Phân biệt tôm hùm đất bị cấm khai thác với tôm hùm đỏ

Ông Lê Trần Nguyên Hùng, Vụ trưởng Bảo tồn và Phát triển nguồn lợi thủy sản (Tổng cục Thủy sản) trả lời trên báo chí cho biết, hiện nay cơ quan chức năng ghi nhận hai loài tôm nguy hại tại Việt Nam gồm tôm càng đỏ Úc (tên khoa học Cherax quadricarinatus) và tôm hùm đất hay còn gọi là tôm hùm nước ngọt (tên khoa học Procambarus clarkii). Theo đó tại thông tư số 35/2018 về danh mục loài ngoại lai xâm hại của Bộ Tài nguyên và Môi trường, tôm càng đỏ là loài ngoại lai xâm hại; còn tôm hùm đất là loài ngoại lai có nguy cơ xâm hại.

Tuy nhiên hiện nay khá nhiều người tiêu dùng hoang mang và có sự nhầm lẫn giữa tôm hùm đỏ (tên khoa học là Panulirus longipes) và tôm hùm nước ngọt (hay tôm hùm đất) bởi màu sắc đỏ giống nhau. Tuy nhiên tôm hùm đỏ lại là một loài thuộc danh mục giống thủy sản được phép sản xuất, kinh doanh tại Việt Nam.

Đặc tính, màu sắc tôm hùm đỏ và tôm hùm đất

Theo thông tin từ Wikipedia , tôm hùm đất hay còn gọi là tôm hùm nước ngọt có nguồn gốc từ Bắc Mỹ, sau đó chúng được đưa đến nhiều nơi ở Mỹ và nhiều nơi ở Nam và Trung Mỹ. Loài này cũng đã được đưa đến châu Âu (Tây Ban Nha, Pháp, Síp, Bồ Đào Nha), Châu Phi và Châu Á (Trung Quốc). Tôm hùm nước ngọt cũng có 8 chân và 2 càng lớn, đặc điểm hình dạng tương tự tôm càng đỏ. Tuy nhiên, khác với tôm càng đỏ có màu sắc toàn thân từ xanh sẫm đến xanh lam, tôm hùm nước ngọt toàn thân có màu đỏ tới đỏ sẫm.

Về kích thước, tôm hùm nước ngọt (trưởng thành) chỉ giao động từ 30-50g, bé hơn rất nhiều so với tôm càng đỏ (trưởng thành nặng trung bình từ 300-400g).

Tôm hùm nước ngọt bị xếp vào loài sinh vật ngoại lai có nguy cơ xâm hại tại Việt Nam.

Trong khi đó, theo web vncreatures- chuyên trang tra cứu sinh vật rừng Việt Nam dẫn từ Sách đỏ Việt Nam cho hay, tôm hùm đỏ (thuộc họ tôm hùm gai) là loài tôm rồng chân dài (thuộc bộ mười chân). Chúng thường sống quanh các đảo, trong các rạn san hô và các vùng phụ cận có độ trong cao và sóng đập. Trong nước, loài tôm này phân bố từ Quảng Bình đến Khánh Hòa, Ninh Thuận và Bình Thuận. Trên thế giới, các nhà khoa học ghi nhận tôm hùm đỏ sống tại vùng Ấn Độ- Tây Thái Bình Dương.

Tôm hùm đỏ có vỏ láng, màu đỏ nâu hay đỏ tím có những chấm tròn nhỏ hoặc đốm màu trắng hay đỏ cam.

Chúng có thể lớn tới 30cm, trung bình từ 20-25cm (0,9 đến 1kg/con). Đây là một trong những loại hải sản nổi tiếng ở những vùng biển Việt Nam.

Tôm hùm đỏ thuộc loài tôm hùm gai, không bị cấm ở Việt Nam.

Tôm hùm nước ngọt bị cấm ở VN, tôm hùm đỏ được bảo tồn tại VN

Tôm hùm nước ngọt từng được một số đơn vị và địa phương đưa vào nuôi thử nghiệm ở Việt Nam (có kiểm soát) từ năm 2008. Tuy nhiên, xét thấy đây là loài xâm hại nguy hiểm, các cơ quan chức năng đã khuyến cáo dừng nuôi thử nghiệm và cấm nuôi tại nước ta. Hiện nay, theo Thông tư 35/2018/BTNMT, tôm hùm nước ngọt được xếp vào danh sách sinh vật ngoại lai có nguy cơ xâm hại. Bởi chúng có đặc tính khá giống tôm càng đỏ như chống chịu với nhiều điều kiện môi trường thay đổi và khắc nghiệt, sinh sản nhanh, ăn tạp, phàm ăn, cả ăn động và thực vật, cạnh tranh thức ăn, có khả năng đào hang sâu, có khả năng lây truyền dịch bệnh sang các đối tượng tôm càng bản địa...

Trong khi đó tôm hùm đỏ lại là loài được đưa vào Sách Đỏ Việt Nam (1992-2000). Theo đó, các nhà chức trách khuyến cáo cần giảm cường độ khai thác, chỉ khai khác vào mùa không sinh sản, nghiêm cấm đánh bắt mìn và phá hủy các rạn san hô.

HẠ QUYÊN (T/H)