Phát hiện mới về quá trình tiến hóa của con người

Theo Science Alert, một nghiên cứu chỉ ra tổ tiên chúng ta và người Neanderthal (một loài trong chi Người đã tuyệt chủng) từng quan hệ rải rác khắp lục địa Á-Âu.

Trên hành trình rời khỏi châu Âu đến châu Phi và châu Á, tổ tiên ta tiếp nhận một số đặc điểm của loài khác trong chi Người vào bộ gen hiện đại.

Di sản di truyền hỗn hợp

Phân tích DNA hàng trăm người có dòng máu Á-Âu, các nhà nghiên cứu tìm thấy vật liệu di truyền của người Neanderthal ở vùng núi Altai thuộc Siberia, một dòng dõi hoàn toàn khác với người Neanderthal Croatia được xác định trong nghiên cứu bộ gen trước đây.

Người Neanderthal là một loài trong chi Người đã tuyệt chủng. Ảnh: Science Alert.

Nhà sinh vật học Omer Gokcumen từ Đại học Buffalo, Mỹ cho biết đây không phải là lần xâm lấn vật liệu di truyền duy nhất từ người Neanderthal. Mạng lưới các tương tác này xảy ra lặp đi lặp lại giữa những loài vượn nhân cổ khác nhau.

Chỉ gần đây, chúng ta mới nhận ra lịch sử tiến hóa của loài người là tiến trình giao phối giữa các quần thể người cổ đại khác nhau.

Những khám phá cổ học mới và nghiên cứu về bộ gen hiện đại đã phát hiện ra rằng không chỉ tìm cách thay thế các đối thủ của mình như người Neanderthal hay Denisovans, người Homo sapiens đã thực sự có tác động tới quần thể của những tộc người cổ đại trên.

Trên thực tế, có bằng chứng cho thấy DNA Neanderthal giúp bảo vệ chúng ta khỏi những dịch bệnh gây ra bởi virus.

Lịch sử tiến hóa của loài người là tiến trình giao phối giữa các quần thể người cổ đại khác nhau. Ảnh: Science Alert.

Hiện nay, hầu hết người hiện đại vẫn còn một chút dòng máu Neanderthal ẩn trong bộ gen. Chỉ trong năm nay, phương pháp phân tích bộ gen mới cho thấy các quần thể người châu Phi hiện đại, những người từng được cho là không có vết tích Neanderthal cũng chứa di sản hỗn hợp trong bộ gen của họ.

Trong nhiều năm, các nhà khoa học cho rằng khoảng 2% DNA trong cơ thể con người là kết quả của mối quan hệ ngắn ngủi từ hàng nghìn năm trước giữa loài người hiện đại và loài khác. Tuy nhiên, theo các nghiên cứu mới, những mối quan hệ đó xảy ra thường xuyên hơn chúng ta nghĩ.

Rễ cây tiến hóa đầy liên kết

“Sự tiến hóa của loài người không giống như một cái cây với nhánh chỉ mọc theo những hướng đơn lẻ khác nhau. Giữa chúng tồn tại mối liên hệ mật thiết”, Gokcumen cho biết," Mỗi bộ gen cổ đại mà nhóm của chúng tôi sắp xếp đều mang đến bước tiến mới trong nghiên cứu tiến hóa".

Nhóm nghiên cứu không chỉ phân lập được các biến thể ở cấp độ nucleotide giữa chúng ta và Neanderthal, mà còn chỉ ra lượng lớn thông tin di truyền được chia sẻ với dòng dõi Neanderthal - một biến thể chưa được tìm thấy trước đây.

Sự tiến hóa của loài người là các "nhánh cây" có quan hệ mật thiết với nhau. Ảnh: Bloomberg.

"Dòng dõi Neanderthal Altai đại diện cho tổ tiên của người Neanderthal và chỉ được lấy mẫu ở châu Á vào cuối thời kỳ Neanderthal. Trong khi đó, các dòng dõi khác thay thế dòng dõi người Neanderthal tổ tiên ở châu Âu khoảng 50.000 năm trước”, các tác giả nghiên cứu kết luận.

Những kết quả nghiên cứu trên cũng cho thấy, trong quá khứ, tổ tiên của người Đông Á và Tây Âu sống xen kẽ với các dòng dõi Neanderthal khác khi họ di tản ra khỏi châu Phi.

Gokcumen giải thích vì một vài lý do, tổ tiên của người hiện đại ở châu Phi bắt đầu mở rộng dân số. Trong quá trình mở rộng, họ gặp những loài vượn người khác và tiếp nhận DNA của họ.

Đại Việt