Phát biểu của ông Duterte về Biển Đông có ảnh hưởng quan hệ với Trung Quốc?

Thủ tướng Abe tiếp Tổng thống Duterte

Trong cuộc hội đàm với Thủ tướng Nhật Shinzo Abe hôm qua 26.10, Tổng thống Duterte nói rằng Manila ủng hộ quan điểm của Tokyo trong vấn đề giải quyết tranh chấp ở Biển Đông, dù Nhật không có tranh chấp ở vùng biển này, theo Reuters.

Cả hai nhà lãnh đạo cùng khẳng định quyền tự do hàng hải cũng như các tranh chấp trên biển, kể cả ở biển Hoa Đông - nơi Nhật có tranh chấp với Trung Quốc - cần phải được giải quyết một cách hòa bình và trên tinh thần tuân thủ luật pháp quốc tế. Cũng giống như đồng minh Mỹ, Nhật ủng hộ tự do hàng hải và các nước ASEAN trong vấn đề tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc ở Biển Đông.

Thủ tướng Abe nói rằng Tokyo hoan nghênh những nỗ lực gần đây của ông Duterte nhằm cải thiện quan hệ với Trung Quốc, đồng thời nhấn mạnh rằng tranh chấp ở Biển Đông ảnh hưởng đến hòa bình của toàn bộ khu vực, theo AP.

Các chuyên gia cho rằng, trong bối cảnh Philippines ưu tiên cho phát triển kinh tế, những phát biểu và hoạt động của Tổng thống Dutere ở Nhật không làm quan hệ song phương giữa Trung Quốc và Philippines thay đổi cũng như bị ảnh hưởng, theo Hoàn Cầu thời báo.

"Ông Durerte đã gửi thông điệp tích cực nhằm cải thiện mối quan hệ với Trung Quốc và giảm bớt căng thẳng ở Biển Đông. Đối thoại của ông Duterte ở Nhật Bản cho thấy ông đang cố gắng cân bằng giữa Trung Quốc và Nhật Bản, nhưng vẫn giữ lập trường của mình", ông Chen Xiangmiao, một nhà nghiên cứu tại Viện nghiên cứu Biển Đông (ở Trung Quốc) nói.

Một nhà hoạt động của Philippines phản đối tàu Trung Quốc ở vùng biển tranh chấp giữa 2 nước

Ông Chen nói rằng Nhật Bản luôn muốn kềm chế Trung Quốc bằng cách lôi kéo Philippines về phía mình và tăng cường sự hiện diện ở Biển Đông.

Trong khi đó, ông Yuko Kasuya, chuyên gia về chính trị Philippines tại đại học Keio ở Tokyo cho biết Nhật Bản muốn kéo ông Duterte ra khỏi quỹ đạo của Bắc Kinh cũng như muốn làm cầu nối giữa Manila và Washington, theo Financial Times.

Trước đó Philippines và Trung Quốc đã đồng ý trong một tuyên bố chung cùng “kềm chế ở Biển Đông và tổ chức đối thoại song phương thường xuyên để giải quyết các vấn đề liên quan trên biển”, theo South China Morning Post.

Tuyên bố trên được đưa ra sau cuộc hội đàm giữa ông Duterte và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong chuyến công du của Tổng thống Philippines đến Trung Quốc từ 18-21.10, chuyến đi đã mang về 24 tỉ USD trị giá́ các khoản cam kết tài chính và đầu tư, kể cả 9 tỉ USD cho Philippines vay, theo Bloomberg.

Chuyến công du 4 ngày đến Nhật cũng mang về cho Manila một khoản giá trị tương tự, theo Reuters.

Minh Quang