Quân đội Trung Quốc chật vật tuyển tân binh vì tỷ lệ sinh đẻ giảm mạnh

Với vị thế là đội quân đông nhất thế giới, quân đội Trung Quốc hàng năm cần hàng trăm ngàn tân binh để huấn luyện. Tuy nhiên, tỷ lệ sinh đẻ thấp và vấn nạn già hóa dân số đang ảnh hưởng tới chất lượng và số lượng tuyển binh của quân đội Trung Quốc.

Các chuyên gia nhận định, quân đội Trung Quốc còn phải tìm cách đổi mới phương pháp huấn luyện và tuyển các binh sĩ mới, những người vốn sinh trưởng trong gia đình con một.

Quân đội Trung Quốc chật vật tuyển tân binh vì dân số già hóa và tỷ lệ sinh đẻ thấp. (Ảnh: Reuters)

"Các chỉ huy quân sự nhận ra rằng, chế độ huấn luyện nghiêm khắc và cứng nhắc áp dụng trong thế kỷ 20 không còn phù hợp với các tân binh ra đời trong thế kỷ 21", ông Zhou Chenming, nhà nghiên cứu tại Viện Công nghệ và Khoa học Quân sự Yuan Wang tại Bắc Kinh cho hay.

"Thậm chí một số tân binh còn chống đối và thách thức cấp trên khi họ cảm thấy không hài lòng. Điều này buộc quân đội buộc phải điều chỉnh. Một số huấn luyện viên quân sự cho hay, họ cảm thấy lúng túng khi đào tạo các binh sĩ trẻ", ông Zhou nói thêm.

Trong một bài báo, tờ PLA Daily cũng cho hay thay vì ra lệnh và quát mắng, kể từ năm 2011, quân đội Trung Quốc đã áp dụng các bài trị liệu tâm lý để giúp tân binh giải tỏa căng thẳng.

Chương trình này có thể giúp các huấn luyện viên trung niên và lãnh đạo cấp cao của Trung Quốc hiểu rõ hơn về thế hệ mới, đồng thời cung cấp dữ liệu thiết kế chương trình huấn luyện mới, cũng như thực hành diễn tập trên máy tính và huấn luyện thực tế ảo.

Kể từ năm 2000, các bài tập thể chất cũng đang là thách thức đối với quân đội Trung Quốc khi chuyển mục tiêu tuyển quân từ thanh niên nông thôn sang thành thị, những người có trình độ học vấn cao hơn. Nguyên nhân là do quân đội Trung Quốc bắt đầu trang bị các hệ thống vũ khí quy mô lớn và hiện đại nên cần binh sĩ có trình độ để vận hành.

Để điều khiển và sử dụng các hệ thống vũ khí hiện đại và phức tạp, quân đội Trung Quốc đã cho tuyển hơn 120.000 sinh viên đại học vào năm 2009. Bộ Quốc phòng Trung Quốc nhấn mạnh, tuyển quân có trình độ cao sẽ là xu hướng của lực lượng.

Bên cạnh đó, Bộ Quốc phòng Trung Quốc cũng điều chỉnh các quy định tuyển quân để có thể tuyển đủ số lượng sinh viên đại học đủ trình độ. Ví dụ, kể từ năm 2014, chiều cao nam sinh được tuyển hạ từ 162 cm xuống còn 160 cm và nữ sinh từ 160 cm xuống còn 158 cm. Ngoài ra, Bộ Quốc phòng Trung Quốc còn hạ tiêu chuẩn đối với các học viên bị cận và thừa cân.

Sau khi các tân binh phản đối quy định cấm sử dụng điện thoại di dộng, vào năm 2015, quân đội Trung Quốc đã xóa bỏ lệnh cấm. Tuy nhiên, các học viên phải cài phần mềm chống gián điệp của quân đội vào máy, cũng như cho phép các trung tâm quản lý internet giám sát chặt chẽ hoạt động.

Trong động thái nhằm đảm bảo đủ số lượng tuyển quân, quân đội Trung Quốc cũng đã cho phép các sinh viên tốt nghiệp đại học nhưng chưa tìm được việc làm vẫn có thể xin nhập ngũ.

“Mở rộng quy mô huấn luyện, quân đội Trung Quốc còn bắt đầu tuyển các sinh viên tốt nghiệp cấp 3, nhưng không thi đỗ Đại học. Tình trạng thiếu tân binh hiện vô cùng nghiêm trọng, bởi thực tế ngày càng nhiều thanh niên thành phố có trình độ không mặn mà nhập ngũ”, ông Zhou nói.

Theo số liệu được công bố trong năm 2020, Trung Quốc có 12 triệu trẻ sơ sinh ra đời. Đây là con số thấp nhất kể từ năm 1961. Dù chính phủ Trung Quốc cho nới lỏng chính sách một con vào năm 2016, nhưng tỷ lệ sinh con thứ hai ở nước này vẫn chưa được cải thiện. Theo đó, tỷ lệ sinh của phụ nữ Trung Quốc vào năm 2020 là 1,3 trẻ/phụ nữ. Trong khi, để đảm bảo ổn định dân số, Trung Quốc cần tỷ lệ là 2,1 trẻ/phụ nữ.

Trong một bức thư gửi tới chính quyền trung ương vào năm 2012, Giáo sư Liu Mingfu thuộc Đại học Quốc phòng Quốc gia Trung Quốc đã đưa ra lời cảnh báo về việc ít nhất 70% binh sĩ nước này sinh trưởng trong gia đình con một, và con số này tăng lên thành 80% trong lực lượng binh sĩ chiến đấu.

Chuyên gia quân sự ở Macau là ông Antony Wong Tong cho hay, trong 10 năm qua, quân đội Trung Quốc cũng đã tuyển thêm nhiều học viên là nữ giới để đảm bảo đủ số lượng tân binh.

Số liệu chính thức được công bố cho thấy, nữ giới chiếm 5% trong đội quân 2 triệu người của Trung Quốc. Song theo ông Zhou, tỷ lệ này đã tăng lên thành 7%. Chính phủ Mỹ từng công bố phụ nữ chiếm 17% trong quân đội nước này vào năm 2018.

“Chiến tranh hiện đại sẽ tập trung vào trí tuệ nhân tạo, máy bay không người lái, tác chiến điện tử và các mặt trận không cần tới sức mạnh thể chất. Điều này cho phép có thêm nữ giới được tuyển vào lực lượng quân đội Trung Quốc”, ông Ni Lexiong, chuyên gia quân sự ở Thượng Hải nhấn mạnh.

Minh Thu (lược dịch)