Phương Tây nghi Iran bắn nhầm máy bay Ukraine
Người Canada tưởng niệm các nạn nhân vào tối 9-1. Ảnh: EPA
Tối 9-1, Iran đã lên tiếng bác bỏ những thông tin cho rằng máy bay Boeing 737-800 của hãng Hàng không Quốc tế Ukraine (UIA) rơi gần thủ đô Tehran trước đó 1 ngày khiến toàn bộ 176 người thiệt mạng là do trúng tên lửa của nước này. Phát biểu trên truyền hình, người phát ngôn Chính phủ Iran Ali Rabiei nhấn mạnh việc đưa ra thông tin như vậy là một kiểu “chiến tranh tâm lý”.
Trong khi đó, hãng thông tấn bán chính thức ISNA dẫn phát biểu của người đứng đầu Tổ chức Hàng không Dân dụng Iran Ali Abedzadeh phủ nhận việc máy bay của UIA bị trúng tên lửa. Ông Abedzadeh khẳng định: “Về khoa học, không thể có việc một quả tên lửa bắn trúng máy bay của Ukraine và những tin đồn như vậy là phi lý”. Theo Tehran, máy bay rơi là do trục trặc kỹ thuật.
TỔNG THỐNG MỸ TUYÊN BỐ LỆNH TRỪNG PHẠT MỚI CÓ HIỆU LỰC
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 9-1 tuyên bố Washington đã áp đặt các lệnh trừng phạt mới đối với Tehran sau loạt vụ tấn công bằng tên lửa vào các căn cứ đồn trú của quân đội Mỹ ở Iraq.
Ông Trump khẳng định: “Mọi việc đã được thực hiện. Chúng tôi đã tăng cường chúng (các lệnh trừng phạt). Chúng đã rất nghiêm khắc, nhưng hiện nay còn được tăng cường một cách đáng kể”.
Giải thích cho việc sát hại Tướng Soleimani, Tổng thống Trump nêu rõ: “Chúng tôi làm vậy vì họ đang tìm cách làm nổ đại sứ quán của chúng tôi”.
Chính phủ Iran cũng hối thúc Canada chia sẻ thông tin sau khi Thủ tướng Justin Trudeau cho biết nhiều nguồn tin tình báo cho rằng chiếc Boeing 737-800 bị rơi do trúng tên lửa đất đối không của Iran sau khi cất cánh từ Tehran. Tuy nhiên, ông Trudeau nhận định hành động đó có thể là “không chủ định” và thông tin này “củng cố thêm sự cần thiết phải tiến hành điều tra kỹ lưỡng vụ việc”.
Được biết, trong số 176 người thiệt mạng trong chuyến bay xấu số có 82 công dân Iran, 63 người Canada, 11 người Ukraine, 10 người Thụy Sĩ, 4 người Afghanistan, 3 người Đức và 3 người Anh.
Cùng với ông Trudeau, nhiều lãnh đạo phương Tây khác như Tổng thống Mỹ Donald Trump, Thủ tướng Anh Boris Johnson và Thủ tướng Úc Scott Morrison cũng tin rằng Iran đã bắn nhầm chiếc Boeing 737-800 bằng một hoặc 2 tên lửa đất đối không. Nghi ngờ trên một phần phát sinh từ việc máy bay gặp nạn chỉ vài giờ sau khi Iran phóng hàng chục tên lửa đạn đạo vào hai căn cứ quân sự của Mỹ và liên quân ở Iraq để đáp trả việc Washington sát hại Thiếu tướng Qassem Soleimani, Tư lệnh đơn vị Quds thuộc Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran.
Về phần mình, Ukraine kêu gọi sự hỗ trợ của quốc tế dành cho các nhà điều tra nước này. Thứ trưởng Ngoại giao Ukraine Sergiy Kyslytsya nhấn mạnh: “Các chi tiết của thảm họa vẫn chưa rõ ràng. Diễn biến cũng như nguyên nhân tai nạn tùy thuộc vào kết quả điều tra của các chuyên gia. Để làm được điều này, các chuyên gia của chúng tôi phải nhận được sự hỗ trợ vô điều kiện”. Kiev hiện đã cử 45 nhà điều tra sang Tehran để phối hợp với chính quyền sở tại.
Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ ngày 9-1 xác nhận cũng sẽ tham gia cuộc điều tra. Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO) yêu cầu cuộc điều tra phải được tiến hành một cách đầy đủ và Iran có trách nhiệm báo cáo sơ bộ cho ICAO trong vòng 1 tháng kể từ ngày xảy ra tai nạn.
Trong thời gian nguyên nhân vụ tai nạn máy bay Ukraine chưa được làm rõ, một số hãng hàng không tỏ ra thận trọng khi bay ngang Iran. Tối 9-1, người phát ngôn hãng hàng không Đức Lufthansa cho biết một máy bay của hãng đã phải đổi hướng quay trở về khi đang trên đường tới Tehran.
