'Pieces of a Woman' - làm sao để vượt qua nỗi đau?

Thể loại: Chính kịch, tâm lý
Đạo diễn: Kornél Mundruczó
Diễn viên: Vanessa Kirby, Shia LaBeouf, Ellen Burstyn
Đánh giá: 7/10

*Bài viết tiết lộ một phần nội dung bộ phim.

Pieces of a Woman là bộ phim kể về nỗi đau của một phụ nữ vì mất con ngay sau khi sinh.

Pieces of a Woman là bộ phim nói tiếng Anh đầu tiên của đạo diễn người Hungary Kornél Mundruczó.

Trong phim, Martha (Vanessa Kirby) đang ở những ngày cuối cùng của thai kỳ. Cô dự tiệc chia tay đồng nghiệp, dọn dẹp đồ đạc để chuẩn bị chào đón đứa con đầu lòng. Chồng cô, Sean (Shia LaBeouf), là một người thợ xây dựng cầu đường. Anh cũng rất nôn nao trước sự xuất hiện của bé gái.

Chỉ trong vài phút ngắn ngủi đầu phim, khán giả có thể nhận ra sự khác biệt giữa hai vợ chồng về giai cấp. Mẹ của Martha (Ellen Burstyn) tặng cho cả hai hẳn một chiếc xe hơi mới nhân dịp đặc biệt. Cô con gái đơn giản chỉ việc đến ký tên và nhận xe. Thế nhưng, hai con người ấy lại đi đến một quyết định chung: để cho Martha sinh tại nhà, thay vì đến bệnh viện.

Chuyện phim tiếp nối vào buổi tối khi cặp vợ chồng về nhà và vấn đề lập tức nổ ra. Barbara, bà đỡ được ấn định từ trước, hiện bị kẹt với một ca sinh khó. Bất chấp những câu nói hài hước an ủi của chồng, Martha trở nên căng thẳng trước những cơn gò. Cô vỡ nước ối, chóng mặt và buồn nôn.

Sean cũng chẳng khá hơn là bao. Anh không giấu được nỗi sợ hãi khi đứng trước mặt vợ. Rất nhanh sau đó, Eva (Molly Parker) - bà đỡ thay thế - xuất hiện, phần nào trấn an tinh thần của cả hai. Nhưng cuộc đời thì luôn bất ngờ và khó đoán. Cảnh quay kết thúc khi trên tay của Martha chỉ là một hình hài im bặt, tím tái.

Phong cách làm phim chân thực

Toàn bộ phân đoạn kể trên chỉ là mở đầu cho những gì mà Martha sắp phải trải qua trong Pieces of a Woman. Bộ phim kể về nỗi đau của một người phụ nữ, nhưng thực hiện nó lại là một người đàn ông.

Đạo diễn Kornél Mundruczó chứng tỏ rằng phái mạnh hoàn toàn có thể thấu hiểu phái đẹp. Anh dành hẳn 25 phút đầu tiên - tức gần một phần tư thời lượng phim - để mô tả quá trình vượt cạn đầy đau đớn của Martha, với một cú máy duy nhất (long take).

Cách Mundruczó ghi lại khoảnh khắc sinh tử của Martha như đang quay một cuốn phim tài liệu. Giữa bối cảnh là căn nhà nhỏ với ba nhân vật, anh liên tục khiến người xem nghẹt thở bằng những khung hình xô lệch, góc máy không ngừng dịch chuyển.

Cú long take dài 25 phút đầu phim là một thách thức đối với khán giả.

Lời thoại không có gì đặc biệt, chỉ là hướng dẫn của bà hộ sinh và những tiếng rên rỉ của Martha. Đó là trải nghiệm không hề dễ dàng cho cả cô lẫn khán giả theo dõi bộ phim. Một số người sẽ có thể bỏ về giữa rạp khi chứng kiến máy quay chĩa thẳng vào âm hộ của Martha. “Kinh khủng”, đúng như một câu thoại từ nhân vật.

Vượt qua được 25 phút đen tối đầu phim, câu chuyện chính của Pieces of a Woman dần trở nên nhẹ nhàng và dễ chịu hơn. Bộ phim tiếp nối khoảng nửa tháng sau khi sự kiện khủng khiếp kia xảy ra.

Mundruczó đưa người xem sánh bước cùng Martha trên hành trình vượt qua nỗi mất mát. Quyết định sinh con tại nhà cho thấy cô thuộc tuýp người mạnh mẽ, nên Martha không gặp nhiều khó khăn khi trở lại nếp sinh hoạt thường lệ. Thậm chí, việc đầu tiên người phụ nữ thực hiện là quay trở về công ty để giành lại bàn làm việc của mình.

Song, trên tất cả, Martha vẫn là một người phụ nữ. Cô liên tục nhung nhớ đứa con gái đoản mệnh mà mình chỉ vừa kịp đặt tên. Những suy nghĩ vô hình của Martha được Mundruczó gói ghém một cách tinh tế qua từng cảnh quay. Đó là khi Martha mỉm cười với một bé gái trong siêu thị, hân hoan đến độ không hề hay biết bầu ngực đang chảy sữa non. Hay là khi Martha thoáng nhìn những đứa trẻ trên xe buýt, để cho suy nghĩ tự trôi đến vùng trời xa xăm nào đó.

Những “mảnh vỡ” của nội tâm phức tạp

Vết thương lòng của Martha như những phiến băng giá lạnh ngày cuối đông ở xứ Montreal (Canada), cũng là địa điểm ghi hình bộ phim. Ta nhìn thấy chúng, cảm nhận được sự lạnh lẽo, nhưng không thể nào biết điều gì ẩn sâu bên trong.

Càng về sau, kịch bản phim càng thêm thắt những chi tiết để người xem thấu hiểu thế giới nội tâm đầy phức tạp của Martha. Cô rơi vào những cơn trầm cảm u buồn và nỗi ám ảnh lạ thường với những quả táo, như một điều bí ẩn mà chỉ được giải thích ở tận cuối phim.

Cuộc sống của Martha dần tan ra thành từng “mảnh vỡ”, đúng như nhan đề bộ phim khơi gợi. Hóa ra mối quan hệ giữa Martha và mẹ không êm đềm như người ta tưởng. Cô muốn hiến xác con mình cho nghiên cứu y học, bất chấp sự phản đối của mẹ. Bà cho rằng hành động đó là sai trái và đẩy cô vào cuộc chiến pháp lý với nữ hộ sinh Eva, chỉ vì muốn có một ai đó để “đổ lỗi”.

Mối quan hệ giữa Martha với cả chồng lẫn mẹ đẻ đều không êm đềm như người xem tưởng.

Điều quan trọng hơn, cuộc hôn nhân của hai vợ chồng Martha và Sean gần như đứng trước bờ vực thẳm. Cô tỏ ra hờ hững với chồng trong chuyện chăn gối, còn anh thì tìm cách giải quyết sinh lý một cách vụng trộm, trong khi vợ đang vật lộn với nỗi cô đơn.

Với một bộ phim nặng về tâm lý như Pieces of a Woman, câu chuyện sẽ giảm đi sức nặng nếu thiếu vắng dàn diễn viên thực lực. Dù chỉ xuất hiện qua vài cảnh quay, Ellen Burstyn vẫn gây ấn tượng khi hóa thân thành mẹ của Martha. Đằng sau những lời nói và hành động có phần độc đoán là một người mẹ già yêu thương con hết mực. Gốc gác Do Thái của bà khiến ta đồng cảm với nhân vật nhiều hơn là ghét bỏ.

Trong khi đó, Sean của Shia LaBeouf giống như người chồng nóng nảy hơn là tinh tế, thích hành động bộc phát hơn là suy nghĩ cẩn trọng. Hai nhân vật này như hai đầu của chiếc cầu đang xây, chẳng thể nào tìm thấy kết nối. Đây là hai con người quan trọng nhất trong cuộc đời Martha, nhưng lại không thể thấu hiểu nỗi đau của cô. Sự vô tâm của người chồng và lời nói lạnh lùng của người mẹ phần nào khiến cho nỗi đau của Martha tăng lên gấp bội.

Vanessa Kirby có vai diễn để đời với Pieces of a Woman.

Ngoài ra, không thể không nhắc đến Vanessa Kirby với màn trình diễn để đời trong sự nghiệp. Tạm bỏ qua 25 phút đắt giá ở đầu phim, nhân vật Martha mang nhiều sắc thái tâm trạng hơn là chỉ đau đớn và buồn bã.

Qua phần trình diễn của Kirby, người xem sẽ thấy sốc khi cô thẳng thừng nhận xét mẹ mình là “rẻ tiền”, sẽ tức giận khi cô bị chồng đối xử lạnh nhạt, và nặng trĩu lòng khi thấy cô rũ rượi trong nỗi cô đơn. Ở gần cuối phim, Vanessa Kirby đột ngột khiến người xem sững sờ tới không thốt nổi thành lời, khi cô đứng trước phiên tòa nhớ về đứa con đã mất.

Cách tốt nhất để vượt qua nỗi đau là đối diện với nó

Chấp bút cho phần kịch bản phim là Kata Wéber, người từng cộng tác với Mundruczó trong những tác phẩm trước như White God (2014), Jupiter’s Moon (2017), và cũng là vợ anh.

Câu chuyện của Martha được xây dựng dựa trên chính trải nghiệm của cả hai về đứa con đã mất. Mundruczó và vợ cố gắng đưa trải nghiệm riêng tư của bản thân lên màn ảnh, bởi họ tin rằng “nghệ thuật là liều thuốc tốt nhất cho nỗi đau”.

Thông tin này khiến cho thông điệp của bộ phim càng trở nên rõ nét. Đôi vợ chồng đạo diễn không hề muốn tạo ra một bộ phim có quá nhiều bi kịch. Những sự kiện xảy ra với Martha ở phần sau bộ phim chỉ là lẽ thường tình của cuộc đời. Thay vì đào sâu khai thác những mối quan hệ đầy mâu thuẫn, cả hai tìm cách đưa nhân vật ra khỏi bóng tối.

Nỗi đau là điều mà mỗi người cần can đảm đối diện.

Nếu phần đầu của Pieces of a Woman nặng nề bao nhiêu, thì cuối phim lại nhẹ nhõm bấy nhiêu. Với Martha, mọi thứ gần như chỉ là vô thường sau mất mát quá to lớn trong cuộc đời. Khoảnh khắc khi cô dám đứng lên nói ra hết những điều mình chôn giấu, cũng là lúc khán giả có thể thở phào vì trút được một gánh nặng.

Hình ảnh trái táo và chiếc cầu bắc ngang Montreal liên tục xuất hiện trong phim như một ẩn dụ sâu xa về ý nghĩa cuộc sống. “Ta không còn dành thời gian làm việc nhiều. Ta không dành thời gian ăn, để quý trọng sự sống”, lời thoại bất ngờ này cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giải nghĩa bộ phim. Nó gợi nhớ đến một câu nói quen thuộc: “Thời gian sẽ chữa lành mọi vết thương”, vốn cũng là một câu thoại khác trong phim.

Xây một chiếc cầu dù khó khăn đến mấy rồi cũng sẽ hoàn thành. Được một vườn táo, hay chỉ còn lại hạt táo, tùy thuộc vào cách mỗi cá nhân lựa chọn. Cuộc sống sẽ luôn có những sự kiện từ trên trời rơi xuống, hệt như nỗi đau mà Martha phải gánh chịu. Nhưng nếu giữ một tinh thần lạc quan và dám chấp nhận sự thật, bạn sẽ vượt qua nó dễ dàng hơn.

Bởi một điều bất khả đổi thay: khi đông tàn là lúc xuân sẽ về.

Sơn Phước