Quân đội Trung Quốc tại Hồng Kông tung video dùng xe bọc thép trấn áp biểu tình

Một cảnh trong video

Người đứng đầu lực lượng quân đội Trung Quốc đồn trú tại Hồng Kông, ông Chen Daoxiang đã phá vỡ sự im lặng khi lần đầu tiên lên tiếng bình luận về các cuộc biểu tình. Ông Chen nói rằng tình trạng bất ổn đã đe dọa nghiêm trọng đến tính mạng và sự an toàn của người dân và không đáng dung thứ.

Chỉ huy Chen hôm qua 31.7 cũng khẳng định quyết tâm bảo vệ chủ quyền quốc gia, an ninh, ổn định và thịnh vượng của Hồng Kông tại buổi tiệc chiêu đãi kỷ niệm 92 năm thành lập quân đội Trung Quốc (PLA). Ông Chen cam kết ủng hộ cho bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga, trưởng đặc khu Hồng Kông, cũng như cho lực lượng cảnh sát Hồng Kông trong việc nghiêm túc thực thi luật pháp.

Tại buổi tiếp đón khách mời, PLA tại Hồng Kông đã phát hành một video ấn tượng quảng bá sức mạnh quân đội. Video có quay lại một cuộc tập trận chống bạo động với các binh lính xếp nhiều hàng cầm khiên chống bạo động tiến lên và bắn súng (có khạc lửa) vào những người dân đang trốn chạy. Khung cảnh bao gồm các cảnh quay xe tăng có đặt tấm ủi phía trước lao lên với khí thế bạt núi lấp sông. Ngoài ra còn có cảnh quay, lực lượng vũ trang xối thẳng vòi rồng vào người dân và cảnh những người dân bị còng tay dẫn đi.

Một người lính trong video cũng la hét bằng tiếng Quảng Đông (ngôn ngữ được nói phổ biến ở Hồng Kông, chứ không phải tiếng Bắc Kinh) là: “Tất cả hậu quả đều do sự liều lĩnh của bạn”.

Bữa tiệc của quân đội cũng có sự góp mặt của ông Đổng Kiến Hoa, người là đặc khu trưởng Hồng Kông đầu tiên cách đây 20 năm. Ông Đổng tuyên bố rằng các chính trị gia nước ngoài và các lực lượng thù địch chống Trung Quốc với những động cơ mờ ám đã làm việc với nhau để kích động nỗi sợ hãi của người dân Hồng Kông và phá hoại mối quan hệ giữa đại lục với Hồng Kông. Ông cảnh báo người dân Hồng Kông sẽ chống lại việc bị lợi dụng.

Hãng tin Bloomberg hôm qua đưa tin rằng một quan chức cấp cao của Mỹ nói Nhà Trắng đang theo dõi việc binh đoàn Trung Quốc tập trung ở biên giới Hồng Kông. Andreas Fulda, một nhà nghiên cứu Trung Quốc tại Đại học Nottingham tin rằng rất khó có khả năng quân đội Trung Quốc sẽ can thiệp để dẹp tình trạng xung đột đô thị kéo dài.

Ông cho biết bất kỳ sự triển khai quân sự nào ở Hồng Kông cũng sẽ dẫn đến những bất đồng trong nội bộ đảng Cộng sản Trung Quốc. Ông cũng nói thêm rằng thành phố này là một trung tâm tài chính quan trọng cho cả Trung Quốc và đảng cầm quyền.

Hồng Kông đang trong tuần biểu tình thứ 8 liên tiếp, được châm ngòi sau khi chính quyền đặc khu đề xuất một dự luật dẫn độ cho phép nghi phạm được giải đến Trung Quốc. Đã có cáo buộc về việc cảnh sát dùng bạo lực để trấn áp quá mức và cơ quan giám sát minh bạch thành phố đang điều tra về những cáo buộc nói rằng cảnh sát không bảo vệ công chúng khi những tên côn đồ đeo mặt nạ tấn công người biểu tình.

Có những cuộc biểu tình được lên kế hoạch trong hai tuần tới. Cuối tuần này, các công chức dự định sẽ tổ chức một cuộc biểu tình ôn hòa vào thứ sáu 2.8, đồng thời các cuộc tuần hành đã được lên kế hoạch cho cả thứ bảy và Chủ nhật trên toàn lãnh thổ. Trong khi đó, Liên đoàn Các tổ chức công đoàn Hồng Kông hồi đầu tuần kêu gọi tiến hành một cuộc đình công trên toàn đặc khu.

Hôm 24.7, Bộ Quốc phòng Trung Quốc đã chính thức lên tiếng rằng quân đội đang theo dõi sát sao tình hình gần đây tại Đặc khu hành chính Hồng Kông (HKSAR), với lý do luật cho phép PLA ở Hồng Kông tiến hành các nhiệm vụ đảm bảo an ninh công cộng một khi chính quyền địa phương đưa ra yêu cầu với chính phủ trung ương.

Hồng Kông tồn tại như một phần bán tự trị của Trung Quốc theo mô hình ‘một quốc gia, hai chế độ’. Điều đó cho phép thành phố vận hành các tổ chức địa phương của riêng mình. Trên lý thuyết, chính quyền trung ương ở Bắc Kinh chỉ phụ trách quan hệ đối ngoại và quốc phòng của Hồng Kông.

Vì vậy, cảnh sát và tòa án Hồng Kông chịu trách nhiệm về luật pháp và trật tự tại đặc khu, còn binh lính đóng quân ở thành phố không được can thiệp vào các vấn đề địa phương, theo luật pháp đồn trú ở Hồng Kông và Luật cơ bản tạm coi là hiến pháp của đậc khu. Nhưng chính quyền địa phương có thể yêu cầu Bắc Kinh nhấn nút để quân đồn trú triển khai trong việc duy trì trật tự công cộng và cứu trợ thảm họa.

Trong 22 năm qua, quân đội chưa bao giờ được huy động để giúp đỡ trong việc duy trì trật tự công cộng. Chỉ có năm ngoái, hàng trăm binh sĩ xuất hiện trên đường phố Hồng Kông trong nhiệm vụ giúp dọn dẹp sau khi thành phố bị bão tấn công. Quân đồn trú thỉnh thoảng có những cuộc diễu binh cho công chúng xem, nhưng rất hiếm khi người ta thấy một người lính đồn trú xuất hiện bên ngoài các cơ sở quân sự.

Tuy nhiên vào tháng trước, quân đội đã công khai tổ chức một cuộc tập trận ở Hồng Kông, khi phong trào phản kháng đang gia tăng. Đó dường như là một thông điệp được phương Tây diễn giải là Bắc Kinh tỏ ý sẵn sàng dùng quân đội nếu Hồng Kông rơi vào mất kiểm soát.

Anh Tú