Phim nghệ thuật bơ vơ, nghệ sĩ xoay sở kiếm sống

Quang cảnh hội thảo. Ảnh: Văn Đức

Hội thảo do Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương tổ chức.

Phát biểu khai mạc, ông Nguyễn Thế Kỷ - Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương – cho rằng, so với yêu cầu phát triển đất nước trong tình hình mới và những định hướng trong Nghị quyết Đại hội 12 của Đảng và Nghị quyết 23 của Bộ Chính trị (khóa 10), hoạt động văn học, nghệ thuật thời gian qua còn bộc lộ không ít yếu kém, khuyết điểm. Vẫn thiếu vắng những tác phẩm có giá trị tư tưởng và nghệ thuật cao. Thị hiếu thẩm mỹ văn hóa, văn học, nghệ thuật của một bộ phận công chúng đang chịu tác động theo khuynh hướng lệch lạc, thiếu lành mạnh, thậm chí tiêu cực.

Theo PGS.TS Phan Trọng Thưởng – Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương – thực trạng văn học, nghệ thuật hiện khá sôi động, phong phú, đa dạng nhưng lại ngổn ngang, bề bộn và phức tạp. Dường như đang thiếu một trật tự, một cây đũa chỉ huy có hiệu lực và quyền uy.

Đạo diễn Đặng Nhật Minh nhận xét, 2 năm gần đây hầu như không có phim của Nhà nước, mà đều do tư nhân thực hiện.

“Với dòng phim thị trường, chỉ có doanh thu mới nói lên sự thành bại của phim. Vì thế, dòng phim này chỉ mang tính giải trí đơn thuần, quên đi chức năng giáo dục, thẩm mỹ. Nhiều phim mua kịch bản từ nước ngoài về và cải biên. Trong khi đó, không có Nhà nước tài trợ thì không thể có phim nghệ thuật sâu sắc, bởi dòng phim này kén chọn khán giả. Hiện, phim nghệ thuật đang bơ vơ, không có chỗ dựa” – đạo diễn Đặng Nhật Minh chia sẻ.

Theo nhà lý luận, phê bình âm nhạc Nguyễn Thị Minh Châu, nhạc thị trường lâu nay lấn át nhạc chính thống và sự mất cân đối này có thể dẫn đến sự lệnh chuẩn trong nhận thức, thưởng thức âm nhạc. “Dẫu không thể lấy thước đo của dòng nhạc này để đánh giá dòng nhạc khác, nhưng tất cả phải cùng thống nhất ở điểm chung: chân, thiện, mỹ” – bà Châu nói.

Ông Trần Trí Trắc – Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật Hội sân khấu Hà Nội – cho biết: Để nuôi nhau, các đoàn nghệ thuật sẵn sàng phục vụ đủ các loại khách hàng, từ đám ma đến đám cưới, từ hội nghị đến lễ cất nhà.

“Các nghệ sĩ cũng muốn làm nghệ thuật đỉnh cao lắm, nhưng do phải tự chủ về tài chính, buộc phải rời xa chủ nghĩa hiện thực, tìm đề tài gì đó miễn khán giả thích, khán giả cười hay nói chính xác: tạo “tạp phẩm” phục vụ “tạp mỹ” để kiếm sống” – ông Trắc xót xa.

Nguyễn Hùng