Quản lý ngân quỹ nhà nước theo nguyên tắc thị trường

6 nhóm nhiệm vụ, giải pháp

Ông Lưu Hoàng, Cục trưởng Cục Quản lý ngân quỹ, cho biết, Chiến lược phát triển Kho bạc Nhà nước (KBNN) đến năm 2030 đã được Thủ tướng phê duyệt tháng 4.2022. Trong đó đặt mục tiêu đến năm 2025, kết quả dự báo luồng tiền của ngân quỹ nhà nước chênh lệch không quá 10% so với thực tế; đến năm 2030, kết quả dự báo chênh lệch không quá 5% so với thực tế và số dư ngân quỹ nhàn rỗi cuối ngày bình quân không vượt quá số chi ngân quỹ bình quân 1 - 2 ngày.

Để thực hiện mục tiêu này, Chiến lược đề ra 6 nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu. Cụ thể là, cung cấp dịch vụ quản lý tài khoản và thu, chi của các quỹ tài chính nhà nước qua tài khoản thanh toán tập trung của KBNN, bảo đảm minh bạch, hiệu quả. Hoàn thiện mô hình thanh toán tập trung của KBNN phù hợp với lộ trình xây dựng, phát triển hạ tầng thanh toán số quốc gia, đáp ứng yêu cầu thanh toán thông suốt của Chính phủ, bảo đảm nguyên tắc tại mỗi hệ thống ngân hàng, KBNN chỉ có duy nhất một tài khoản và cuối ngày toàn bộ số dư ngân quỹ được tập trung về tài khoản của KBNN tại Ngân hàng Nhà nước. Hoàn thiện phương pháp dự báo luồng tiền và nguồn thông tin đầu vào, từng bước cải thiện chất lượng dự báo và thực hiện dự báo luồng tiền theo ngày.

Cùng với đó, mở rộng phạm vi đầu tư, đi vay ngân quỹ nhà nước; thực hiện giao dịch đầu tư, đi vay ngân quỹ theo nguyên tắc thị trường; giảm dần số dư ngân quỹ nhàn rỗi, tối ưu hóa lợi ích sử dụng ngân quỹ. Gắn kết chặt chẽ giữa quản lý ngân quỹ với quản lý ngân sách và quản lý nợ nhằm giảm chi phí và rủi ro nợ vay, tăng cường tính hiệu quả, an toàn, bền vững của hệ thống quản lý tài chính công và nâng cao dư địa tài khóa. Ngoài ra, thiết lập khung quản lý rủi ro hiện đại, bảo đảm các rủi ro trong quản lý ngân quỹ nhà nước được nhận diện, đánh giá đầy đủ, kịp thời và có chính sách giảm thiểu rủi ro phù hợp.

Hệ thống quản lý ngân quỹ đem lại nhiều lợi ích cho KBNN
Ảnh: T.Linh

Kho bạc đã nộp ngân sách 10.000 tỷ đồng

Trước đó, trong giai đoạn thực hiện Chiến lược phát triển đến năm 2020, KBNN đã bước đầu xây dựng và hoàn thiện khuôn khổ pháp lý đầy đủ, đồng bộ cho công tác quản lý ngân quỹ; đồng thời tạo bước chuyển biến lớn trong quản lý hiệu quả nguồn lực tài chính nhà nước.

Đáng chú ý, từ tháng 11.2019, KBNN đã hoàn thành việc xây dựng tài khoản thanh toán tập trung của KBNN, theo đó, vào cuối ngày, toàn bộ số dư ngân quỹ được tập trung tại Ngân hàng Nhà nước như thông lệ quốc tế. Qua đó, giúp việc điều hành ngân quỹ tập trung, thống nhất, nâng cao khả năng thanh khoản và đáp ứng kịp thời, đầy đủ mọi nhu cầu thanh toán, chi trả ngân sách và các đơn vị giao dịch.

Đặc biệt, KBNN đã nâng cao hiệu quả quản lý ngân quỹ thông qua việc sử dụng nguồn ngân quỹ tạm thời nhàn rỗi theo chế độ quy định như: tạm ứng/cho vay cho ngân sách trung ương, ngân sách cấp tỉnh khi nguồn thu gặp khó khăn, hoặc để hỗ trợ cân đối ngân sách trung ương; gửi có kỳ hạn ngân quỹ tạm thời nhàn rỗi tại các ngân hàng thương mại và thực hiện nghiệp vụ mua lại có kỳ hạn trái phiếu Chính phủ. Qua đó, KBNN đã nộp vào ngân sách trung ương 10.000 tỷ đồng.

Trong giai đoạn 2015 - 2020, tồn ngân quỹ tại KBNN cao do một số nguồn chưa thực hiện chi trong năm ngân sách như: nguồn thực hiện cải cách chính sách tiền lương, chuyển nguồn chưa chi của các cấp ngân sách hàng năm, nguồn tăng thu tiết kiệm chi của các địa phương chưa được phân bổ… Trước tình hình đó, KBNN đã báo cáo Bộ Tài chính giảm nhiệm vụ phát hành trái phiếu Chính phủ và sử dụng ngân quỹ tạm thời nhàn rỗi để cho ngân sách trung ương vay khi thị trường gặp khó khăn.

Cụ thể, trong các năm 2018, 2019, 2020, KBNN đã cho ngân sách trung ương vay lần lượt 45.500 tỷ đồng; 50.000 tỷ đồng và 40.000 tỷ đồng; giảm kế hoạch phát hành trái phiếu Chính phủ lần lượt 55.000 tỷ đồng và 57.600 tỷ đồng. Do đó, số ngân quỹ cho ngân sách trung ương vay đã tăng dần từ 157.162 tỷ đồng vào năm 2015 lên 288.865 tỷ đồng vào tháng 12.2021.

Hà Lan