Ottchil và nghệ thuật sơn mài đương đại của Hàn Quốc

XX

Sơn mài là một chất liệu truyền thống của nhiều nước châu Á. Ở Hàn Quốc, sơn mài được gọi là Ottchil. Cũng như Việt Nam, Ottchil được sử dụng vào chế tác các tác phẩm nghệ thuật, đồ gia dụng, đồ trang trí... Cùng với sự phát triển của mỹ thuật, sơn mài trở thành chất liệu sáng tác trong hội họa.

Tại cuộc Triển lãm nghệ thuật Ottchil lần này, phía Hàn Quốc giới thiệu 47 tác phẩm của 15 nghệ sĩ sơn mài đương đại Hàn Quốc. Các tác phẩm tham dự triển lãm lần này đề cập đến nhiều chủ đề khác nhau: Thiên nhiên, tĩnh vật, đời sống,… Các tác phẩm được giới chuyên môn đánh giá cao về độ tinh xảo cũng như sự đa dạng trong cách thể hiện.

Các nghệ sĩ Hàn Quốc đã có buổi tọa đàm giới thiệu về quy trình đào tạo bậc đại học cho những người đam mê Ottchil và giới thiệu một số công đoạn trong chế tác Ottchil đương đại.

Trình diễn chế tác Ottchil. Ảnh: V.H

Sau khi trình diễn toàn bộ các đồ chế tác và vật liệu Ottchil sẽ được phía Hàn Quốc tặng lại cho Viện Văn hóa Nghệ thuật Quốc gia Việt Nam để bổ sung vào kho tư liệu, phục vụ việc nghiên cứu và tham quan dành cho những ai quan tâm đến bộ môn nghệ thuật này.

Mặc dù có nhiều điểm tương đồng về nguyên liệu và chế tác nhưng ở mỗi nước sơn mài lại được khai thác theo những cách khác nhau tạo nên dấu ấn riêng, mang nét văn hóa riêng. Tại Việt Nam, các họa sĩ thường sử dụng sơn ta lấy từ nhựa cây sơn ở Phú Thọ, một loại sơn tự nhiên không độc, có độ bền cao được luyện thành sơn chín cùng các chất liệu tự nhiên khác như vàng, bạc, son, vỏ trứng… để pha màu và vẽ lên mặt tranh. Hồn của tranh sơn mài và tài của họa sĩ Việt được quyết định và thể hiện qua quá trình mài tranh. Đây chính là điểm khác biệt của tranh sơn mài Việt. Nhiều họa sĩ Việt Nam đã thành danh với nghệ thuật sơn mài như Trần Đình Thọ (1919 - 2011), Nguyễn Gia Trí (1909 - 1993), Trần Văn Cẩn (1910 - 1994)…

Nghệ thuật Ottchil (sơn mài) của Hàn Quốc chủ yếu sử dụng kỹ thuật Najeon-chil (kỹ thuật sử dụng vỏ trai, vỏ sò…) để sáng tác các tác phẩm hội họa. Sơn Ottchil được khai thác từ cây sơn Ott-namu, một loại sơn tự nhiên, thân thiện với môi trường và không gây hại tới con người. Ottchil có đặc tính nổi bật là chống nước, chống mối mọt, chống côn trùng và không bị biến đổi màu sắc, độ bền dù trải qua khoảng thời gian dài.

Tử Hưng