Phía sau loạt bài 'Cung đường gỗ lậu'

Tác giả Đình Văn nhận Giải C Giải Báo chí QG 2017.

Thế nhưng với Đình Văn, tác phẩm nào cũng là đứa con của mình và đều trân trọng như nhau, phải có hiệu quả để thỏa lòng bạn đọc dù là đề tài điều tra hay là một mẩu tin nhỏ, bài về tấm gương người tốt việc tốt.

- Chúc mừng Đình Văn! Cảm xúc và mong muốn của anh như thế nào nhận được giải thưởng uy tín này?

Tôi chỉ luôn có suy nghĩ là muốn cống hiến cho Báo Lao Động, gửi tới bạn đọc những tác phẩm hay và hiệu quả nhất. Với tư cách của một phóng viên, đặc biệt là phóng viên thường trú, từ giải thưởng này, tôi muốn truyền lại cho lớp đàn em suy nghĩ phải làm tốt nhất có thể và muốn tất cả thông tin thời sự phải nhanh, chính xác và hiệu quả nhất.

Làm báo là phải có trách nhiệm với bạn đọc, với cơ quan nơi mình công tác, phải đeo bám, đã theo là theo đến tận cùng vấn đề. Mỗi tác phẩm đều dành tâm huyết cho nó và mong muốn kết quả đều đi đến cuối cùng, phục vụ cho bạn đọc, xã hội giúp cho xã hội tốt đẹp lên, dù là đề tài điều tra hay là một mẩu tin nhỏ, bài về tấm gương người tốt việc tốt. Tác phẩm nào cũng là đứa con của mình và mình đều trân trọng cả.

Bài báo về Cung đường gỗ lậu đăng trên Lao Động.

- Mỗi tác phẩm đều được ví như những đứa con tinh thần. Vậy anh đã “thai nghén” "Ia H'Drai - Gỗ lậu tập kết công khai" như thế nào?

Một ngày tình cờ, tôi nhận được thông tin, cánh buôn lậu đổ xô lập nhà trái phép ở xã Ia Đal, huyện Ia H'Drai, Kon Tum. Từ đây, tất cả hàng hóa như gỗ, thuốc lá, pháo... từ Campuchia sẽ được tuồn về Việt Nam dưới mác buôn bán nông sản, nhập mì (sắn) lát. Điều đáng nói, nhiều Đồn Biên phòng (thuộc Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Kon Tum) không những không xử lý, mà còn như ngấm ngầm tạo điều kiện.

Tìm hiểu thông tin, tôi rất cẩn trọng lên sơ đồ tiếp cận từng bước. Ngày 18.8.2017, tôi "nổ phát súng" đầu tiên đăng trên Báo Lao Động với tựa đề: "Lập nhà trái phép trung chuyển hàng lậu". Chứng minh lập luận việc dựng nhà, thực chất buôn gỗ lậu, Báo Lao Động đăng tải bài thứ 2: "Hộ khẩu cấp sai buộc phải thu hồi để tháo dỡ nhà, lán trại". Nhưng... đó vẫn chỉ là câu chữ trên giấy. Để thuyết phục bạn đọc và các ban ngành tỉnh Kon Tum, tôi thôi thúc quyết tâm xâm nhập thực tế bổ sung cho loạt bài đang dang dở.

Lân la làm quen với cánh tài xế chở khách từ Pleiku (Gia Lai) - Ia H'Drai (Kon Tum), tôi được giới thiệu một người đi rừng chuyên nghiệp. Nhiều lần thuyết phục, đương nhiên anh chẳng đồng ý vì: "Quen biết gì mà dẫn đi". Thế rồi gọi miết và lì mặt 5 lần 7 lượt lên nhà anh uống rượu, anh mới đồng ý.

Tác giả Đình Văn.

Anh nói, khu vực này, giang hồ, xã hội đen cả. Tôi hỏi: "Tình huống xấu nhất thì sao anh?". Anh đáp tỉnh bơ: "Nặng thì mất mạng, nhẹ thì mất một cánh tay. Buôn gỗ lậu thì chẳng có tay nào hiền". Tôi hơi rùng mình, nghĩ trong đầu: "Nghề báo mà mất một cánh tay, coi như bỏ nghề". Rồi anh trấn an kiểu bất cần đời: "Mày chưa vợ, chưa con, chưa bạn gái. Còn trẻ cứ xông pha, sống chết có số cả".

Thế rồi, tôi và anh cứ thế tiếp cận từng khu vực. Đủ tư liệu, không muốn mạo hiểm, tôi và anh xẻ dọc đường rừng, ra đường lộ, lúc này gần 22h.

Xác định khu vực tác nghiệp là biên giới, sẽ là nhạy cảm về chính trị hai nước Campuchia -Việt Nam vì thế, bài viết của tôi đã phải vô cùng cẩn trọng. Sau đó, Báo Lao Động lên khuôn với bài phóng sự "Ia H'Drai - Gỗ lậu tập kết công khai". Bài này là "trọng pháo" nã vào sào huyệt hàng lậu.

- Là phóng viên trẻ với nhiều bài điều tra nguy hiểm, có điều gì khiến anh do dự không?

Như bạn thấy đấy, chưa vợ, chưa con, chưa bạn gái, còn trẻ cứ xông pha thôi. Thế nhưng, không phải cứ thế là đánh cược tính mạng được. Bất kỳ khi điều tra một vụ việc nào thì tôi đều nhờ luật sư, nguyên lãnh đạo, cán bộ về hưu chỉ đường đi nước bước, từ đó tạo thành chiến thuật và hàng rào bảo vệ cho mình. Tôi quan niệm thâm nhập nhưng vẫn phải trên tâm thế bảo vệ mạng sống và sự an toàn của mình.

- Cảm ơn anh!

HUYÊN NGUYỄN thực hiện