Phòng ngừa hiểm họa cháy, nổ từ khí gas

Tiềm ẩn cháy, nổ khí gas

Trưa ngày 16-5, thực khách tại quán ăn số 211 phố Tô Hiệu, phường Nghĩa Tân, quận Cầu Giấy đã gặp phen hoảng hốt. Thời điểm đang có đông thực khách, bất ngờ khu bếp nấu hở khí gas đã bùng cháy. Cả đầu bếp lẫn khách chạy tán loạn ra ngoài. Rất may lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH - CAQ Cầu Giấy đã kịp thời có mặt xử lý, nên không gây hậu quả về người và thiệt hại tài sản không đáng kể.

Hàng chục bình gas được Cảnh sát PCCC đưa từ trong quán ra ngoài, sau khi xảy ra vụ nổ

Cháy, nổ khí gas luôn là vấn đề được người dân quan tâm bởi mức độ, hậu quả khôn lường của nó. Song vấn đề này chỉ được chủ cơ sở và nhân viên chú ý khi xảy ra vụ việc cháy, nổ ở đâu đó rồi lại lắng xuống.

Phải khẳng định rõ, an toàn cháy, nổ là trách nhiệm của toàn dân chứ không của riêng ai. Chính vì thế công tác phòng chống, cháy, nổ khí gas không chỉ được duy trì một cách nghiêm ngặt tại các nhà hàng, quán ăn dùng khí gas mà ngay cả đối với gia đình đun nấu bằng chất đốt này.

Sự lơ là của việc dùng khí gas, không tuân thủ nguyên tắc quy trình an toàn PCCC và ý thức xem nhẹ của người sử dụng sẽ là hậu quả khôn lường phải trả giá rất đắt. Vụ nổ khí gas tại phố Cửa Nam xảy ra vào ngày 11-5 là minh chứng cho việc thiếu tuân thủ và thiếu ý thức trong việc sử dụng khí gas.

Nguyên nhân ban đầu được cơ quan Công an xác định, do cửa hàng kinh doanh đồ ăn, đã phát nổ khí gas. Khi xảy ra vụ việc, lực lượng cứu nạn, cứu hộ CAQ Hoàn Kiếm đã vận chuyển ra ngoài trên 10 bình gas cỡ lớn.

Theo các chuyên gia phòng chống, cháy - nổ, khi dùng đúng quy trình an toàn thì các bình gas sẽ chỉ là chất đốt, còn khi sử dụng cẩu thả, không tuân thủ an toàn PCCC thì những bình gas đó có thể trở thành những quả bom gây sập ngôi nhà xây dựng kiên cố bằng bê tông cốt thép. Hiện trường vụ nổ tại phố Cửa Nam làm vỡ các cửa kính chịu lực, bung sập hệ thống trần thạch cao của ngôi nhà 5 tầng cùng nhiều cấu kiện, tài sản của nhiều nhà lân cận, cho thấy mức độ nguy hiểm của khí gas khi bị rò rỉ mà không biết cách xử lý.

Qua khám nghiệm hiện trường, cho nhận định ban đầu là khí gas bị rò rỉ chứa trong khu vực để bình gas không có lối thoát. Sự ngưng tụ trong một thể tích, không gian nhất định và khi có tác động bằng ma sát mạnh phát ra lửa, hoặc bật công tác điện sẽ khiến phát nổ gây công phá lớn.

Trước đó, vụ nổ khí gas làm sập ngôi nhà 3 tầng tại phố Tạ Quang Bửu, phường Bách Khoa, quận Hai Bà Trưng xảy ra vào năm 2011 cho thấy, hậu quả khôn lường của việc dùng khí gas bị rò rỉ.

Qua vụ việc cho thấy kiến thức an về an toàn phòng chống cháy, nổ khí gas của người dân còn rất hổng, thiếu trang bị thiết bị cảnh báo rò rì để đảm bảo an toàn cho chính mình và mọi người xung quanh.

Đại tá Nguyễn Trường Sơn, Phó trưởng CAQ Cầu Giấy phân tích: “ Bình gas không thể phát nổ được trừ khi khí gas rò rỉ ra ngoài ngưng tụ và có tia lửa phát ra. Nguyên nhân bị rò rỉ khí gas để xảy ra hậu quả là do sự chủ quan của người sử dụng thiếu hiểu biết. Đó là lý do tại sao phải tuân thủ công tác kiểm tra, kịp thời phát hiện và thay thế dụng dụ liên quan đến bình chứa gas và ống dẫn gas. Khi việc này được làm thường xuyên sẽ không xảy ra cháy, nổ khí gas”.

Toàn bộ tài sản, cấu kiện trong ngôi nhà 32 phố Cửa Nam bị hư hỏng sau vụ nổ khí gas

Ai cũng có thể ngăn chặn nguy cơ cháy, nổ khí gas

Theo phân tích của chuyên gia PCCC thì nhiệm vụ kiểm tra thiết bị liên quan đến khí gas là rất quan trọng, ai cũng phải thực hiện nếu có bình gas trong nhà. Đối với quán kinh doanh đồ ăn, nếu dùng gas để làm chất đốt thì nhiệm vụ quan trọng này phải được thực hiện theo từng giờ và có quy trình nghiêm ngặt đối với những đầu bếp liên quan đến sử dụng khí gas. Đó là những nguyên tắc sống còn như: “Khóa van bình gas chặt khi không sử dụng”, kiểm tra thường xuyên các đường vòi dẫn khí gas để kịp thời thay thế tránh gây cháy, nổ, lắp đặt thiết bị cảnh báo rò rỉ khí gas…

Đặc biệt, đối với cơ sở kinh doanh mà có chứa nhiều bình gas bên trong để phục vụ đun nấu, thì quy định về kho chứa gas phải nằm ngoài tách khỏi khu nhà nấu nướng và có phòng khách ăn uống. Hệ thống chứa gas và an toàn phòng chống cháy, nổ khí gas phải được thẩm duyệt của cơ quan có trách nhiệm.

Quy định đã rõ, nhưng thực tế ghi nhận thì lại không mấy ai thực hiện. Sự lơ là và xem nhẹ việc tuân thủ an toàn phòng chống cháy, nổ khí gas của người dân đều được trả giá bằng những vụ nổ gây sập nhà và hư hại tài sản.

Có nhiều nguyên nhân gây cháy, nổ khí gas, song sự chủ quan của con người thể hiện rất rõ. Theo Đại tá Nguyễn Trường Sơn, ngoài việc không trang bị thiết bị an toàn cháy, nổ khí gas thì nhiều quán do nhân viên thay đổi liên tục, có khi nhân viên mới được tập huấn, hướng dẫn sử dụng thành thạo phương tiện PCCC, phòng chống, cháy nổ khí gas xong thì lại chuyển chỗ làm khác. Việc thay đổi nhân viên mới và cũ dẫn đến những quy trình, quy định an toàn PCCC đối với khu bếp nấu có sử dụng khí gas cũng bị ảnh hưởng, cùng với đó là việc giám sát thiếu chặt chẽ của chủ cơ sở.

Hiện trường vụ nổ khí gas tại phố Tạ Quang Bửu, quận Hai Bà Trưng

Xác định rõ mối nguy hiểm này, Cảnh sát PCCC và CNCH - CATP Hà Nội đưa ra những khuyến cáo. Với những tình huống hở khí gas, biện pháp an toàn nhất là không được bật bất cứ hệ thống điện công tắc nào trong khu vực. Hãy khóa van gas cẩn thận và dùng tấm bìa cứng hoặc vật dụng tương tự đẩy khí gas ra ngoài, đồng thời di tản những người trong nhà ra khỏi ngôi nhà và thông báo cho Cảnh sát PCCC theo số điện thoại 114.

Trường hợp, nếu bình gas đã xảy cháy thì bình tĩnh dùng bình bột xách tay phun thẳng vào đám lửa. Lưu ý, bình gas trong trường hợp hở, bốc cháy thì không thể phát nổ được, do đó cần bĩnh tĩnh xử lý.

Bình/chai chứa gas đặt thẳng đứng, nơi thông thoáng, không đặt cạnh các nguồn khí nén khác và cách xa nguồn nhiệt 1m. Các mối nối giữa dây với van, bếp phải chặt và kín.

Không tự ý tháo dỡ các phụ kiện của bình/chai chứa gas, không dùng lực quá mạnh để đóng hoặc mở van bình/chai chứa gas. Không để thiết bị sử dụng gas đè lên dây dẫn gas hoặc để dây dẫn gas gần nguồn nhiệt.

Cảnh sát PCCC và CNCH - CATP Hà Nội tuyên truyền, hướng dẫn người dân sử dụng an toàn PCCC đối với khí gas

Luôn vệ sinh sạch sẽ bếp, dây dẫn gas, van bình nhằm loại bỏ điều kiện động vật gặm, cắn dây. Thường xuyên kiểm tra rò, rỉ bằng nước xà phòng, tuyệt đối không được dùng bật lửa, diêm soi dò chỗ hở. Luôn khóa van cổ bình khi không sử dụng.

Biện pháp xử lý khi phát hiện rò, rỉ khí gas: Tuyệt đối không làm phát sinh tia lửa như: bật/tắt công tắc điện, quạt điện, sử dụng điện thoại di động. Ngay lập tức khóa van cấp gas; mở thông thoáng các cửa, dùng quạt thủ công để làm phát tán khí gas.

Nếu thấy chỗ rò, rỉ thì dùng vải ướt quấn quanh chỗ rò, rỉ hoặc dùng xà phòng bánh để bịt lỗ rò, rỉ tạm thời; Nếu xảy ra sự cố khi đang sử dụng, phải dùng chăn ướt phủ lên bếp hoặc bình cho tắt lửa hoặc dùng bình chữa cháy phun dập tắt đám cháy; Báo ngay cho nhà cung cấp đến xử lý.

Ánh Nguyệt