Phòng chống xâm lấn đất rừng ở Tiên Yên
Xâm lấn đất rừng trái phép là câu chuyện không hề mới ở các địa phương có rừng trong thời gian qua. Tại huyện Tiên Yên, nhiều vụ phá rừng, xâm lấn đất rừng đã được Công an huyện phối hợp với các ngành chức năng và chính quyền địa phương phát hiện, xử lý, thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự, nhằm ngăn chặn các hành vi trái pháp luật, góp phần quản lý và bảo vệ rừng.
Công an huyện Tiên Yên kiểm kê rừng bị chặt phá trên địa bàn.
Tiên Yên có gần 50.000ha rừng và đất lâm nghiệp, chiếm 76,5% diện tích tự nhiên của huyện; diện tích đất có rừng là trên 43.000ha, độ che phủ rừng 57,6%. Từ năm 1994 đến nay, huyện đã thực hiện giao đất, cho thuê đất lâm nghiệp với tổng diện tích trên 36.000ha, đạt 73,6%.
Mặc dù công tác giao đất, giao rừng đã được thực hiện theo quy định của Nhà nước, tuy nhiên, vẫn còn những hạn chế, thiếu sót, một số hộ dân không được giao đất rừng hoặc được giao với diện tích không đáng kể. Thiếu đất sản xuất là một trong những nguyên nhân dẫn tới tình trạng người dân tự ý phá, lấn chiếm đất rừng trái pháp luật.
Trong 6 năm qua (2014-2019), trên địa bàn Tiên Yên đã phát hiện và xử lý 8 vụ phá rừng, khai thác lâm sản trái pháp luật, gây thiệt hại 8,84ha rừng.
Công an huyện Tiên Yên vận động một người dân xã Yên Than trả lại rừng được giao trước đó.
Tháng 4/2018, một số hộ dân thuộc thôn Cái Mắt, xã Tiên Lãng lấn chiếm 12,5ha đất rừng phòng hộ, đắp đập, xây cống, mục đích ngăn nước để nuôi trồng thủy sản, làm ảnh hưởng khoảng 2ha cây sú đang sinh trưởng, phát triển. Công an huyện Tiên Yên đã phối hợp với UBND xã Tiên Lãng lập biên bản vi phạm hành chính, ra quyết định xử phạt và áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả, yêu cầu các hộ gia đình này khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất.
Một điển hình trong việc xâm hại rừng là vụ xử lý hình sự đối tượng Chìu Chăn Sồi (SN 1954, thôn Khe Tao, xã Hà Lâu) cùng các con, đây cũng là vụ án hình sự đầu tiên trong tỉnh về tội hủy hoại rừng. Lợi dụng dịp Tết Nguyên đán 2019, đối tượng Sồi cùng 2 con trai và 3 con gái đã chặt phá 2,35ha rừng phòng hộ do Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Tiên Yên quản lý. 578 cây rừng bị chặt phá, tương đương trên 41m3 gỗ, tổng giá trị tài sản bị phá hoại trên 317 triệu đồng.
Với tội danh hủy hoại rừng, Chìu Chăn Sồi bị phạt 42 tháng tù giam, 2 con trai lần lượt 33 và 36 tháng tù treo; đồng thời bồi thường toàn bộ tài sản thiệt hại. Đáng chú ý, đối tượng Sồi là người Dao bản địa, gia đình thuộc hộ cận nghèo, trình độ dân trí thấp. Mục đích phá rừng chỉ là muốn lấy đất trồng lúa nương và trồng keo để phát triển kinh tế gia đình.
Phiên tòa xét xử vụ hủy hoại rừng phòng hộ ở Tiên Yên diễn ra ngày 25/12/2019.
Tình trạng người dân địa phương tự ý chặt phá rừng với mục đích trồng cây không phải là câu chuyện mới ở Tiên Yên. Thượng tá Đỗ Xuân Dũng, Phó Trưởng Công an huyện Tiên Yên, cho biết: Một trong những khó khăn khi xử lý các vụ chặt phá, lấn chiếm đất rừng là người dân không có khả năng bồi thường thiệt hại do phá rừng gây ra. Khu vực xảy ra chặt phá rừng, lấn chiếm đất rừng thường diễn ra ở vùng sâu, vùng xa. Vì thế, Công an huyện phải tranh thủ triệt để những người uy tín và công tác nắm địa bàn để phát hiện, ngăn chặn và xử lý.
Theo đánh giá của Công an huyện Tiên Yên, sau vụ xử lý hình sự đối tượng Sồi và các con, từ đầu năm đến nay, trên địa bàn huyện không diễn ra vụ chặt phá rừng phức tạp. Tuy nhiên, theo nhận định chung, tình trạng phá rừng chiếm đất có xu hướng gia tăng. Vì lợi ích kinh tế từ việc trồng rừng ngày càng cao, nhiều người phá rừng sau đó sang nhượng trái pháp luật, gây ra tình hình phức tạp trong công tác quản lý, bảo vệ rừng và đất đai.
"Chính việc giao đất, giao rừng trước đây không rõ ràng, có sự chồng chéo, trùng lặp giữa các hộ gia đình, các tổ chức, hoặc giữa hộ gia đình với tổ chức; vai trò quản lý rừng cũng dễ gây hiểu lầm, dẫn đến việc rừng bị xâm lấn trái phép như hiện nay" - Thượng tá Đỗ Xuân Dũng cho biết thêm.
