Phát triển thị trường chứng khoán hiệu quả và bền vững hơn

Báo cáo của Bộ Tài chính cho thấy, qua gần 20 năm phát triển, đến nay thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam đã có những đóng góp tích cực cho quá trình phát triển kinh tế, xã hội, phát triển thị trường tài chính Việt Nam, trở thành một kênh huy động vốn trong và ngoài nước quan trọng, hỗ trợ cho nền kinh tế.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu chỉ đạo

Qui mô vốn hóa mảng thị trường cổ phiếu thuộc TTCK Việt Nam đã tăng gần 17 lần trong 12 năm qua, từ 22,7% GDP năm 2006 lên mức 72% GDP năm 2018. Huy động vốn của khối doanh nghiệp tư nhân thông qua phát hành cổ phiếu, trái phiếu doanh nghiệp trên TTCK đã tăng 70% năm 2017, tăng 30% năm 2018 và đạt mức 86.000 tỷ đồng, đưa Việt Nam trở thành quốc gia huy động vốn qua kênh chứng khoán thành công nhất khu vực Đông Nam Á.

Thông qua TTCK, Chính phủ cũng đã huy động được một lượng vốn dài hạn quan trọng với kỳ hạn phát hành trái phiếu Chính phủ từ 20-30 năm, qua đó góp phần chủ động nguồn vốn cho đầu tư công và cơ cấu lại nợ công… Bên cạnh đó, TTCK cũng đã hỗ trợ tích cực cho tiến trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, kết hợp cùng với hệ thống tín dụng ngân hàng đã tạo ra được một cơ cấu thị trường tài chính cân đối, ngày càng hiệu quả hỗ trợ cho quá trình phát triển kinh tế.

Tuy nhiên, TTCK Việt Nam cũng vẫn còn có những hạn chế, bất cập. Cụ thể là qui mô còn nhỏ, nhất là đối với thị trường trái phiếu doanh nghiệp; tính minh bạch cũng như việc tuân thủ kỷ luật, kỷ cương thị trường chưa cao; nhà đầu tư chưa thực sự chuyên nghiệp, chủ yếu vẫn là nhà đầu tư nhỏ lẻ, đầu tư theo tâm lý đám đông... khiến rủi ro dây chuyền lớn, khó chống chịu được với các cú sốc từ bên ngoài; nhiều doanh nghiệp đã cổ phần hóa nhưng chậm niêm yết cổ phiếu trên TTCK; năng lực quản lý, vận hành, giám sát thị trường cũng chưa thực sự tốt.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh Cồng phiên giao dịch chứng khoán đầu Xuân Kỷ Hợi 2019

Khẳng định, phát triển TTCK là chủ trương nhất quán của Đảng và Nhà nước trong thời kỳ đổi mới, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu Bộ Tài chính, ngành chứng khoán năm 2019 phải hoàn thiện dự thảo sửa đổi Luật Chứng khoán để Chính phủ trình Quốc hội thông qua theo hướng đồng bộ với Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư, tương thích với các cam kết hội nhập quốc tế, tạo môi trường thông thoáng, minh bạch, hoàn thiện chuẩn mực công bố thông tin của các công ty đại chúng, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư và doanh nghiệp niêm yết, bảo vệ các nhà đầu tư thiểu số...

Đồng thời, ngành chứng khoán cần phải tổng kết, rút ra bài học kinh nghiệm về phát triển thị trường trong giai đoạn 2011-2020 để khắc phục những hạn chế, đề xuất các giải pháp chiến lược phát triển TTCK trong giai đoạn tới hiệu quả hơn, bền vững hơn, nâng hạng TTCK Việt Nam từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi; chú trọng phát triển TTCK phái sinh và thị trường trái phiếu doanh nghiệp, phát triển chiều sâu thị trường trái phiếu Chính phủ, tiến tới thành lập Sở Giao dịch chứng khoán Việt Nam.

Ngoài ra, Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Tài chính chủ trì, trình Chính phủ điều chỉnh các cơ chế, chính sách thúc đẩy cổ phần hóa, thoái vốn… doanh nghiệp nhà nước gắn với niêm yết trên TTCK để thúc đẩy qui mô thị trường, tăng tính minh bạch hoạt động của các doanh nghiệp nhà nước; tăng cường hợp tác quốc tế để hỗ trợ xây dựng chính sách và quản lý, đào tạo nguồn nhân lực; tăng cường giám sát, quản lý, xử lý nghiêm các vi phạm pháp luật để tạo niềm tin cho công chúng đầu tư, làm cho TTCK trở thành một kênh đầu tư an toàn, hiệu quả.

Ngọc Quỳnh