Phố Đinh Tiên Hoàng Hà Nội 1 thế kỷ trước trông thế nào?

Theo “Từ điển đường phố Hà Nội” (NXB Hà Nội - 2010), phố Đinh Tiên Hoàng ở Hà Nội vốn là một con đường có từ lâu đời, đoạn đầu là đất thôn Thăng Bình rồi đến thôn Hương Minh (tên nôm là thôn Hàng Chè), đoạn giữa là thôn Tả Vọng và đoạn cuối là thôn Hậu Lâu, tất cả đều thuộc tổng Hữu Túc, huyện Thọ Xương.

Sau khi chiếm Hà Nội, thực dân Pháp đã bắt tay ngay vào việc xây dựng một số đường phố mới. Phố Đinh Tiên Hoàng là một trong phố được mở đầu tiên, có quyết định xây dựng từ năm 1884 với tên gọi ban đầu là Boulevard autour du Petit Lac (đại lộ quanh hồ Gươm), nhưng đến tháng 4/1885 mới được phác thảo.

Năm 1888, Hội đồng Thành phố bỏ phiếu tán thành chi 220.000 francs để sớm hoàn thành ngay đại lộ này nhưng do một vài chủ đất ở khu vực này đã yêu cầu bồi thường quá cao trong khi Thành phố trưng dựng nên đã mất nhiều thời gian đàm phán.

Khi xây dựng xong, đại lộ quanh hồ Gươm được mang tên là đại lộ Francis Garnier. Ngày 28/1/1891, một đám cháy xảy ra ở gần Tòa Đốc lý trên đại lộ này làm cháy 25 túp lều ở các phố lân cận như rue de l'Huile (phố Hàng Dầu), rue du Lac (phố Bên Hồ).

Dọc theo đại lộ Francis Garnie có cổng đền Ngọc Sơn và đền Bà Kiệu; Tòa Đốc lý Hà Nội (vị trí Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội ngày nay); Bưu điện Hà Nội...

Năm 1945 đại lộ Francis Garnie sáp nhập với phố Beauchamps thành phố Lê Thái Tổ, năm 1949 đổi thành đại lộ Đinh Tiên Hoàng, năm 1951 vẫn giữ nguyên tên đại lộ Đinh Tiên Hoàng.

Ngày nay phố Đinh Tiên Hoàng thuộc các phường Hàng Bạc, Lý Thái Tổ, Tràng Tiền, quận Hoàn Kiếm. Phố dài 900m, rộng 16m. Từ quảng trường Đông Kinh nghĩa thục (đầu phố Hàng Đào, Hàng Gai), chạy quanh bờ Bắc và Đông của hồ Hoàn Kiếm, tới ngã tư Tràng Tiền - Hàng Khay - Hàng Bài.

Một số hình ảnh khác về phố Đinh Tiên Hoàng xưa.

T.B (tổng hợp)