Quan hệ lắt léo của 'ngũ hổ' công nghệ

Từng có thời điểm Amazon chỉ bán sách, Apple chỉ bán máy tính, Google chỉ là công cụ tìm kiếm. Song, những ngày ấy đã qua. Mỗi công ty đều trở thành một gã khổng lồ công nghệ của thế giới.

Giới phê bình chỉ trích Big Tech sở hữu quá nhiều quyền lực với cuộc sống của người dùng Internet. Big Tech lại tranh luận họ cũng phải đối mặt với áp lực kinh khủng từ những đối thủ khác và phải liên tục làm mới bản thân để duy trì kinh doanh.

Thực tế, giữa Big Tech có cả sự cạnh tranh và sự nương tựa. Chúng góp phần định hình tầm ảnh hưởng của cả 5 công ty: Google, Facebook, Amazon, Apple và Microsoft. Sự giao thoa ấy tiếp tục phát triển khi các hãng ngày một lấn sân sang lĩnh vực của nhau để xây dựng và bảo vệ vương triều của họ.

Họ sử dụng quy mô và nguồn lực để phòng ngự và mở ra mặt trận mới, thâu tóm “cá con” và nhân tài để mở rộng dòng sản phẩm, dịch vụ.

Dù vậy, bối cảnh thay đổi đã tạo ra không ít “đắng cay”. Rõ ràng nhất là cuộc chiến “vỗ mặt” không nể nang nhau giữa CEO Facebook Mark Zuckerberg và CEO Apple Tim Cook từ quyền riêng tư đến phí chợ ứng dụng.

Thời báo Phố Wall đã có bản tóm tắt mối quan hệ của Big Tech trong phần mềm, phần cứng và dịch vụ để độc giả dễ dàng hình dung.

Điện toán đám mây

Dù Amazon Web Services (AWS) vẫn là người chơi lớn nhất trên thị trường điện toán đám mây, Microsoft và Google cũng đang cố gắng giành giật thị trường này. Facebook và Apple không bán dịch vụ lưu trữ web cho các doanh nghiệp khác song lại lưu trữ một số dữ liệu từ iCloud trên cả AWS và Google Cloud.

Quảng cáo kỹ thuật số

Google và Facebook thống trị thị trường quảng cáo kỹ thuật số, song Amazon, Microsoft, Apple cũng dần hiện diện trên mảng này. Dù cạnh tranh với nhau, Amazon vẫn mua quảng cáo một số từ khóa tìm kiếm Google, Google cũng là nguồn lưu lượng hàng đầu, chiếm tỉ trọng lớn đối với các nhà bán lẻ trên Amazon.

Thỏa thuận quảng cáo trực tuyến giữa Facebook – Google cũng như Google – Apple đang là đối tượng bị “soi” trong các đơn kiện từ nhóm luật sư liên bang Mỹ và Bộ Tư pháp.

Google khẳng định, đơn kiện đã diễn giải sai thỏa thuận của họ với Facebook. Ngoài ra, quan hệ giữa Google và Apple không khác gì quan hệ với các hãng phân phối phần mềm khác. Trong khi đó, Facebook cho rằng, những quan hệ đối tác như vậy là phổ biến trong ngành, nói rằng nó gây hại cho cạnh tranh là không có cơ sở.

Tin tức

Tin tức là một cách để níu kéo độc giả trên các nền tảng Internet. Điều này kết hợp với áp lực pháp lý khiến họ phải trả tiền cho nhà xuất bản để hiển thị nội dung tin tức. Microsoft và Google “khẩu chiến” với nhau vì quan điểm với các nhà sản xuất tin tức. Facebook và Google thông báo kế hoạch chi 1 tỷ USD cho tin tức trong 3 năm. Apple đã ra mắt dịch vụ đọc báo trả phí Apple News+, còn Microsoft có các sản phẩm tin tức truy cập trên trình duyệt và ứng dụng.

Video game

Cả 5 công ty đều đổ hàng tỷ USD vào ngành công nghiệp video game, từ phát hành tới phát triển phần cứng, phụ kiện. Ngày nay, mỗi hãng đều có dịch vụ chơi game trả phí hoặc miễn phí riêng. Apple Arcade làm Facebook, Microsoft và Google bối rối với những hạn chế trên dịch vụ game đám mây bên trong App Store.

Một vài dịch vụ sử dụng kênh phân phối của đối thủ để tiếp cận khách hàng. Chẳng hạn, Google Stadia có thể chơi trên tivi Amazon Fire, tay cầm điện tử Amazon Luna có thể tải về trên Google Play.

Mạng xã hội và livestream

Facebook sở hữu nhiều mạng xã hội lớn nhất thế giới, đang đẩy mạnh thương mại điện tử, livestream. YouTube và Amazon Twitch “chiến” nhau trong mặt trận livestream, nhưng cả hai đều được lợi khi phân phối ứng dụng trên các chợ ứng dụng đối thủ. LinkedIn của Microsoft cạnh tranh với Facebook, Google trong lĩnh vực đăng tin tuyển dụng.

Chợ ứng dụng

Chợ ứng dụng là cánh cổng quan trọng đưa mọi người đến với thế giới phần mềm Internet. Chúng cũng trở thành tiêu điểm trong các tranh cãi về quyền lực của Big Tech. Apple và Google đang điều hành hai chợ ứng dụng di động lớn nhất, nhưng vẫn phân phối ứng dụng riêng trên các chợ của nhau. Facebook và Microsoft xung đột với Apple về quy định trên chợ.

Bộ phần mềm doanh nghiệp

Thị trường phần mềm doanh nghiệp bùng nổ trong hai thập kỷ qua. Các công ty lớn như Facebook cũng trở thành nhà cung ứng. Google và Microsoft cạnh tranh với nhau trên hàng loạt sản phẩm, từ email, đến ứng dụng văn phòng.

Nhắn tin

Cả 5 công ty đều cung cấp các sản phẩm nhắn tin cạnh tranh cho người dùng cá nhân và doanh nghiệp, dù chúng đều xuất hiện trên chợ ứng dụng đối thủ. Zuckerberg gọi Apple là đối thủ trên mặt trận tin nhắn và là nguy cơ đang lên trên các mặt trận khác.

Laptop và tablet

Microsoft và Google nằm trong số những công ty xóa nhòa ranh giới giữa laptop và tablet. Amazon không sản xuất laptop nhưng bán chúng trên nền tảng thương mại điện tử, còn máy tính bảng Fire lại cạnh tranh với Apple, Microsoft, Google dù sử dụng phiên bản Android riêng.

Loa và màn hình thông minh

Loa và màn hình thông minh giúp mang trợ lý ảo đến với hàng triệu hộ gia đình. Apple, Amazon và Google tham gia trận chiến căng thẳng để bán loa và màn hình hỗ trợ giọng nói. Facebook Portal cũng vậy nhưng lại tích hợp Amazon Alexa. Amazon cũng bán Portal trên nền tảng thương mại điện tử của mình.

Smartwatch và thiết bị theo dõi tập luyện

Google mua Fitbit và chính thức trở thành nhà cung cấp smartwatch, thiết bị theo dõi tập luyện, thị trường mà Apple đang nắm thị phần lớn. Fitbit cạnh tranh với Amazon Halo, nhưng cũng bán trên sàn thương mại điện tử Amazon. Trợ lý ảo Alexa được tích hợp trong một số thiết bị Fitbit. Facebook cho biết, đang phát triển thiết bị đeo ở cổ tay để đồng bộ với kính thông minh.

Smartphone

Dù cả 5 công ty nói trên đều sản xuất phần mềm cho smartphone, chỉ có 3 sản xuất điện thoại. Apple có lịch sử lâu đời nhất. Amazon không còn kinh doanh smartphone nhưng lại bán Google Pixel và Apple iPhone trên sàn. Microsoft rút khỏi thị trường nhiều năm trước, nhưng mới đây đã trở lại với Surface Duo, lai giữa điện thoại và máy tính bảng.

Du Lam (Theo WSJ)