'Quả bóng' 3.000 tỷ USD 'phát nổ' sau vụ IPO bị đình chỉ của Ant Group
'Tôi không biết nói gì nữa. Không thốt nên lời', Chen Wu – lập trình viên 35 tuổi đã đi vay tiền để mua cổ phiếu Ant nói. 'Mới hôm qua tôi còn đang tưởng tượng sang năm sẽ cùng vợ đi du lịch đâu đó. Giờ thì tôi đang tính toán xem mình sẽ lỗ bao nhiêu'.
Đó là thương vụ đổ vỡ lớn nhất từ trước đến nay trong lịch sử thị trường chứng khoán. Thương vụ IPO tưởng chừng như sẽ làm nên lịch sử của Ant Group sụp đổ đã kéo theo những hệ lụy trị giá nhiều tỷ USD đối với nhiều bên.
Theo 1 ước tính, ở Hồng Kông có tới 1/5 dân số đã đăng ký mua cổ phần của Ant. Sau khi cơ quan quản lý Trung Quốc đột ngột đình chỉ vụ IPO trị giá 34,5 tỷ USD của Ant chỉ vài ngày trước khi cổ phiếu chính thức giao dịch trên sàn Hồng Kông và Thượng Hải, giờ đây các đầu tư nhỏ lẻ đang bắt đầu nhận ra những thiệt hại mà họ phải gánh chịu.
"Tôi không biết nói gì nữa. Không thốt nên lời", Chen Wu – lập trình viên 35 tuổi đã đi vay tiền để mua cổ phiếu Ant nói. "Mới hôm qua tôi còn đang tưởng tượng sang năm sẽ cùng vợ đi du lịch đâu đó. Giờ thì tôi đang tính toán xem mình sẽ lỗ bao nhiêu".
Cá nhà đầu tư lớn cũng lâm vào tình trạng tương tự, tới tấp gửi tới câu hỏi các lãnh đạo của Ant và các ngân hàng đầu tư. Một công ty cho biết vụ IPO xịt của Ant làm giám đáng kể uy tín của sàn STAR – nơi vẫn được coi là để thử nghiệm mức độ nới lỏng các luật lệ. Một số người cho biết sẽ không muốn mua cổ phiếu Ant nếu như vụ IPO được khởi động lại.
Đó chỉ là một phần của quá trình sụp đổ chưa từng có tiền lệ của thương vụ từng được kỳ vọng là "1 cuộc đảo chính" cho thị trường tài chính Trung Quốc, là chiến thắng dành cho doanh nhân nổi tiếng Jack Ma. Điều an ủi duy nhất là có lẽ nhà đầu tư sẽ còn thiệt hại nặng hơn nữa nếu như vài tháng nữa, sau khi đã lên sàn thì cổ phiếu Ant mới bị "sờ gáy".
Wu vay khoảng 5 triệu HKD để tham dự vào cơn sốt IPO này. Các ngân hàng và công ty môi giới đã cung cấp các khoản vay ký quỹ có tổng trị giá lên tới 500 tỷ HKD (tương đương 64,5 tỷ USD) cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ, theo tờ Hong Kong Economic Journal. Mức lãi suất lên tới 3 – 5%, có nghĩa là những người đi vay có thể phải chịu khoản lãi lên tới hàng trăm triệu USD trên những khoản vay có kỳ hạn 5 ngày.
Mặc dù Wu sẽ nhận lại lệ phí mà đã nộp cho công ty chứng khoán Huatai, anh vẫn phải trả khoản lãi 2.000 HKD. "Điều đó thật không công bằng. Thương vụ thậm chí còn không diễn ra. Tại sao tôi lại phải thanh toán tiền cho môi giới?", Wu than phiền.
Tại 1 công ty chứng khoán khác, Futu Holdings, trang web thảo luận dành cho các nhà đầu tư tham gia thương vụ IPO của Ant ngập trong hơn 19.000 bình luận chỉ trong ngày thứ 4 tuần trước.
Những lời phàn nàn được nhắc đến nhiều nhất là: "Hãy trả lại phí ghi danh cho chúng tôi", "Liệu chúng tôi có lấy lại số tiền thua lỗ nếu đi kiện?", "Liệu các nhà quản lý có thể coi Ant là trường hợp đặc biệt và cứu giúp các nhà đầu tư đang chết vì các khoản vay ký quỹ?"
Thậm chí có những người quay sang trút giận vào Ant và tuyên bố sẽ xóa ứng dụng Alipay.
Vụ IPO của Ant đã thu hút được khối lượng đặt mua khổng lồ từ các nhà đầu tư nhỏ lẻ, với tổng giá trị lên tới ít nhất 3.000 tỷ USD – con số đủ để mua được cả 10 ngân hàng JPMorgan Chase. Đài truyền hình Hồng Kông RTHK đưa tin hơn 1,5 triệu nhà đầu tư cá nhân đã đăng ký mua, tương đương cứ 5 người dân Hồng Kông thì có 1 người đăng ký.
Một số công ty môi giới ở Hồng Kông đã thông báo sẽ chia sẻ với nhà đầu tư và cũng kêu gọi Ant hãy san sẻ một phần trách nhiệm. Ví dụ như Huatai Securities đồng ý giảm lãi suất từ 3,9% xuống 2,5% cho nhà đầu tư nhỏ lẻ, trong khi Futu và Bright Smart Securities sẽ miễn lãi hoàn toàn.
Chi nhánh Hồng Kông của Bank of China cho biết sẽ trả lại tiền sau khi thu lãi 0,5%, trong khi HSBC cũng có chính sách tương tự.
Trong thông báo mới đây, Bright Smart hi vọng cơ quan giám sát sẽ gây sức ép buộc Ant phải bù đắp cho các nhà đầu tư. "Làm như vậy sẽ giúp Ant lấy được niềm tin của các nhà đầu tư quốc tế và củng cố hình ảnh trung tâm tài chính quốc tế của Hồng Kông".
Tất nhiên điều đó cũng chẳng giúp ích nhiều cho những người từng hi vọng sẽ đổi đời nhờ vụ IPO này.
Dẫu vậy vẫn có những người tỏ ra lạc quan. Dicky Mao, nhân viên truyền thông 33 tuổi đang làm việc ở Hàng Châu, đã vay ký quỹ hơn 10 triệu HKD để đặt mua cổ phiếu Ant và có dự định tham dự buổi lễ niêm yết tại Thượng Hải. Mao ước tính trong trường hợp xấu nhất thì anh sẽ nợ khoảng 3.800 HKD tiền lãi, mà theo anh là vẫn thấp.
"Sẽ còn tồi tệ hơn nếu như cổ phiếu vẫn lên sàn nhưng sau đó liên tiếp trượt dốc vì những rắc rối pháp lý".
Tham khảo Bloomberg
