Pháp lại lao đao vì hai bức tranh biếm họa

Người Hồi giáo Bangladesh tố cáo Tổng thống Pháp Emmanuel Macron vì những phát biểu của ông bảo vệ quyền trình chiếu hoạt họa mô tả nhà tiên tri Muhammad, ngày 27/10/2020.

Hàng nghìn người Hồi giáo từ Trung Đông đến châu Á đang phản đối chính phủ Pháp và tẩy chay các sản phẩm của Pháp sau khi Tổng thống Emmanuel Macron bảo vệ quyền trình chiếu hoạt họa về nhà tiên tri Muhammed - được nhiều người Hồi giáo coi là điều cấm kỵ lớn.

Đầu tháng này, trong bài học về quyền tự do ngôn luận, giáo viên trung học Samuel Paty cho học sinh của mình xem hai bức tranh biếm họa về Muhammad được xuất bản bởi tạp chí châm biếm Charlie Hebdo - chính những hình ảnh đã khiến các chiến binh thánh chiến giết 11 nhân viên của tạp chí và 6 người khác ở Paris trong năm 2015.

Phụ huynh và giáo viên tại trường cho biết Paty đã cho các học sinh Hồi giáo của mình cơ hội rời khỏi lớp học hoặc nhìn đi chỗ khác để không xúc phạm họ, nhưng dù sao thì một làn sóng phản đối kịch liệt đã xảy ra sau đó.

Vào ngày 16/10, một kẻ tấn công đã chặt đầu Paty bằng một con dao hàng thịt khi giáo viên này trên đường về nhà. Cảnh sát đã tìm thấy một tài khoản Twitter bị nghi là của kẻ tấn công có hình ảnh cái đầu bị chặt cùng với lời nhắn: "Tôi đã xử tử một trong những con chó từ địa ngục, kẻ đã dám hạ gục Muhammad."

Đáp lại, chính phủ của Macron đã biến Paty thành một anh hùng tự do ngôn luận.

Tại lễ tưởng niệm quốc gia dành cho giáo viên bị giết vào tuần trước, Tổng thống Macron cho biết Pháp “sẽ tiếp tục cuộc chiến vì tự do” và “tăng cường” các nỗ lực nhằm chấm dứt chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan ở nước này.

Một phần của chiến dịch đó là tạo ra một "Đạo Hồi của Pháp", như Tổng thống cố gắng trong nhiều năm, nhằm mục đích hòa nhập một cách liền mạch người Hồi giáo vào xã hội Pháp.

Macron nói rằng những kẻ cực đoan đang cản trở sự hội nhập đó và chính phủ của ông đã bắt đầu thực hiện các cuộc truy quét, trục xuất và ra lệnh giải tán một số nhóm Hồi giáo nhất định.

Bộ trưởng Nội vụ Pháp, Gérard Darmanin, nói với tờ báo địa phương Libération hôm 26/10 rằng các biện pháp như vậy là nhằm "gửi một thông điệp", thể hiện "Chúng tôi đang tìm cách chống lại một hệ tư tưởng chứ không phải một tôn giáo".

Tuy nhiên, đối với hàng nghìn người Hồi giáo trên toàn thế giới, chống lại một tôn giáo chính xác là điều mà chính phủ Pháp đang làm. Và họ đang lên tiếng phản đối điều đó.

Từ sữa chua bị tẩy chay đến “Tuần lễ Pháp” bị hủy bỏ

Hôm 27/10, 40.000 người tập trung tại Dhaka, Bangladesh phản đối những nỗ lực của ông Macron, và thậm chí đốt cháy hình nộm của ông.

Điều đó kéo theo các hành động ít gây hấn hơn ở các quốc gia khác, với Thổ Nhĩ Kỳ, Tunisia, Kuwait, Jordan, Maroc, Ả Rập Xê-út, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và nhiều quốc gia khác kêu gọi tẩy chay các sản phẩm và cửa hàng tạp hóa của Pháp.

Ví dụ, ở Kuwait, họ đã bắt đầu lấy các mặt hàng như sữa chua Pháp và nước có ga ra khỏi kệ. Đại học Qatar thậm chí đã hủy bỏ “Tuần lễ Pháp” như một phần của phong trào chống Macron.

Không rõ chính xác điều gì đã kích động các cuộc biểu tình. HA Hellyer, một cộng sự cấp cao tại Viện Dịch vụ Thống nhất Hoàng gia (RUSI) ở London, cho biết đây có thể là sự kết hợp của nhiều yếu tố, cụ thể là việc Macron bảo vệ phim hoạt hình và cuộc đàn áp các tổ chức Hồi giáo.

Ông nói: “Rất nhiều người nhận thức được điều đó bên ngoài nước Pháp, và nó mâu thuẫn với tuyên bố rằng chính quyền Pháp chỉ truy lùng những kẻ cực đoan.

Hai động lực của ông Macron

Các chuyên gia cho rằng hành động của Macron được thúc đẩy bởi hai yếu tố.

Đầu tiên, ông đang cố gắng thu hút một số thiện cảm của cánh hữu bằng cách đưa ra lập trường cứng rắn hơn chống lại chủ nghĩa cực đoan Hồi giáo trước cuộc chiến tái đắc cử 18 tháng kể từ bây giờ.

Thứ hai, ông là một người thực sự tin tưởng vào các giá trị tự do ngôn luận và chủ nghĩa thế tục kéo dài hàng thế kỷ của Pháp. "Chúng tôi sẽ không nhượng bộ" ông tweet hôm 25/10.

Vấn đề là những người Hồi giáo ở Pháp có thể cảm thấy bị nhằm vào bởi những gì chính phủ của Macron đang làm.

Amanullah nói: “Người Hồi giáo ở Pháp đang yêu cầu sự tôn trọng mà Pháp dành cho người Do Thái Pháp. Họ muốn cảm thấy mình là công dân Pháp bình đẳng, không phải công dân hạng hai”.

Không có gì đáng ngạc nhiên, rất ít những gì chính phủ của Macron đã làm được đã khiến người Hồi giáo trên khắp thế giới hài lòng - và họ đang bày tỏ sự thất vọng của mình

Lan Hương