dân không nhất trí việc xây dựng đập sát dân, đa phần đều muốn di dời con đập lên cách xa dân khoảng 5km.

Hiện tại, mỗi khi có lũ, nước chảy qua con đập cũ không kịp, nước lên tận mái nhà ông Sửu. Nay, con đập xây lên 8m khiến ông Sửu và người dân Linh Cận Sơn sợ nước dâng lên vỡ đập sẽ không thể chạy đi đâu được.

“Đập cũ mà mùa lũ nước đã không thoát kịp, bây giờ xây đập lên thì quá nguy hiểm nên người dân còn e ngại. Nhà tôi có 6ha rừng trồng keo ngay phía trên con đập, nếu xây dựng đập thì số keo này cũng bị ngập, dù có được đền bù thì không biết được bao nhiêu nhưng keo tôi trồng 3-4 năm thu hoạch một lần, 6ha keo cũng được khoảng 120 triệu đồng giúp tăng thêm nguồn thu nhập và bền hơn”, ông Sửu nói.

Ông Mai Trung Kiên - Chủ tịch UBND xã Quảng Sơn, cho biết, khi nghe tin về dự án người dân đã có ý kiến, dù đã nhiều lần đối thoại nhưng dân vẫn không đồng tình. Người dân cho rằng, khi xây dựng đập lên cao 6m nước sẽ dội xuống, nước chảy không kịp nên người dân không yên tâm. Người dân đề nghị nên làm con đập lùi xa ra về phía thượng nguồn hoặc hạ thấp độ cao để chảy tự do, đập tràn tự do.

Trong khi đó, ông Phạm Quang Long - Chủ tịch UBND thị xã Ba Đồn, cho hay, dự án xây dựng Hệ thống thủy lợi Rào Nan là công trình phúc lợi có ý nghĩa lâu dài và mang lại nhiều lợi ích cho người dân, đây cũng là công trình trọng điểm của tỉnh Quảng Bình. Việc triển khai dự án đã được các chuyên gia hồ đập khảo sát, kiểm tra, đánh giá rất kỹ. Trước những kiến nghị của người dân, thị xã Ba Đồn cũng đã nhiều lần họp, trực tiếp trao đổi, tổ chức cho người dân đi tham quan các công trình có quy mô tương tự hoặc lớn hơn như thế này để cho người dân hiểu rõ về dự án trên.

Người dân lo lắng con đập mới sẽ ảnh hưởng đến sự an toàn mỗi khi mùa mưa lũ về.

Ông Trần Hoài Nam - Giám đốc Ban quản lý Dự án đầu tư xây dựng ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn thuộc Sở NN&PTNT Quảng Bình, cho biết thêm, dự án vẫn chưa thể tiếp tục triển khai thi công do một số người dân địa phương vẫn chưa đồng tình với lý do công trình quá gần khu dân cư sinh sống, không bảo đảm an toàn.

Theo ông Nam, người dân đề xuất di dời đập cách 5km, nhưng theo đánh giá và kiểm tra của các chuyên gia thì di chuyển lên đó còn nguy hiểm hơn, vì tại những vị trí khảo sát trên đó có nền yếu hơn nhiều.

“Đập này là đập dâng, nó không phải là đập dự trữ nguồn nước, đập này có đến 10 cửa van, một cửa 10m. Cửa van đóng về mùa hạn, vào tháng 7-8 nước sẽ tự chảy vào kênh để phục vụ sinh hoạt, sản xuất mà không phải bơm, từ trước đến nay bơm rất tốn kém. Còn về mùa mưa thì mở cửa van để nước tự thoát chứ nó không có chức năng chứa nước quanh năm như hồ thủy điện. Việc xây dựng dự án này còn có tác dụng phòng lũ, mà ở sông Rào Nan nguy hiểm nhất là lũ quét, lũ tập trung rất nhanh, khi nó tràn về là ào ào, đập có thể chứa được 6 triệu khối nên có thể ngăn được lũ quét. Chức năng của đập rất đơn giản nhưng kết cấu thì vững chắc hơn đập thủy lợi bình thường nhiều”, ông Nam giải thích.

Ông Nam cũng cho biết, thời gian tới sẽ tiếp tục tuyên truyền, vận động người dân; lãnh đạo tỉnh, các ban ngành sẽ trực tiếp đối thoại để người dân hiểu rõ về mục đích dự án, kết cấu công trình cũng như sự đảm bảo an toàn của công trình sau khi đã triển khai xong để người dân yên tâm hơn.

Tuấn Tài – Đình Duy