Phát hiện oxy phân tử trong thiên hà khác
Lần đầu tiên, các nhà khoa học phát hiện oxy phân tử ở trong một thiên hà xa xôi. Đây là phát hiện lần thứ ba ngoài phạm vi Hệ Mặt trời và lần đầu tiên ngoài Dải Ngân hà.
Thiên hà Markarian 231
Oxy là nguyên tố đứng hàng thứ ba về mật độ trong vũ trụ (ngay sau hidro và heli). Sự hiện diện của nó trong các đám mây liên sao giúp các nhà khoa học hiểu được vai trò của khí phân tử trong các thiên hà.
Các nhà thiên văn học nhiều lần tìm kiếm oxy trong vũ trụ, tuy nhiên các công nghệ mà họ sử dụng không tiết lộ chứng cớ rõ ràng về sự hiện diện của oxy phân tử. Hiện giờ tình hình đã thay đổi. Một trong những nơi oxy phân tử được phát hiện là Tinh vân Lạp hộ. Các nhà khoa học đưa ra giả thuyết là trong vũ trụ oxy liên kết với hidro và tạo ra các hạt nước đá, bám vào các hạt bụi.
Tinh vân Lạp hộ là cái nôi tạo sao, bức xạ mạnh từ các ngôi sao trẻ làm nóng các hạt nước đá và tách các thành phần của nước đá ra. Bằng cách này, oxy phân tử được hình thành.
Các nhà khoa học còn phát hiện oxy phân tử ở trong thiên hà Markarian 231.
Thiên hà Markarian 231 ở cách chúng ta 561 năm ánh sáng. Tại trung tâm thiên hà này có thể có 2 lỗ đen siêu nặng. Cả hai quay xung quanh nhau với vận tốc rất lớn.
Nhân thiên hà liên tục tạo ra các chấn động, giải phóng oxy và hidro từ nước trong các đám mây phân tử. Sử dụng kính viễn vọng điện từ IRAM ở Tây Ban Nha, các nhà khoa học quan sát thiên hà Markarian 231 suốt 4 ngày trong các dải tần khác nhau. Đúng theo dự đoán, họ đã phát hiện dấu vết quang phổ của oxy.
“Lần đầu tiên, chúng tôi phát hiện phát xạ oxy phân tử trong thiên hà khác. Sự phát xạ này ở cách trung tâm thiên hà Markarian 231 khoảng 32.265 năm ánh sáng và có thể được gây ra bởi tương tác giữa các phân tử từ nhân thiên hà với các đám mây phân tử thuộc vành đai vật chất bên ngoài” - bà Junzhi Wang ở Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, một trong những người tham gia nghiên cứu, cho biết như vậy.
Tỷ lệ nồng độ oxy - hidro trong thiên hà Markarian 231 lớn hơn khoảng 100 lần so với trong Tinh vân Lạp hộ; vì vậy trong thiên hà này có thể xảy ra quá trình tách phân tử nước với cường độ mạnh hơn.
Phát hiện nói trên có thể được sử dụng để hiểu rõ hơn về oxy phân tử trong các thiên hà, cũng như về cơ chế loại bỏ các phân tử này từ các lõi thiên hà.
