Phụ nữ mang thai đau bụng dữ dội cẩn trọng chứng bệnh nguy hiểm

Các bác sĩ của Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ và Bệnh viện Nhi Đồng TP Cần Thơ phối hợp cấp cứu một trường hợp bệnh nhân bị viêm tụy cấp lúc mang thai 32 tuần.

Sản phụ là L.T.T.K (29 tuổi, ngụ tỉnh Hậu Giang) mang thai lần hai. Chị K. được chuyển đến từ bệnh viện tuyến trước trong tình trạng mệt mỏi, đau bụng nhiều.

Sản phụ được chẩn đoán dọa sinh non, có vết mổ cũ, viêm tụy cấp do tăng triglyceride, đái tháo đường biến chứng nhiễm toan. Triglyceride máu của bệnh nhân ở mức báo động (107 mmol/L), cao gấp 60 lần người bình thường, huyết tương lấy ra để xét nghiệm đục như sữa chỉ vài phút sau đã đóng mỡ trắng tinh.

Nhận định tình trạng bệnh nặng có thể gây nguy hiểm đến tính mạng người mẹ và thai nhi, các bác sĩ nhanh chóng hội chẩn liên khoa để tìm phương án điều trị tối ưu trên cơ sở ưu tiên cho sự an toàn của hai mẹ con.

Sau đó bệnh nhân được bác sĩ mổ lấy thai. Trường hợp này không cấp cứu kịp thời sản phụ có thể diễn tiến theo nhiều thể từ nhẹ đến nặng với tình trạng hoại tử, áp xe hay suy đa cơ quan. Nếu không được chẩn đoán và xử trí kịp thời, tỉ lệ tử vong mẹ và con có thể lần lượt là 20% và 50%.

Tại Khoa Hồi sức tích cực của Bệnh viện Bạch Mai các bác sĩ cũng từng điều trị và cấp cứu cho nhiều trường hợp thai phụ bị viêm tụy cấp.

Ví dụ như trường hợp chị N.T.H, (38 tuổi, trú tại Hoàng Mai, Hà Nội) mang thai 34 tuần, nhập viện cấp cứu sau cơn đau bụng dữ dội kèm theo buồn nôn. Khi vào viện, chị H. còn nghĩ mình bị ngộ độc thực phẩm.

Một thai phụ bị viêm tụy cấp điều trị tại BV Bạch Mai.

Bác sĩ cho xét nghiệm máu cho thấy men tụy cao, P-Amylase 460.19U/l, Triglycerid 23.11, Cholesterol 16.88mmol/l… Sản phụ cũng được chẩn đoán viêm tụy cấp do tăng tryglycerid trên phụ nữ mang thai.

Tuy nhiên, trong quá trình điều trị diễn tiến của bệnh nhân xấu bác sĩ phải kết hợp với chuyên khoa sản để mổ lấy thai nhi sau đó hồi sức tích cực cho bệnh nhân, lọc máu hiện đại để điều trị. May mắn sau 15 ngày điều trị tích cực bệnh nhân cũng tiến triển tốt lên.

Các bác sĩ cho biết viêm tụy cấp có thể diễn tiến theo nhiều thể từ nhẹ đến nặng. Trường hợp không được chẩn đoán và xử trí kịp thời, sản phụ có nguy cơ bị áp xe hay suy đa cơ quan nội tạng. Nguy cơ tỉ lệ tử vong mẹ và con lần lượt là 20% và 50%, và có đến 43 - 62,5% xuất hiện ở 3 tháng cuối thai kỳ.

Đến nay, viêm tụy cấp thai kỳ vẫn được coi là bệnh lý cực kỳ nguy hiểm. GS Nguyễn Gia Bình – nguyên Trưởng Khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bạch Mai cho biết viêm tụy cấp thai kỳ nguyên nhân chủ yếu do tăng mỡ máu đặc biệt là tăng tryglycerid.

Viêm tụy cấp là một quá trình tổn thương cấp tính của tụy, bệnh thường xảy ra đột ngột với những triệu chứng lâm sàng đa dạng, phức tạp từ viêm tụy cấp nhẹ thể phù đến viêm tụy cấp nặng thể hoại tử với các biến chứng suy đa tạng nặng nề tỉ lệ tử vong cao.

Ở Mỹ hàng năm có khoảng 250.000 trường hợp nhập viện vì viêm tụy cấp. Ở Việt Nam trong những năm gần đây qua một số nghiên cứu và thống kê cho thấy viêm tụy cấp ngày càng gia tăng.

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra viêm tụy cấp, đứng hàng đầu là do sỏi mật và nghiện rượu chiếm khoảng 80%, tiếp sau đó là do tăng tryglyceridchiếm 1,3-3,8%. Viêm tụy cấp do tăng tryglycerid khi lấy mẫu máu đục như sữa. Cùng với sự phát triển của xã hội, chất lượng cuộc sống ngày càng nâng cao, với chế độ ăn không hợp lý, nguy cơ mắc bệnh viêm tụy cấp do tăng tryglycerid nhiều hơn.

Với phụ nữ mang thai, Giáo sư Bình khuyến cáo, cần thay đổi chế độ ăn uống để tránh mỡ máu cao quá, đây là thủ phạm gây viêm tụy cấp ở phụ nữ mang thai. Khi có dấu hiệu đau bụng kèm nôn ói phải nhanh chóng tới cơ sở y tế để được điều trị kịp thời.

Khánh Chi