Philippines: Phạt nặng, bỏ tù người hút, bán thuốc lá nơi công cộng

Tại Mỹ, đã có 40 người chết và khoảng 2.000 người gặp các vấn đề về hô hấp do sử dụng thuốc lá điện tử. Các thành phố (TP), thị trấn tới đây sẽ có lực lượng cảnh sát chống hút thuốc tuần tra. Hình phạt cho người vi phạm tối đa là 4 tháng tù giam và 5.000 peso tiền phạt (tương đương 2,2 triệu đồng Việt Nam).

Ngừng nhập và cấm nơi công cộng

AFP dẫn lời Thứ trưởng Y tế Enrique Domingo của Philippines cho biết, một nữ sinh 16 tuổi ở vùng Central Visayas, miền trung nước này đã nhập viện hồi tháng 11 do gặp vấn đề về hô hấp sau 6 tháng dùng thuốc lá điện tử. Nữ sinh được bác sĩ chuyên khoa phổi điều trị và mới xuất viện sau khi sức khỏe tiến triển tốt.

Hút thuốc nơi công cộng ở Philippines sẽ bị bắt giữ.

“Tất cả những ai sử dụng thuốc lá điện tử nên nhanh chóng đến bệnh viện kiểm tra sức khỏe và nhờ bác sĩ hướng dẫn cách cai loại thuốc lá này”, Thứ trưởng Domingo khuyến cáo. Theo Bloomberg, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte ra lệnh ngừng nhập khẩu thuốc lá điện tử và cấm sử dụng sản phẩm này ở nơi công cộng.

"Tôi sẽ cấm cả việc sử dụng và nhập khẩu", ông Duterte nói trong một cuộc họp ngắn được phát trên truyền hình vào tối 19-11. "Tôi ra lệnh cho các cơ quan thực thi pháp luật bắt giữ bất kỳ ai hút thuốc lá điện tử ở nơi công cộng". Người đứng đầu chính quyền Philippines cũng cho rằng thuốc lá điện tử có chứa nicotine và các hóa chất khác. Lệnh cấm được đưa ra vài ngày sau khi Bộ Y tế nước này thông tin về nạn nhân 16 tuổi nói trên. Thuốc là điện tử từng được coi là một công cụ hữu ích để giúp cai thuốc lá.

Tuy nhiên, các vấn đề sức khỏe xuất hiện trong thời gian qua đang đe dọa ngành công nghiệp thuốc lá điện tử. Hiện tại có khoảng 30 quốc gia trên thế giới ra lệnh cấm loại chất kích thích này, bao gồm những nước có tỷ lệ người hút thuốc cao như Ấn Độ và Brazil.

Tuyên bố của ông Duterte gây ra bất ngờ lớn. Cách đây vài tháng, Bộ trưởng Tài chính Philippines Carlos Sebastuez nói rằng không thể cấm thuốc lá điện tử, thay vào đó cơ quan quản lý sẽ tăng thuế để hạn chế mua bán và sử dụng sản phẩm này. Philippines được các nhà sản xuất thuốc lá điện tử như Juul xem là một trong những thị trường đầy triển vọng ở Đông Nam Á.

Lệnh cấm hút thuốc nghiêm ngặt nhất

Tổng thống Rodrigo Duterte đã ký một sắc lệnh hành pháp cấm tuyệt đối hành vi hút thuốc lá ở nơi công cộng, cả trong nhà lẫn ngoài trời - một trong những quy định cấm hút thuốc khắt khe nhất khu vực Đông Nam Á, theoReuters.

Mỗi tòa nhà; cao ốc văn phòng; trung tâm giải trí, thương mại… đều phải có khu vực dành cho người hút thuốc riêng biệt và tách rời với tòa nhà. Khu vực dành cho người hút thuốc không được thiết kế lớn quá 10 m2, chỉ dành cho người trưởng thành và phải cách cửa ra vào các tòa nhà ít nhất 10 m.

Hành vi hút thuốc bị cấm triệt để ở hệ thống trường học từ mầm non đến đại học, trong khuôn viên các khu công cộng và bệnh viện, khu vui chơi cho trẻ em, các khu vực cầu thang bộ, thang máy, khu vực chế biến chứa thực phẩm. Không được bán thuốc lá trong bán kính 100m tính từ trường học.

Bảng “Không hút thuốc” sẽ được dán khắp các nơi công cộng. Các hành vi quảng cáo, quảng bá hay tài trợ liên quan đến thuốc lá đều bị cấm. Cá nhân hay tổ chức vi phạm sẽ phải ngồi tù đến 3 năm cùng một khoản phạt 400.000 peso (gần 90 triệu đồng VN), và có nguy cơ bị rút giấy phép kinh doanh.

Ngành Y tế Philippines lâu nay rất vất vả chống chọi với sự vận động của ngành công nghiệp thuốc lá đã hoan nghênh lệnh cấm của Tổng thống Duterte. Số liệu năm 2017 từ Liên minh Kiểm soát Thuốc lá Đông Nam Á cho biết Philippines có khoảng 17 triệu người hút thuốc, gần 1/3 số dân trưởng thành. Gần 50% nam giới và 9% nữ giới Philippines hút thuốc.

Thói quen độc hại này gây tổn thất mỗi năm gần 4 tỉ USD cả tiền mua thuốc lá lẫn khắc phục hậu quả về sức khỏe. Lệnh cấm hút thuốc này tương tự lệnh cấm mà ông Duterte đã ban hành ở TP Davao năm 2012, khi ông còn làm thị trưởng ở đây. Lúc tranh cử, ngoài cam kết sẽ mạnh tay với các loại hình tội phạm, tham nhũng, ma túy, ông Duterte còn tuyên bố sẽ loại trừ dần các thói hư tật xấu như hút thuốc, đánh bạc.

Tổng thống Duterte được biết đến là người có bàn tay sắt và quyết liệt, hàng ngàn người đã chết vì chiến dịch truy quét tội phạm ma túy ông phát động ngay sau khi nhậm chức. Bản thân Tổng thống Duterte từng là một người nghiện thuốc nặng, tuy nhiên đã quyết tâm cai sau khi bị chẩn đoán mắc bệnh Buerger có thể gây tắc nghẽn mạch máu.

Nguyễn Minh