Ông Trump bổ nhiệm một loạt đồng minh trước 'giờ G'

Tổng thống Donald Trump ngày 10/12 tuyên bố ý định đề cử 2 tác giả từng viết sách ca ngợi ông vào một hội đồng cố vấn nghiên cứu giáo dục. Một tác giả khác từng viết sách có lợi cho uy tín của tổng thống cũng được chọn vào ủy ban này trước đó vài ngày.

Ngày 9/12, Bộ Quốc phòng Mỹ thông báo bổ nhiệm Michael Pillsbury, một nhân vật có lập trường "diều hâu" đối với Trung Quốc, vào hội đồng cố vấn lãnh đạo Lầu Năm Góc về củng cố an ninh quốc gia.

Trước đó, ông Pillsbury là cố vấn không chính thức cho Tổng thống Trump cho chính sách Trung Quốc.

Tổng thống Trump vài tuần qua bổ nhiệm hàng loạt đồng minh vào các ủy ban và hội đồng trực thuộc chính phủ. Ảnh: Reuters.

AP nhận định tổng thống Mỹ đang khẩn trương bổ nhiệm hàng loạt nhân vật ủng hộ hoặc đồng minh có cùng quan điểm chính sách vào những vị trí danh giá trong chính phủ liên bang.

Chiến lược này mang nặng tính chính trị và một số vị trí có thể để lại hệ lụy đáng kể.

"Giá trị lý lịch tuyệt vời"

Chỉ một ngày trước thông báo về Pillsbury của Lầu Năm Góc, nhà lãnh đạo Mỹ còn thông báo ý định bổ nhiệm cựu cố vấn và quản lý chiến dịch tranh cử năm 2016, Kellyanne Conway, vào hội đồng cố vấn khách mời cho Học viện Không quân Mỹ.

Một nhân vật khác được đưa vào cùng hội đồng là Heidi Stirrup, được xem là đồng minh của Stephen Miller - cố vấn chính trị hàng đầu cho Tổng thống Trump.

Bà Stirrup từng là chuyên viên liên lạc giữa Nhà Trắng và Bộ Tư pháp Mỹ. Bà vướng vào bê bối ngầm thu thập thông tin trong Bộ Tư pháp về những vụ án đang được xử lý và các hoạt động liên quan mảng chống gian lận bầu cử. Sau khi hành tung gây tranh cãi của Stirrup bị phát hiện, Bộ Tư pháp Mỹ đã yêu cầu bà không tiếp tục làm việc trong tòa nhà.

Bộ trưởng Giao thông Elaine Chao cũng nằm trong danh sách bổ nhiệm vào hội đồng ủy thác của Trung tâm Nghệ thuật Trình diễn John F. Kennedy. Chồng của bà Elaine Chao chính là Thượng nghị sĩ Mitch McConnel, lãnh đạo phe đa số của đảng Cộng hòa ở Thượng viện Mỹ và là đồng minh quan trọng bậc nhất đối với Tổng thống Trump.

Nhà lãnh đạo còn đưa Matt Schlapp, chủ tịch Liên đoàn Bảo thủ Mỹ, vào hội đồng ủy thác ngân sách Thư viện Quốc hội. Ông Schlapp là một trong những người đầu tiên ủng hộ những cáo buộc từ Tổng thống Trump về gian lận bầu cử năm nay.

Việc các tổng thống gấp gáp bổ nhiệm người thân tín vào các ủy ban và hội đồng quan trọng, ngay trước khi kết thúc nhiệm kỳ, không phải chuyện hiếm gặp. Tổng thống Barack Obama vào tháng 1/2017, khi nhiệm kỳ chỉ còn 3 ngày, đã bổ nhiệm Cố vấn cấp cao Valerie Jarrett và Cố vấn An ninh Quốc gia Susan Rice vào hội đồng Trung tâm Kennedy.

Theo ông Paul Light, chuyên gia về hệ thống liên bang và giáo sư Đại học New York, cách làm này không mới và đã diễn ra trong hầu hết đời tổng thống. Tuy nhiên, ông nhận định: "Không ai làm điều này mang tính chính trị hóa cao như ông Trump".

Các vị trí mà ông Trump nhắm đến cho đồng minh phần lớn là những hội đồng cố vấn. Thành viên các cơ quan này không nhận lương, nhưng được hỗ trợ chi phí đi lại. Ông Light đánh giá những vị trí này "có giá trị lý lịch tuyệt vời".

Theo vị giáo sư Đại học New York, những chính phủ tiền nhiệm vẫn cố gắng tìm người có kinh nghiệm và uy tín phù hợp với tầm nhìn của Quốc hội Mỹ đối với những ủy ban này. Điều đó không được thể hiện trong các quyết định vài tuần qua từ Tổng thống Trump.

"Tất cả đều là kiểu đền đáp ân tình", ông Light nói.

Nhiệm kỳ của Tổng thống Trump gần đến hồi kết khi cuộc chiến pháp lý nhằm lật ngược kết quả bầu cử không có tiến triển ở tòa án. Ảnh: Reuters.

Hệ lụy đáng kể

Trong những quyết định bổ nhiệm thời gian qua, các vị trí có hệ lụy tương lai lớn nhất chính là ủy ban cố vấn Lầu Năm Góc.

Ngoài ông Michael Pillsbury, Bộ Quốc phòng Mỹ còn đón thêm Corey Lewandowski và David Bossie vào Hội đồng Kinh doanh Quốc phòng. Cơ quan này sẽ cố vấn cho giới lãnh đạo Lầu Năm Góc về những quan điểm của khối tư nhân.

Ông Lewandowski là quản lý đầu tiên cho chiến dịch của ông Trump vào năm 2016. Trong khi đó, Bossie là người hỗ trợ cuộc chiến pháp lý cho tổng thống nhắm vào kết quả bầu cử năm nay.

Trong một động thái khác, ông Trump vừa chọn David Legates vào Ủy ban của Tổng thống về Huân chương Khoa học Quốc gia. Cơ quan này gồm 12 nhà khoa học và chuyên gia sẽ thẩm định trao giải cho những nhân vật có đóng góp nổi bật về toán học, khoa học kỹ thuật, sinh học và y học tại Mỹ.

Ông Legates là một nhân vật theo chủ nghĩa hoài nghi hiện tượng nóng lên toàn cầu. Trong tháng 4, ông từng viết một bài báo khẳng định bão, mực nước biển, lũ lụt, hạn hán và những thiên tai lịch sử đều không thể chứng minh rằng con người đã thay thế những ngoại lực tự nhiên làm khí hậu biến đổi.

Giáo sư Paull Light đánh giá những quyết định bổ nhiệm thời gian qua như một thông điệp trả đũa đối thủ từ Tổng thống Trump: "Tôi sắp rời đi nhưng sẽ giáng thêm một cú tát vào các người thêm lần nữa. Các người cứ cười đi, nhưng tôi mới là người đưa ra quyết định cuối cùng".

Theo AP, những vị trí nêu trên đều thuộc quản lý của chính phủ Mỹ. Do vậy, Tổng thống đắc cử Joe Biden sau khi nhậm chức vẫn có cơ hội điều chỉnh nhân sự nếu muốn.

Ông Trump: Tôi vẫn là tổng thống Mỹ, đừng nói chuyện kiểu đó với tôi Tổng thống Trump đã giận dữ với một phóng viên sau khi được hỏi ông sẽ làm gì nếu Đại cử tri đoàn bỏ phiếu cho Joe Biden.

Thanh Danh