Quận Hoàn Kiếm (Hà Nội): Căn cứ mong manh, Tòa trả hồ sơ nhưng VKSND không đồng thuận

Ảnh chụp camera ghi lại vụ việc

Công lý & Xã hội nhận được đơn phản ánh từ bà Bùi Thị Hải (Thái) – người đang bị VKSND quận Hoàn Kiếm truy tố về tội “Cố ý gây thương tích” theo khoản 1, Điều 134 Bộ luật Hình sự.

Theo đó, ngày 30/1/2020, giữa bà Hải và em trai ruột là ông Bùi Kim Sơn (trú tại phường Thụy Khuê, quận Tây Hồ) có xảy ra mâu thuẫn dẫn tới xô xát. Sau khi xảy ra sự việc bà Bùi Thị Hải đã nhờ cơ quan điều tra, VKSND quận Hoàn Kiếm hòa giải với ông Bùi Kim Sơn.

Đầu tháng 7/2020, bà Hải cũng nhờ Văn phòng Luật sư Đức Năng thông qua Cảnh sát khu vực, tổ dân phố thuộc phường Thụy Khuê (nơi ông Bùi Kim Sơn cư trú) tiến hành hòa giải nhưng không được ông Sơn chấp nhận.

Thực tế khi sự việc xảy ra, ông Bùi Kim Sơn cũng là người có lỗi nên đã bị Công an quận Hoàn Kiếm xử phạt hành chính. Sau đó bà Hải bị truy tố về tội “Cố ý gây thương tích” theo khoản 1, Điều 134 Bộ luật Hình sự.

Mới đây, TAND quận Hoàn Kiếm đã mở phiên xét xử sơ thẩm vụ án trên. Kết luận điều tra và cáo trạng đã quy kết bà Hải có hành vi dùng chai tấn công gây thương tích cho ông Sơn.

Tại phiên Tòa, Luật sư Vũ Văn Huê và Luật sư Dương Đức Diện - Văn phòng Luật sư Đức Năng (Đoàn luật sư TP Hà Nội), người bào chữa cho bị cáo Bùi Thị Hải đã đưa ra nhiều căn cứ cho thấy sai phạm từ bà Hải không nặng nề như lời nguyên đơn.

Trước hết là hình ảnh do camera quay lại thể hiện, bà Hải có dùng chai đập về phía ông Sơn 5 cái nhưng không có cái nào trúng người ông Sơn. Hình ảnh camera quay lại phù hợp với lới khai của người làm chứng Nguyễn Cảnh Phương trong biên bản làm việc ngày 01/02/2020 là: “Quơ qua, quơ lại không đánh trúng ai”.

Theo các luật sư bào chữa cho bà Hải (luật sư), thì công tác khám nghiệm hiện trường không đúng quy định của pháp luật, đã vi phạm Khoản 2, Điều 201 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015. Cụ thể, thành phần tham gia khám nghiệm chỉ có đại diện VKSND, công an quận, đại diện gia đình ông Sơn (vợ, con gái ông Sơn là những người không có mặt tại hiện trường lúc xảy ra), không có đại diện chính quyền địa phương, không có đại diện tổ dân phố hoặc người chứng kiến khách quan. Luật sư cho rằng việc thu giữ vật chứng có dính máu tại hiện trường là không khách quan, ảnh hưởng đến kết quả điều tra.

Theo camera do bà Hải cung cấp thì hiện trường xảy ra vụ việc còn diễn ra ở phòng trong (nơi không có camera quay lại và phát ra tiếng kêu cứu của bà Hải). Các cơ quan tố tụng không khám nghiệm hiện trường ở phòng trong nên việc đánh giá sự việc không chính xác, còn bỏ sót, dẫn đến sai lệch kết quả điều tra.

Luật sư cho biết, Biên bản thu giữ chai thủy tinh do bà Hải giao nộp tại Công an phường Hàng Bồ vào ngày 01/02/202, không thể hiện chai có dính máu (biên bản tạm giữ do công an phường lập). Trong khi đó, biên bản niêm phong (không cùng biên bản tạm giữ) do cán bộ điều tra – Công an quận Hoàn Kiếm lập có chữ ký của bà Hải trong biên bản thì lại ghi chai thủy tinh có dính máu, trên niêm phong không có chữ ký của bà Hải.

Như vậy, luật sư nhận định chai thủy tinh do bà Hải nộp với chai niêm phong (người tạm giữ và người niêm phong khác nhau), không có căn cứ khẳng định là cùng một chai. Khi mở niêm phong bàn giao chai thủy tinh để giám định không có mặt bà Hải mà chỉ có chữ ký của Bùi Phương Anh (con gái ông Sơn - người không có mặt, không ký vào niêm phong). Chai thủy tinh do Bùi Phương Anh ký biên bản mở niêm phong chưa chắc là chai thủy tinh do bà Hải nộp. Thực tế theo camera quay lại, ngay sau khi sự việc xảy ra bà Hải đã nhét chai vào túi xách đưa về nhà nên việc hôm sau nộp chai có dính máu là không thể xảy ra.

Luật sư cũng cho biết thêm, khi so sánh với bản tự khai ngày 11/02/2020 mà Bùi Thúy Lan (con gái bà Hải) viết thay bà Hải tại Công an quận Hoàn Kiếm thì nhìn mắt thường cũng thấy chữ viết trong bản cam kết ngày 01/02/2010 tại Công an phường Hàng Bồ là của Bùi Thúy Lan nhưng người ký cam kết vẫn ký tên là Bùi Thị Hải.

Theo sơ đồ hiện trường do công an phường vẽ thì vẽ vào thời gian nào để có chữ ký của bà Hải, anh Phương là người làm chứng? Bởi biên bản khám nghiệm hiện trường và sơ đồ kèm theo không có mặt bà Hải, anh Phương.

Ngoài ra bà Hải khai, 2 người làm chứng là ông Tuyên, bà Thanh có chứng kiến việc đưa ông Sơn đi cấp cứu, bà Thanh có tham gia dọn dẹp vết máu tại hiện trường. Bà Hải có đơn đề nghị nhưng cơ quan điều tra không ghi lời khai của 2 người này là chưa phù hợp với quy định của pháp luật.

Cáo trạng của VKSND quận Hoàn Kiếm

Theo biên bản ghi lời khai của anh Nguyễn Cảnh Phương, ngày 31/01/2020, cán bộ điều tra ghi nhìn thấy máu ở đít chai nhưng trong bản tự khai không có chi tiết này. Lời khai trong biên bản ghi lời khai không khách quan vì theo camera thì Phương kéo ông Sơn ra hè, bà Hải nhét chai vào túi nên việc anh Phương nhìn thấy đít chai dính máu là không hợp lý.

Theo luật sư, kết quả giám định máu cũng cần phải làm rõ mẫu máu tạm giữ theo biên bản tại hồ sơ ghi ngày 31/01 và ngày 01/02/2020, đến ngày 02/3/2020 mới tiến hành giám định nên kết quả không đáng tin cậy do mẫu máu ít, điều kiện bảo quản không tốt nên khả năng phân hủy cao dẫn đến sai lệch kết quả giám định.

Như vậy, camera không xác định bà Hải dùng chai đập trúng người ông Sơn, không có nhân chứng xác định bà Hải đã đánh trúng ông Sơn (lời khai của Nguyễn Cảnh Phương). Có thể ông Sơn ngã ở phòng bên trong do giằng co với bà Hải hoặc do ông Sơn va vào bức bình phong ở phòng ngoài như camera quay lại.

Qua nghiên cứu hồ sơ vụ án và kết quả tranh luận tại phiên tòa, luật sư nhận định việc ông Sơn thương thích là có thật nhưng thương tích của ông Sơn chưa có đủ căn cứ xác định bà Bùi Thị Hải gây ra tại gian ngoài như kết luận điều tra và cáo trạng đã quy kết.

Luật sư đề nghị, căn cứ vào nguyên tắc suy đoán vô tội, căn cứ điểm a, điểm d, khoản 1, Điều 245 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015; Căn cứ khoản 1, Điều 3 Thông tư Liên tịch số 02/2017/TTLT-VKSNDTC-TANDTC-BCA-BQP ngày 22/12/2017 quy định về trả hồ sơ để điều tra bổ sung, luật sư đề nghị Hội đồng xét xử trả hồ sơ để điều tra bổ sung làm rõ đối tượng và nguyên nhân gây ra thương tích cho ông Bùi Kim Sơn để xử lý vụ án đúng người, đúng tội (cần phải nhờ cơ quan trung gian có thẩm quyền diễn giải lại hình ảnh trong camera). Do công tác khám nghiệm hiện trường là thiếu sót, vi phạm pháp luật nên việc thực nghiệm lại hiện trường là cần thiết.

Nhận thấy nhiều vấn đề trong quá trình điều tra, TAND quận Hoàn Kiếm đã trả hồ sơ vụ án, đề nghị điều tra lại. Tuy nhiên không hiểu tại sao VKSND quận Hoàn Kiếm lại không đồng thuận với quyết định này.

Hoàng Giang