Phát triển doanh nghiệp công nghệ: 'Chìa khóa hóa Rồng'

Ngày 9/5, tại Diễn đàn Công nghệ lần đầu tiên được tổ chức bởi Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã có bài phát biểu nhấn mạnh vào tầm quan trọng của việc phát triển các DN công nghệ.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định công nghệ là nhân tố chính để phát triển kinh tế, thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình, đưa Việt Nam thành một nước phát triển.

Đây là lần đầu Việt Nam tổ chức diễn đàn công nghệ mang tầm cỡ quốc gia, bàn về tương lai phát triển của công nghệ Việt Nam.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng kỳ vọng các DN công nghệ tại Việt Nam sẽ thực hiện chiến lược “Make in Việt Nam”- sáng tạo tại Việt Nam, thiết kế tại Việt Nam và sản xuất tại Việt Nam.

“Nếu chúng ta tiếp tục chỉ lắp ráp thì sẽ không giải được bài toán năng suất lao động và thoát bẫy thu nhập trung bình”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nêu.

Phát biểu tại Diễn đàn, Thủ tướng chính phủ Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, DN công nghệ là hạt nhân để thực hiện khát vọng về một dân tộc hóa Rồng vào năm 2045. Các DN công nghệ Việt Nam có vai trò bản lề trong việc phát triển kinh tế đất nước.

Bên cạnh đó, Thủ tướng Chính phủ cũng cho rằng, công nghệ là nhân tố chính để phát triển kinh tế, thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình, đưa Việt Nam thành một nước phát triển. "Việt Nam cần phải đi đầu về phát minh, sáng chế công nghệ. Đó là con đường duy nhất và tất yếu để hướng tới một quốc gia hùng cường”, Thủ tướng nêu.

Với sự phát triển của các DN công nghệ như hiện nay, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tin rằng Việt Nam dù đi sau vẫn có thể thành công nếu nắm được cơ hội. Tuy nhiên, để thành công, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu các cơ quan quản lý, DN cần phải hành động nhanh hơn và quyết liệt hơn, cần bứt phá từ tư duy đến hành động. Những phương thức kinh doanh cũ kỹ cần phải được thay thế bằng những phương thức đổi mới sáng tạo.

“Cái chúng ta cần làm ngay là hành động, hành động, hành động và hành động kịp thời hơn nữa”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định.

Về thể chế chính sách, Thủ tướng cho rằng Việt Nam đang có những chính sách tốt, tuy nhiên cần phải tiếp tục hoàn thiện, cùng với đó là đẩy mạnh môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia nhằm tạo điều kiện cho các DN phát triển. “Về phía Chính phủ sẽ sớm ban hành chiến lược chuyển đổi số quốc gia nhằm tạo thị trường cho các DN công nghệ”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định.

Tại Diễn đàn, nhiều DN công nghệ lớn đã nêu thực tế phát triển và kiến nghị giải pháp với cơ quan quản lý Nhà nước.

Ông Trần Việt Hùng, Chủ tịch Công ty Got It cho rằng, lợi thế của các công ty công nghệ Việt Nam nằm ở nguồn nhân lực trẻ, có tiềm năng. Song điểm yếu của người Việt là chưa có đội ngũ lãnh đạo kỳ cựu, có khả năng phát triển và quản lý sản phẩm nhằm hướng tới thị trường toàn cầu. Kỹ sư sau tốt nghiệp của Việt Nam mới chỉ làm tốt ở việc gia công phần mềm mà chưa thể có khả năng tự phát triển các sản phẩm mới.

Ông Hùng dẫn lại những ví dụ kinh điển về nhân lực trong lĩnh vực công nghệ thời gian qua. Cách đây 1 năm khi Facebook mua lại Instagram với giá một tỷ USD, công ty được mua lại chỉ gồm 14 người, trong đó có 9 kỹ sư. Hoặc khi Facebook mua Whatsapp với giá 19 tỷ USD, công ty này có 60 kỹ sư. Số lượng nhân lực nòng cốt không nhiều, nhưng tất cả đều ở mức rất giỏi.

"Tại Việt Nam, kỹ sư công nghệ vẫn còn một khoảng cách nhất định với thế giới. Nhân lực Việt có thể sẵn sàng khi gia công phần mềm, nhưng để làm ra sản phẩm thì phải nỗ lực nhiều hơn nữa. Người làm công nghệ muốn tiến xa cần rèn luyện thêm kỹ năng mềm, tiếng Anh", ông Trần Việt Hùng nhấn mạnh.

Trước thực tế nêu trên, ông Hùng đề xuất có chính sách để phát triển nguồn nhân lực công nghệ cao tại Việt Nam. Bên cạnh đó, cần thu hút các công ty công nghệ của người Việt ở nước ngoài vào đầu tư tại Việt Nam. Đồng thời, các cơ quan quản lý, DN cần xây dựng được các vườn ươm công nghệ.

Để phát triển các DN công nghệ trong bối cảnh hiện này, ông Lý Quốc Chính, Giám đốc công nghệ, Công ty VNPT Technology kiến nghị, cần có quy định cụ thể để DN công nghệ cao được phép đầu tư R&D nhiều hơn; cơ chế trả lương R&D cạnh tranh; tạo nguồn lực, đủ năng lực trình độ và sức cạnh tranh quốc tế.

Bên cạnh đó, theo ông Chính, các cơ quan quản lý cần hỗ trợ đầu ra của sản phẩm Việt (xây dựng hàng rào phi thuế quan, hạn chế hàng nhập khẩu; truyền thông giúp người tiêu dùng hiểu đúng về khả năng phát triển sản phẩm của Việt Nam; hỗ trợ các chính sách xuất khẩu).

Ngoài ra, cần quan tâm đến chính sách hỗ trợ tài chính (tiếp cận và hưởng các ưu đãi vốn vay cho DN công nghệ cao; các chính sách ưu đãi về thuế và giải quyết các vướng mắc khi sử dụng nguồn vốn cho hoạt động khoa học công nghệ).

Ngoài ra, ông Chính cũng đề xuất một số hỗ trợ khác như mở rộng phát triển công nghệ phụ trợ; thành lập hiệp hội DN công nghệ; xây dựng cộng đồng làm sản phẩm công nghệ kết hợp DN và đơn vị nghiên cứu.

"Để làm chủ công nghệ, bước đầu tiên các DN cần tăng cường hợp tác, sáng tạo thiết kế, phát triển công nghệ mới và dẫn dắt xu hướng bởi hiện tại, Việt Nam chỉ có 35 DN được cấp chứng nhận DN công nghệ cao, trong đó, DN nước ngoài chiếm 70%”, Giám đốc VNPT Technology nêu.

D.Ngân