Quản lý hoạt động cho thuê nhà qua Airbnb như thế nào cho phù hợp?

Không thể ngăn cản xu hướng của thị trường

Thời báo Kinh tế Sài Gòn cho biết theo văn bản số 114/2020 được HoREA gửi đến Chính phủ, Bộ Xây dựng ngày 20/10, hiệp hội này dẫn chứng báo cáo khảo sát năm 2019 của Grant Thornton cho thấy mô hình dịch vụ chia sẻ phòng thuê Airbnb đang tăng trưởng mạnh ở Việt Nam, với khoảng 30.000 đơn vị lưu trú.

HOREA đề xuất đánh thuế mô hình kinh doanh trên Airbnb

Đây là một trong nhiều hình thức hoạt động kinh doanh của nền kinh tế chia sẻ ứng dụng công nghệ mới, tương tự như loại hình Uber, Grab, không gian làm việc chung (co-working space)…

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch của HoREA cho biết, phương thức kinh doanh cho thuê nhà, cho thuê phòng ở theo hình thức chia sẻ phòng thuê, thông qua dịch vụ Airbnb được thực hiện chủ yếu thông qua cho thuê nhà ngắn hạn (theo giờ, buổi, ngày, vài ngày, hoặc 1-2 tuần…). Khi dùng dịch vụ Airbnb, thì bên cho thuê và bên thuê giao dịch, nhận nhà, trả nhà thuê, thanh toán tiền thuê nhà đều qua mạng, không cần phải gặp trực tiếp.

Ông Châu nhận xét, cho thuê nhà theo hình thức chia sẻ phòng thuê, trong đó có cho thuê căn hộ chung cư, là phương thức cho thuê nhà mới, chắc chắn sẽ phát triển rất mạnh trong thời gian tới. Do vậy, không thể tiếp tục quản lý theo kiểu tư duy cũ, không quản được thì cấm, mà cấm cũng không được, vì đây là nhu cầu thực tế của cuộc sống, có cầu thì tất có cung

Cho phép hoạt động nhưng phải đăng ký và đóng thuế

Theo báo Tài chính doanh nghiệp cho biết mô hình kinh doanh Airbnb là phương thức kinh doanh cho thuê nhà ngắn hạn dưới hình thức chia sẻ phòng thuê sử dụng dịch vụ Airbnb hoặc trên các nền tảng công nghệ tương tự. Trào lưu kinh doanh này bùng nổ tại các thành phố lớn của Việt Nam trong vài năm gần đây.

Theo HoREA, Luật Nhà ở 2014 và Luật Kinh doanh bất động sản 2014 chưa tiên lượng, nên chưa có khung pháp luật để điều chỉnh hoạt động kinh doanh cho thuê nhà ngắn hạn (theo giờ, theo buổi, ngày, vài ngày hoặc 1-2 tuần) dưới hình thức chia sẻ phòng thuê, sử dụng dịch vụ Airbnb.

HoREA cho rằng việc chưa có đầy đủ các quy định pháp luật dẫn đến nhiều hệ quả tiêu cực như làm thất thu ngân sách nhà nước; ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội, thậm chí có những trường hợp sử dụng nhà thuê sử dụng dịch vụ Airbnb để hoạt động tội phạm.

Theo khoản 11 Điều 6 Luật Nhà ở 2014 quy định cấm sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích không phải để ở. Tuy nhiên, tại Điều 10 Luật Nhà ở quy định quyền của chủ sở hữu nhà ở được cho thuê nhà ở và Điều 121 Luật Nhà ở quy định bên cho thuê nhà và bên thuê nhà được thỏa thuận về thời hạn cho thuê, có nghĩa là bao gồm cả trường hợp cho thuê ngắn hạn.

Trên cơ sở tham khảo thực trạng kinh doanh Airbnb các nước, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA kiến nghị sửa đổi, bổ sung Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh Bất động sản 2014 theo hướng công nhận hoạt động cho thuê căn hộ nhà chung cư ngắn hạn (theo giờ, buổi, ngày, vài ngày, hoặc 1-2 tuần...), là hoạt động kinh doanh hợp pháp. Người cho thuê nhà, cho thuê căn hộ chung cư ngắn hạn phải đăng ký kinh doanh và nộp thuế theo quy định pháp luật. Bên cạnh đó, có thể cân nhắc bổ sung quy định người thuê chung cư để kinh doanh dịch vụ Airbnb đóng góp bổ sung kinh phí vận hành nhà chung cư nếu làm tăng thêm gánh nặng cho việc quản lý vận hành.

Theo báo cáo năm 2019 của Grant Thornton, mô hình dịch vụ chia sẻ phòng thuê Airbnb tăng trưởng mạnh ở Việt Nam, với khoảng 30.000 đơn vị lưu trú. Trước đó, hồi năm 2016, mô hình Airbnb chỉ có 6.500 căn hộ cho thuê online tại Việt Nam, đến năm 2017 đã vọt lên 16.000 căn, tăng 2,5 lần.

HoREA nhận định đây là một trong nhiều hình thức hoạt động kinh doanh của nền kinh tế chia sẻ trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, ứng dụng công nghệ mới.

Điểm trừ lớn của mô hình kinh doanh này là vẫn còn nhiều lỗ hổng trong việc quản lý và phát triển bài bản tại thị trường Việt Nam nhưng ông Châu cho rằng Chính phủ có thể khắc phục nếu có sự can thiệp kịp thời.

Nguyễn Triệu

Xem thêm: Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc: Không được làm đô thị thông minh kiểu phong trào