Phấn đấu xây dựng một hệ thống lý luận hoàn chỉnh, khoa học và hiện đại về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của Việt Nam

Đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu chỉ đạo hội nghị_Ảnh: TTXVN

Đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng dự và chỉ đạo hội nghị.

Dự hội nghị có các đồng chí Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư; đồng chí Trương Thị Mai, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương; đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; đồng chí Lê Minh Hưng, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh Văn phòng Trung ương Đảng; cùng các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng và đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành trung ương.

Phát biểu khai mạc hội nghị, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng khẳng định, Hội nghị tổng kết nhiệm kỳ 2016 - 2021; đề ra phương hướng, nhiệm vụ công tác nhiệm kỳ 2021 - 2026 của Hội đồng Lý luận Trung ương có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, đánh dấu tròn một phần tư thế kỷ Hội đồng Lý luận Trung ương được thành lập và hoạt động với tư cách là cơ quan thuộc Bộ Chính trị, chịu sự lãnh đạo trực tiếp, thường xuyên, toàn diện của Bộ Chính trị, Ban Bí thư. Do vậy, hội nghị này không chỉ có nhiệm vụ tổng kết, đánh giá kết quả hoạt động nhiệm kỳ vừa qua, mà còn tổng kết công tác của Hội đồng Lý luận Trung ương qua 25 năm hoạt động và phát triển, để rút ra những bài học kinh nghiệm bổ ích cho nhiệm kỳ tiếp theo. Trên cơ sở đó, xác định mục tiêu, nhiệm vụ, đề ra phương hướng, nhiệm vụ của Hội đồng Lý luận Trung ương trong nhiệm kỳ tới và những năm tiếp theo. Đồng thời, Hội đồng Lý luận Trung ương tiếp tục hoàn thiện vai trò, vị trí, chức năng, nhiệm vụ, kiện toàn bộ máy để thực hiện tốt nhiệm vụ, trọng trách được Đảng, Nhà nước và nhân dân giao cho. Hội nghị tập trung thảo luận, đóng góp ý kiến, làm sâu sắc thêm một số nội dung:

Thứ nhất, tổng kết, đánh giá những kết quả đạt được của Hội đồng Lý luận Trung ương trong nhiệm kỳ vừa qua. Việc tổng kết phải đặt trong tổng thể một phần tư thế kỷ hoạt động của Hội đồng trên tất cả các mặt: Tổ chức thực hiện các chương trình tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, tư vấn cho Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư các vấn đề về lý luận chính trị, trong đó, có việc xây dựng các chuyên đề nghiên cứu, học tập, tham gia vào quá trình xây dựng các văn kiện trình Đại hội Đảng, đặc biệt là các văn kiện Đại hội lần thứ XIII của Đảng; bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; duy trì, phát triển quan hệ hợp tác quốc tế, nhất là việc chủ trì và chịu trách nhiệm về nội dung của các cuộc hội thảo, trao đổi lý luận với các tổ chức nghiên cứu lý luận chính trị của các đảng cộng sản và các đảng cầm quyền trên thế giới; đánh giá một cách khách quan vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của Hội đồng Lý luận Trung ương xứng tầm là cơ quan tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận chính trị hàng đầu và là cơ quan tư vấn của Đảng.

GS, TS. Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương phát biểu tại hội nghị_Ảnh: TTXVN

Thứ hai, trên cơ sở tổng kết, đánh giá những kết quả đạt được, xác định mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ công tác của Hội đồng Lý luận Trung ương trong nhiệm kỳ tới và những năm tiếp theo. Hoạt động của Hội đồng Lý luận Trung ương cần bám sát chương trình làm việc toàn khóa của Ban Chấp hành Trung ương, của Bộ Chính trị, Ban Bí thư để có những tư vấn kịp thời cho Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư sớm kết luận các vấn đề đã chín muồi, đã rõ, đã được thực tiễn kiểm chứng. Đặc biệt, cần xác định công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận của Hội đồng Lý luận Trung ương phải gắn với những dấu mốc phát triển quan trọng của đất nước theo tinh thần các văn kiện Đại hội XIII của Đảng; đó là, đến năm 2025 đánh dấu thời điểm bản lề trong tiến trình hội nhập và phát triển của đất nước, khi những vấn đề thực tiễn, lý luận trong việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc sau 50 năm, kể từ khi đất nước ta hoàn toàn thống nhất, nhất là sau 40 năm tiến hành công cuộc đổi mới đã được chứng minh là “đủ, chín, rõ”, có thể tổng kết để khẳng định về mặt lý luận. Cùng với việc nghiên cứu, vận dụng, bổ sung, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh là cơ sở để chúng ta hoàn thiện về đường lối đổi mới, một cấu phần quan trọng trong hệ thống lý luận về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của Việt Nam; cần bổ sung, hoàn thiện nền tảng tư tưởng của Đảng trong giai đoạn đổi mới, hội nhập và phát triển đất nước. Đến năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, sẽ đánh dấu bước ngoặt phát triển quan trọng của đất nước với việc xác định mục tiêu trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao. Đây là thời điểm chín muồi để chúng ta tiến hành tổng kết 40 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội(năm 1991), nhất là 20 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011); bổ sung, hoàn thiện cơ bản những nội dung then chốt của hệ thống lý luận về cách mạng Việt Nam, trên cơ sở đó xác định các nội dung mới nhằm bổ sung, hoàn thiện Cương lĩnh, để Cương lĩnh tiếp tục là ngọn cờ tư tưởng lý luận tiên phong của Đảng và dân tộc trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong giai đoạn mới 2030 - 2045.

Để làm được những công việc trên, các chương trình tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận của Hội đồng Lý luận Trung ương cần quán triệt sâu sắc quan điểm chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, về kiên định và đổi mới, kế thừa và phát triển, kết hợp nhuần nhuyễn giữa lý luận và thực tiễn, bám sát yêu cầu, tiếp tục luận giải và làm sâu sắc hơn những vấn đề lý luận quan trọng mà Báo cáo chính trị trình Đại hội XIII của Đảng đã nêu, nhất là 5 bài học kinh nghiệm và 10 mối quan hệ lớn, phản ánh các quy luật, những vấn đề lý luận cốt lõi về đường lối đổi mới của Đảng ta, cần tiếp tục được bổ sung, hoàn thiện và phát triển phù hợp với thay đổi của thực tiễn. Điều đó đòi hỏi chúng ta phải nhận thức đúng và đầy đủ, quán triệt sâu sắc và thực hiện thật tốt, có hiệu quả, tuyệt đối không được cực đoan, phiến diện.

Thứ ba, hơn 55 năm qua, kể từ khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 131-NQ/TW, ngày 28-12-1965, thành lập Ban Nghiên cứu lý luận Trung ương, dù được tổ chức dưới nhiều hình thức khác nhau, với nhiều tên gọi khác nhau, như Ban Nghiên cứu lý luận Trung ương (thời kỳ 1965 - 1980); Viện Mác - Lê-nin (thời kỳ 1980 - 1992); Viện Nghiên cứu Chủ nghĩa Mác - Lê-nin và tư tưởng Hồ Chí Minh (thời kỳ 1992 - 1996) và Hội đồng Lý luận Trung ương (từ năm 1996 đến nay), Đảng ta luôn có một cơ quan chuyên trách nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, tư vấn phục vụ cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư. Trên thực tiễn, từ năm 1996 đến nay, Hội đồng Lý luận Trung ương là cơ quan chuyên trách nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn của Đảng trực thuộc Bộ Chính trị, đã hoạt động liên tục ổn định.

Quang cảnh hội nghị_Ảnh: TTXVN

Để Hội đồng Lý luận Trung ương đáp ứng được những yêu cầu, đảm đương được những trọng trách trong giai đoạn mới, trước hết phải xác định rõ vị trí, vai trò, nhiệm vụ của Hội đồng Lý luận Trung ương trong hệ thống chính trị; xây dựng, tổ chức cơ quan Hội đồng Lý luận Trung ương hoạt động hiệu lực, hiệu quả, phát huy tốt vai trò của Thường trực Hội đồng, các tiểu ban, Ban Thư ký, đội ngũ cộng tác viên và từng đồng chí ủy viên Hội đồng; về cách thức tổ chức các kỳ họp của Hội đồng Lý luận Trung ương, sự phối hợp với các ban, bộ, ngành trung ương và các địa phương; về kế hoạch xây dựng đội ngũ cán bộ lý luận theo hướng kế thừa và phát triển, kết hợp giữa kiến thức sâu rộng của các nhà khoa học có nhiều kinh nghiệm với sự năng động, đổi mới sáng tạo của các nhà nghiên cứu lý luận trẻ. Hội đồng Lý luận Trung ương thực sự là đầu mối tập hợp và kết tinh của trí tuệ, sức sáng tạo của giới nghiên cứu lý luận chính trị trong cả nước.

Thay mặt Bộ Chính trị, Ban Bí Thư, đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đánh giá cao những kết quả công tác của Hội đồng Lý luận Trung ương nhiệm kỳ 2016 - 2021, chỉ rõ những kết quả quan trọng, tương đối toàn diện mà Hội đồng đạt được trong nhiệm kỳ 2016 - 2021 là rất đáng trân trọng.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng ghi nhận tinh thần trách nhiệm, tích cực, chủ động của Hội đồng Lý luận Trung ương, các tiểu ban của Hội đồng, nổi bật là Thường trực Hội đồng trong việc tham gia xây dựng dự thảo các văn kiện Đại hội lần thứ XIII của Đảng, trọng tâm là dự thảo Báo cáo chính trị, dự thảo Báo cáo của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về các văn kiện trình Đại hội lần thứ XIII của Đảng. Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương và nhiều đồng chí ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương là nòng cốt của Tổ Biên tập văn kiện Đại hội XIII của Đảng, đã làm việc một cách chủ động, nghiêm túc, khoa học, cầu thị, với tâm huyết, ý thức trách nhiệm cao, thực sự đóng vai trò quan trọng trong quá trình xây dựng dự thảo các văn kiện. Nhiều vấn đề do Hội đồng Lý luận Trung ương đề xuất trên cơ sở chắt lọc, tổng hợp kết quả tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, tiếp thu ý kiến đóng góp của các chuyên gia, các nhà khoa học, cán bộ, đảng viên và nhân dân đã được Tiểu ban Văn kiện, Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương và Đại hội xem xét, chấp nhận đưa vào các văn kiện Đại hội lần thứ XIII của Đảng, được cán bộ, đảng viên, nhân dân đồng tình, đánh giá cao.

Đề cập phương hướng công tác của Hội đồng trong nhiệm kỳ tới, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh, cần nhận thức đầy đủ, sâu sắc yêu cầu công tác lý luận trong thời kỳ mới. Đại hội lần thứ XIII của Đảng xác định tầm nhìn chiến lược và lộ trình, bước đi rất cụ thể để phát triển đất nước trong 5 năm, 10 năm, 25 năm tới. Bối cảnh quốc tế và yêu cầu phát triển bứt phá của đất nước trong thời kỳ mới đòi hỏi Đảng ta phải tiếp tục đẩy mạnh đổi mới tư duy phát triển trên cơ sở phát huy tiềm năng, vị thế, điều kiện thực tiễn của chúng ta, phù hợp với xu thế phát triển của thế giới, thời đại.

Để phục vụ cho nhiệm vụ lớn lao ấy, Hội đồng Lý luận Trung ương phải tập trung nâng cao hơn nữa chất lượng tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận; nâng cao chất lượng, hiệu quả tư vấn về lý luận chính trị giúp Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư lãnh đạo, chỉ đạo sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Với trách nhiệm được giao, Hội đồng Lý luận Trung ương cần chủ động, thể hiện tốt vai trò là đầu mối phối hợp với các ban, bộ, ngành trung ương, các cấp ủy địa phương, các cơ quan và đội ngũ cán bộ nghiên cứu lý luận chính trị cả nước trong hoạt động tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận.

Hội đồng Lý luận Trung ương phải xây dựng được cơ chế và môi trường thảo luận, tranh luận, đối thoại lý luận trên tinh thần khoa học, dân chủ, cầu thị; thật sự trân trọng những ý tưởng, những đề xuất lý luận có giá trị, hữu ích cho sự nghiệp của Đảng, Nhà nước và cho “quốc kế dân sinh”. Cần phát huy dân chủ, tự do tư tưởng trong nghiên cứu lý luận vì lợi ích của đất nước, dân tộc; đồng thời, chủ động, kiên quyết, thường xuyên đấu tranh không khoan nhượng với các luận điểm phản động, thù địch, xuyên tạc; bảo vệ nền tảng tư tưởng, đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước. Hội đồng Lý luận Trung ương cần được tiếp tục kiện toàn, đổi mới để đáp ứng tốt hơn yêu cầu nhiệm vụ đặt ra trong giai đoạn mới.

PGS, TS. Đoàn Minh Huấn, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản, Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương phát biểu_Ảnh: TTXVN

Tại hội nghị, các thành viên Hội đồng Lý luận Trung ương bày tỏ ý thức trách nhiệm cao trước những đánh giá của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về kết quả công tác của Hội đồng trong nhiệm kỳ 2016 - 2021. Các đại biểu cũng trao đổi thẳng thắn, góp phần làm phong phú thêm nhiều nội dung trong báo cáo tổng kết của Hội đồng Lý luận Trung ương. Trên cơ sở tổng kết sâu sắc nhiệm kỳ 2016 - 2021, các thành viên Hội đồng nhất trí cho rằng, trong nhiệm kỳ 2021 - 2026, Hội đồng Lý luận Trung ương cần tập trung thực hiện tốt những trọng tâm sau: Bám sát Chương trình làm việc của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị khóa XIII để chủ động tham mưu, tư vấn về lý luận chính trị giúp Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư ban hành các nghị quyết, kết luận cụ thể hóa các văn kiện Đại hội XIII của Đảng và chuẩn bị dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng; qủan lý, tổ chức thực hiện tốt Chương trình nghiên cứu lý luận chính trị giai đoạn 2021 - 2025; chủ động tổ chức tổng kết 40 năm đổi mới, góp phần hoàn thiện lý luận về đường lối đổi mới, về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Chuẩn bị tổng kết 40 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (năm 1991), trong đó có 20 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011); tiếp tục triển khai kịp thời, hiệu quả việc đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phản bác những quan điểm sai trái, thù địch; đẩy mạnh hợp tác quốc tế về lý luận và hợp tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận với một số ban, bộ, ngành, địa phương; tổ chức thực hiện tốt những nhiệm vụ mà Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư giao.

Kết luận hội nghị, Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng nhấn mạnh, những kết quả đạt được trong nhiệm kỳ vừa qua là sự kế thừa của những nhiệm kỳ trước, là bước phát triển của một phần tư thế kỷ của Hội đồng Lý luận Trung ương. Tuy nhiên, nhiệm vụ của Hội đồng sắp tới còn rất nặng nề, trong từng nhiệm kỳ cần có những dấu mốc quan trọng để góp phần hoàn thiện lý luận chính trị, xây dựng nền lý luận cách mạng Việt Nam. Hội đồng Lý luận Trung ương tiếp thu, lĩnh hội ý kiến chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, các ý kiến đóng góp tại hội nghị để xây dựng thành các kế hoạch, chương trình, đề án, đề tài cụ thể trong nhiệm kỳ mới. Hội đồng Lý luận Trung ương phải trở thành cơ quan tư vấn chất lượng của Bộ Chính trị, Ban Bí thư; tiếp tục xây dựng Hội đồng, các cơ quan của Hội đồng, đội ngũ cộng tác viên, các chuyên gia theo tinh thần tinh gọn nhưng chất lượng, bảo đảm thực hiện tốt các nhiệm vụ chính trị được giao./.

Khôi Nguyên