Phát triển giáo dục nghề nghiệp trong bối cảnh hội nhập quốc tế

Sáng ngày 20/9, tại Hà Nội, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội phối hợp với Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) tổ chức Hội thảo Giáo dục năm 2019 với chủ đề "Phát triển giáo dục nghề nghiệp (GDNN) trong bối cảnh chuyển đổi mô hình tăng trưởng và hội nhập quốc tế".

Phát biểu khai mạc hội thảo, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu nhấn mạnh: Đảng và Nhà nước ta luôn coi “phát triển giáo dục đào tạo là quốc sách hàng đầu”, “đầu tư giáo dục là đầu tư phát triển”, theo đó, phải ưu tiên để tạo dựng và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phục vụ cho sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước. Trong đó, việc triển khai Nghị quyết của Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, năm 2014, Quốc hội khóa XIII đã thông qua Luật Giáo dục nghề nghiệp với nhiều đổi mới quan trọng và đột phá như hợp nhất các trình độ đào tạo; đổi mới về tổ chức và quản lý đào tạo, về chính sách cho người học, nhà giáo và cơ sở giáo dục nghề nghiệp cũng như bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách khuyến khích xã hội hóa giáo dục nghề nghiệp, tăng cường sự phối hợp, tham gia của doanh nghiệp, người sử dụng lao động vào hoạt động đào tạo, gắn đào tạo với nhu cầu thị trường lao động và xã hội.

Trong bối cảnh hiện nay, trước sự vận động, phát triển mạnh mẽ của khoa học - công nghệ và tri thức nhân loại, đặc biệt là trước yêu cầu của toàn cầu hóa, quốc tế hóa - những xu thế vừa là thời cơ, vừa là thách thức - giáo dục nghề nghiệp Việt Nam cần những đổi mới mạnh mẽ, để không chỉ đảm đương được trách nhiệm đào tạo, bồi dưỡng nhân lực trực tiếp phục vụ cho sản xuất, kinh doanh mà còn đáp ứng yêu cầu hội nhập, cạnh tranh. Do vậy, hội thảo lần này được tổ chức nhằm góp ý kiến để hoàn thiện thể chế và chính sách về đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, từng bước đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội.

Theo Thứ trưởng Bộ LĐTBXH Nguyễn Thị Hà, xác định gắn kết với doanh nghiệp là một trong 3 đột phá để đổi mới và nâng cao chất lượng GDNN, từ năm 2016, nhiều hoạt động gắn kết với doanh nghiệp đã được triển khai như khuyến khích các cơ sở GDNN và doanh nghiệp liên kết để tổ chức đào tạo đáp ứng nhu cầu xã hội, trong đó doanh nghiệp có thể đảm nhận giảng dạy đến 40% thời lượng của chương trình đào tạo.

Để góp phần phát triển giáo dục nghề nghiệp trong giai đoạn tiếp theo, nhiều đại biểu cho rằng các cơ quan quản lý Nhà nước cần tiếp tục nghiên cứu, rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về giáo dục nghề nghiệp; sớm đề xuất chính sách, đề án quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục nghề nghiệp theo hướng mở, bảo đảm quy mô, cơ cấu, hợp lý về ngành, nghề, trình độ đào tạo (đa ngành, chuyên ngành), vùng miền, chuẩn hóa, hiện đại hóa, có phân tầng chất lượng.

Bên cạnh đó, các cơ quan quản lý cần xây dựng cơ chế, giải pháp hữu hiệu đẩy mạnh phân luồng, tạo ra sự cân đối tương đối hợp lý cung- cầu trong đào tạo các trình độ và nhu cầu sử dụng theo vùng và chiến lược phát triển kinh tế; sớm ban hành nghị định tự chủ trong giáo dục nghề nghiệp; hoàn thiện chính sách cho nhà giáo theo hướng tạo động lực, nâng cao năng lực về chuyên môn, sư phạm; đổi mới công tác giám sát, thanh, kiểm tra việc thực hiện chính sách, pháp luật về giáo dục nghề nghiệp; thúc đẩy xã hội hóa giáo dục nghề nghiệp, xây dựng xã hội học tập; đẩy mạnh hình thức vừa làm, vừa học của người lao động trong các doanh nghiệp.

Việc lựa chọn chủ đề Hội thảo “Phát triển giáo dục nghề nghiệp trong bối cảnh chuyển đổi mô hình tăng trưởng và hội nhập quốc tế” vừa có ý nghĩa cụ thể, thiết thực vừa mang tầm vĩ mô, gắn với hoạt động hoạch định chính sách, tạo tiền đề quan trọng để hoàn thiện thể chế và chính sách về đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, từng bước đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội mong muốn từ Hội thảo này, sẽ có cái nhìn tổng thể, khái quát, rõ nét về thực trạng giáo dục nghề nghiệp hiện nay; cùng tập trung phân tích kỹ nguyên nhân của thành công cũng như tồn tại; đặc biệt là đề xuất giải pháp phù hợp, khả thi, thiết thực và hiệu quả cho việc phát triển GDNN nước ta trong giai đoạn tới.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế hiện nay, giáo dục nghề nghiệp ngày càng đòi hỏi phải có tầm nhìn xa, toàn diện, liên ngành, liên lĩnh vực. Do đó, để phát triển giáo dục nghề nghiệp, cần phải có những nghiên cứu, xem xét và đánh giá hệ thống một cách toàn diện.

Kết quả Hội thảo sẽ góp phần cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn cho Quốc hội trong việc thực hiện chức năng giám sát và quyết định chính sách phát triển GDNN./.

Thành Trung - Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp