Ớt A Riêu – sản phẩm hữu cơ của đồng bào Cơ Tu Đông Giang

Ớt A Riêu ở vùng Đông Giang (Quảng Nam) có nguồn gốc từ con chim chào mào, A Riêu theo tiếng người Cơ Tu nghĩa là con chim chào mào. Khi theo dõi và tìm hiểu thì thấy những con chim chào mào ăn những trái ớt ở rừng, sau đó thải phân ra kèm hạt và mọc lên cây ớt này.

Cây ớt A Riêu mọc hoang tự nhiên trên rừng

Ớt A Riêu có hình dáng, độ cay và hương vị thơm ngon rất đặc trưng, khác với các giống ớt trồng ở đồng bằng. Chính vì thế ớt A Riêu là sản phẩm hữu cơ hoàn toàn tự nhiên, là đặc sản nối tiếng của huyện miền núi Đông Giang, Quảng Nam.

Vào những ngày cuối tháng tám, tháng chín, người đồng bào Cơ Tu ở xã Mà Cooih, huyện Đông Giang lại bắt đầu bận rộn để thu hái ớt A Riêu mọc hoang tự nhiên trên rừng và nương rẫy.

Sản phẩm Ớt A Riêu

Theo ông Trần Quốc Trí, Giám đốc HTX Nông lâm nghiệp Mà Cooih, ớt A Riêu thường xuyên ra trái, khoảng 20 ngày thu hoạch một lần, hầu như quanh năm, tuy nhiên năng suất rất thấp khoảng 0,1kg/cây/năm.

Tuy nhiên, do mọc hoang và rải rác nên việc số lượng ớt mà người Cơ Tu thu hái được không nhiều. Do là sản phẩm hữu cơ tự nhiên, được người dân ưa chuộng, nhu cầu tiêu thụ rất lớn. Cũng theo ông Trần Quốc Trí, HTX thu mua với giá khoảng 150 đến 200 nghìn đồng/kg. Vào thời cao điểm, giá thu mua có thể lên đến 250 nghìn/kg. Đây là một nguồn thu nhập tốt và ổn định cho người đồng bào Cơ Tu ở địa phương. Người đồng bào ở đây ví von, ớt A Riêu chính là vàng xanh mà thiên nhiên đã ban tặng cho họ. Hiện nay do nhu cầu ngày lớn, nên HTX đã nghiên cứu để nhân giống ớt A Riêu, để phục vụ người dân canh tác theo hướng hữu cơ trên đất nương rẫy.

TS. Nguyễn Văn Đức, Trường Đại học Nông Lâm Huế, Chủ nhiệm dự án cho rằng: Cần phải có một nghiên cứu bài bản và hệ thống để bảo tổn và phát triển ớt A Riêu theo hướng hàng hóa, nhằm cải thiện thu nhập cho người đồng bào Cơ Tu.

Các sản phẩm ớt A Riêu trên thị trường

Nhằm đa dạng hóa các sản phẩm trên thị trường phục vụ nhu cầu tiêu dùng của người dân địa phương, củng như các tỉnh thành lân cận như Đà Nẵng, Huế... Một số các sản phẩm được chế biến từ ớt A Riêu đã được nghiên cứu của nhóm TS Nguyễn Văn Đức đưa ra thị trường như ớt muối A Riêu, măng ớt A Riếu, tương ớt A Riêu...

Dương Văn Hậu