Quảng Bình: Lễ hội đua, bơi thuyền Lệ Thủy trở thành di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Bộ VH-TT&DL cũng yêu cầu lãnh đạo tỉnh Quảng Bình và các tổ chức cá nhân liên quan tới di sản văn hóa phi vật thể này phải thực hiện việc quản lý nhà nước theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa.

Màn thi đấu đầy quyết liệt của các đội đua tại Lễ hội đua thuyền truyền thống trên sông Kiến Giang. Ảnh TL

Lễ hội đua, bơi thuyền trên sông Kiến Giang (H.Lệ Thủy) có từ lâu đời. Lệ Thủy là huyện thuần nông, vựa lúa của Quảng Bình. Tương truyền, trước đây, vào dịp hè hằng năm, sông Kiến Giang đều khô cạn nước bởi hạn hán, nhưng cứ đến tháng 8 là có mưa, nước sông dâng đầy; ruộng đồng cũng ngập nước, thuận lợi cho việc sản xuất đồng áng. Chim muông cá tôm tràn đồng. Nước mưa lũ cũng cuốn quét sâu bọ, mang phù sa bồi đắp cho mùa vụ.

Lễ hội này từ lâu đã trở thành một hoạt động mang nét đẹp truyền thống, văn hóa của người dân Lệ Thủy. Xuất phát từ hội bơi, đua của làng, của tổng với mục đích cầu cho mưa thuận, gió hòa mùa màng bội thu; thi thố sức trai, sức gái để chuẩn bị vật lộn với mùa mưa bão, chế ngự thiên nhiên.

Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, ngày 2/9/1946, nhân dân Lệ Thủy đã tổ chức “Ăn Tết Độc lập” và “Lễ hội bơi, đua thuyền” với quy mô cấp huyện.

Từ đó đến nay, cứ vào ngày 2/9 hằng năm, sông Kiến Giang lại dậy vang tiếng reo hò, tiếng trống, tiếng mõ cổ vũ những màn tranh đua quyết liệt của các thuyền đua trên sông và trở thành một món ăn tinh thần không thể thiếu của người dân nơi đây. Dịp này, người Lệ Thủy làm ăn sinh sống tứ xứ đều tụ hội về quê, vừa coi đua bơi nhưng cũng để thăm gia đình, tri ân bố mẹ sinh thành. Đặc biệt, những ngày này, hầu hết các gia đình ở Lệ Thủy đều bày hương hoa, bánh trái và các loại quả sản vật địa phương như: cam, bưởi, dâu để cúng ông bà tổ tiên...

Hội đua, bơi trên sông Kiến Giang còn có nét đặc biệt khi tổng đường đua tranh tài lên đến 24km đối với nam và 15km đối với nữ. Đò nam gọi là đò bơi, đò nữ gọi là đò đua. Nam ngồi chầm với mái chèo ngắn, còn nữ đứng chèo mái chèo dài. Người xem đứng ken đặc hai bên bờ sông, mỗi lần đò đi qua, ai cũng reo hò cổ vũ và dùng đủ dụng cụ như nón lá, thau chậu tát nước động viên cho các trai bơi gái đua.

Với những pha bứt phá và tranh đua quyết liệt, dòng sông Kiến Giang như “dậy sóng” với những hình ảnh đẹp mang nét đặc trưng của một vùng quê sông nước với không khí rộn ràng, sôi động, Hội đua để lại nhiều ấn tượng tốt đẹp trong lòng người dân và bạn bè trên khắp mọi miền Tổ quốc.

Trần Phong