Phát triển xe tăng chiến đấu chủ lực – sự khác biệt trong cách tiếp cận của Mỹ và Nga

Sự khác biệt trong cách tiếp cận

Ở Mỹ, chiến tăng chủ lực duy nhất có trong trang bị là M1 Abrams với một số phiên bản vừa khá cũ vừa hiện đại được khai thác sử dụng đồng thời. Cách đây không lâu, một số đơn vị chiến đấu đã nhận được những chiếc tăng M1A2C sau nâng cấp (theo dự án M1A2 SEP v.3) bằng cách thay thế những bộ phận cũ bởi các cấu phần mới với tính năng nâng cao. Trong tương lai gần, người Mỹ có kế hoạch tiếp tục hiện đại hóa Abrams thông qua dự án mới M1A2D (M1A2 SEP v.4) đang được xây dựng.

Mỹ và Nga đều đang phát triển xe tăng chiến đấu chủ lực cho tương lai; Nguồn: NI

Ở Nga, ngoài việc hiện đại hóa các xe tăng sẵn có T-72, T-80 và T-90 giúp nâng cao tính năng và mở rộng nguồn lực của chúng, theo các dự án đang được thực hiện, người ta đồng thời phát triển một dòng xe thiết giáp mới về cơ bản, bao gồm cả xe tăng chiến đấu chủ lực - T-14 - đã được đưa vào sản xuất thử nghiệm và sẽ đến tay các đơn vị chiến đấu trong tương lai gần.

Trong thập niên hiện tại, Quân đội Nga sẽ tiếp tục vận hành các loại xe tăng hiện có đã được hiện đại hóa; theo thời gian, sẽ được bổ sung những chiếc T-14 thế hệ tiếp theo. Trong Quân đội Mỹ, Abrams sẽ vẫn trong trang bị nhưng với các tổ máy mới và các tính năng được cải thiện; việc nghiên cứu lý thuyết xe tăng thế hệ tiếp theo đã bắt đầu, nhưng các mẫu xe thực loại đó sẽ xuất hiện trong tương lai xa, nhưng khi nào xe tăng mới xuất hiện, hiện vẫn chưa có câu trả lời.

Ưu điểm của mẫu mới

Theo các dữ liệu hiện có, T-14 có nhiều ưu điểm quan trọng so với các xe tăng thế hệ trước. Nền tảng Armata và thiết bị hiện đại đi kèm được phát triển từ đầu, do đó không có hạn chế đáng kể nào liên quan đến “thừa kế thế hệ”. Một khung thép mới với khả năng bảo vệ được cải thiện đã được phát triển cho "Armata", kết hợp với sử dụng các hệ thống bảo vệ động năng "Malachite" và tích cực "Afganit" mới nhất; thay vì tháp truyền thống, một tháp pháo tối ưu không người được sử dụng, kíp xe được bố trí trong một khoang duy nhất với mức bảo vệ tối đa.

Động cơ và hệ vận động được thiết kế tương xứng với các đặc tính cơ bản. Động cơ 12Н360 với khả năng thay đổi công suất được tạo riêng, hộp số tự động, bảy cặp bánh dùng giảm xốc treo được sử dụng; tổ hợp động lực và khung gầm được điều khiển tự động. Tháp pháo không người gắn pháo nòng trơn 2A82-1M 125mm với thiết bị nạp đạn tự động sử dụng đạn pháo mới với các tính năng nâng cao để tấn công tất cả các loại mục tiêu điển hình. Ngoài tên lửa có lái dẫn, Armata còn được trang bị một súng máy đồng trục và một súng phòng không được gắn trên mô-đun điều khiển từ xa, một hệ thống điều khiển hỏa lực mới về cơ bản đã được tích hợp.

Hai cường quốc Nga và Mỹ có cách tiếp cận khác nhau trong việc phát triển xe tăng; Nguồn: cdn.newsapi.com.au

Việc theo dõi tình hình và phát hiện mục tiêu được thực hiện bằng radar, các phương tiện quang học hoạt động trong dải sóng nhìn thấy, hồng ngoại và cực tím, và dữ liệu có thể được sử dụng cho cả điều khiển hỏa lực và bảo vệ chủ động. Hệ thống điện tử của xe tăng hoạt động trong Hệ thống Chỉ huy Thống nhất cấp Chiến thuật có khả năng truyền và nhận dữ liệu về các mục tiêu trên chiến trường. Nhờ sử dụng các giải pháp và cấu phần cơ bản mới, T-14 hoàn toàn khác với các loại xe thiết giáp do Nga phát triển trước đây, với hiệu quả chiến đấu tổng thể cao hơn nhiều.

Tầm quan trọng của hiện đại hóa

Người Mỹ phát triển xe tăng M1 Abrams với việc thay thế dần một số cấu phần, áp dụng các hệ thống mới, v.v. Trước đây, họ đã cải tiến vỏ giáp và nâng cấp thiết bị điều khiển hỏa lực, các phương tiện cung cấp năng lượng mới, đạn mới, v.v... Dự án hiện đại hóa M1A2C hiện tại đề xuất việc chuyển bộ phận phụ trợ động lực dưới lớp giáp, bên trong khoang động cơ-truyền động, nhằm giảm khả năng bị tổn thương và được trang bị Hệ thống kiểm soát thực trạng Vehicle Health Management System...

Giáp tiêu chuẩn của thân xe, phía trước xe và tháp pháo trong dự án M1A2C được nhận thêm các lớp bổ sung, đáy xe nhận thêm các tấm giáp để tăng cường khả năng bảo vệ khỏi bom mìn, gắn hệ bảo vệ động năng ARAT hai bên. Tính năng bảo vệ chủ động của Trophy đã được thử nghiệm và đang được chuẩn bị triển khai. Một bộ cảm biến bức xạ laser, hệ thống lựu đạn khói có khả năng phóng về hướng của nguồn bức xạ để kịp thời ngụy trang xe tăng sẽ được ứng dụng.

Nga chủ trương phát triển xe tăng hoàn toàn mới; Nguồn: hotcars.com

Dự án mới M1A2D nhằm hiện đại hóa Abrams hiện đang được phát triển, theo đó, các camera quang học và hồng ngoại, cảm biến khí tượng hiện tại sẽ được thay bằng phiên bản mới, máy đo khoảng cách laser sẽ được nâng cấp. Pháo 120mm M256 tiêu chuẩn vẫn gắn trên tháp pháo không người; xạ thủ và chỉ huy được trang bị các thiết bị hồng ngoại mới của với các đặc tính ưu việt. Chất lượng chiến đấu sẽ được cải thiện thông qua việc sử dụng các loại đạn mới, bao gồm đạn đa năng XM1147 với ngòi nổ lập trình được.

Tiến độ

Hiện tại, Nga đang sản xuất một lô thử nghiệm tăng T-14 và các phương tiện khác trên nền tảng Armata. Theo kế hoạch trước đây, cho đến năm 2021, 132 đơn vị xe các loại sẽ được chuyển giao cho quân đội. Theo nhiều ước tính khác nhau, trong vài năm tới, T-14 sẽ trải qua tất cả các thủ tục cần thiết và sẽ chính thức được đưa vào trang bị; việc sản xuất hàng loạt sẽ bắt đầu, và sau đó trang bị cho các đơn vị chiến đấu, tuy vậy, số lượng và thời hạn cụ thể vẫn chưa được xác định.

Mỹ đã giới thiệu nguyên mẫu M1A2 SEP v.3 và bắt đầu thử nghiệm từ năm 2015. Việc giao các xe tăng được hiện đại hóa hàng loạt bắt đầu từ năm 2017-2018; các đơn vị đầu tiên nhận xe tăng được hiện đại hóa đã đạt trạng thái sẵn sàng chiến đấu vào năm 2019-2020. Trong những năm tới, Mỹ có kế hoạch nâng cấp tất cả các xe tăng M1A2 SEP v.2 hiện có trong khi một lượng đáng kể phiên bản khác sẽ vẫn còn trong trang bị.

Mỹ chọn hiện đại hóa tăng bằng cách thay thế những bộ phận cũ bởi các cấu phần mới với tính năng nâng cao; Nguồn: rtx.com

Dự án tiếp theo M1A2D/SEP v.4 vẫn đang được phát triển. Một nguyên mẫu của loại này sẽ chỉ được tạo ra vào năm 2021 và vài năm nữa sẽ được thử nghiệm. Các xe tăng cải tiến loại này sẽ có mặt tại các đơn vị không sớm hơn giữa thập kỷ này, và phải mất vài năm để cung cấp đủ số lượng tăng và thành lập các đơn vị chiến đấu.

Điểm giống và khác nhau

Quân đội Nga và Mỹ nhận được xe tăng mới đáp ứng các yêu cầu mới nhất và được chế tạo bằng các công nghệ hiện đại nhất. Một chiếc được phát triển từ đầu, và chiếc còn lại, được tạo ra để cạnh tranh với nó, là một phiên bản hiện đại hóa của một mẫu khá cũ. Cả hai cách tiếp cận đều có ưu và nhược điểm - việc tạo ra một thiết kế hoàn toàn mới cho phép thoát khỏi những hạn chế của các nền tảng hiện có và cải thiện hiệu quả, nhưng lại khá tốn kém và mất thời gian; giải pháp hiện đại hóa nhanh hơn và rẻ hơn, nhưng không cho phép giải quyết một số vấn đề liên quan đến mẫu gốc.

Từ quan điểm công nghệ và triển vọng, cách tiếp cận của Nga sử dụng trong dự án Armata có vẻ hấp dẫn và hữu ích, hiệu quả và hứa hẹn hơn. Những nâng cấp tiếp theo của Abrams là một nỗ lực để bắt kịp đối thủ cạnh tranh mà không lãng phí thời gian và kinh phí cho một mẫu xe tăng mới về cơ bản. Đánh giá theo dữ liệu được công bố, nhiệm vụ này đã được giải quyết một phần, mặc dù có độ trễ đáng kể về thời gian. Tuy nhiên, thực trạng này sẽ không kéo dài - Mỹ đã có kế hoạch phát triển một loại xe tăng mới và trong tương lai xa, nó có thể trở thành số 1, nhưng vào thời gian nào - hiện giờ vẫn chưa biết./.

CTV Lê Ngọc/VOV.VN theo topwar.ru