Ông Sáu Phong nói về ông Sáu Khải

Nguyên Chủ tịch Nước Nguyễn Minh Triết tặng quà, chúc mừng sinh nhật nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải, tại lễ sinh nhật cuối cùng của ông. Ảnh: X.L

Nguyên Chủ tịch Nước Nguyễn Minh Triết tặng quà, chúc mừng sinh nhật nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải, tại lễ sinh nhật cuối cùng của ông. Ảnh: X.L

Xung quanh lễ sinh nhật cuối cùng của cố Thủ tướng Phan Văn Khải còn là câu chuyện dài, thật nhiều tình cảm gắn bó, giữa riêng và chung, của những người đồng chí, bạn bè… Và, thật chân chất dễ thương, là tấm lòng giữa anh Sáu Phong với anh Sáu Khải. Sau đây là những trải lòng, dường như đến tận cùng của đồng chí Sáu Phong về đồng chí Sáu Khải vừa trở về với đất mẹ Củ Chi - đất thép thành đồng. Báo Lao Động xin giới thiệu cùng bạn đọc.

Một nhà lãnh đạo đi đầu trong đổi mới đất nước

Tôi biết và quen với nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải (anh Sáu Khải) đã nhiều năm rồi. Nhưng công tác chung và ở gần anh Sáu Khải thì không nhiều lắm, vì mỗi người công tác ở mỗi địa bàn, cương vị khác nhau. Đối với anh Sáu Khải, tôi có nhiều kỷ niệm. Anh Phan Văn Khải là người lãnh đạo trải qua các cấp. Từ học sinh miền Nam, anh được cử đi đào tạo bài bản tại Liên Xô. Khi về nước, anh làm người cán bộ, rồi anh trở thành cấp vụ, sau đó anh được điều về TPHCM trở thành lãnh đạo sở, lãnh đạo thành phố, sau đó làm lãnh đạo bộ, rồi làm Phó Thủ tướng, Thủ tướng Chính phủ.

Nghĩa là anh đã trải qua nhiều cung bậc lãnh đạo. Ở cương vị nào, cấp độ nào, anh Sáu Khải cũng thể hiện một tinh thần trách nhiệm rất cao, tận tụy với công việc, hết lòng hết sức vì công việc, luôn luôn sáng tạo, tìm tòi để công cuộc đổi mới của đất nước đạt hiệu quả cao nhất. Đặc biệt, trong vai trò Phó Thủ tướng, Thủ tướng Chính phủ, trách nhiệm và hiệu quả càng rõ. Có thể thấy, ở đồng chí Phan Văn Khải, ở thời gian anh nhận các trọng trách, nổi bật nhất là trong quá trình đất nước đổi mới.

Nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải (bên trái ảnh) và nguyên Chủ tịch Nước Nguyễn Minh Triết (bên phải ảnh). Ảnh: X.L

Anh Sáu Khải là người tham gia lãnh đạo TP, đi đầu trong sự nghiệp đổi mới. Và khi bước lên lãnh đạo các ngành ở trung ương, rồi Phó Thủ tướng và Thủ tướng, thực hiện công cuộc đổi mới đó, cũng là một người đi đầu. Lúc làm Thủ tướng, anh Sáu Khải cũng đi đầu, thực hiện VN tham gia WTO, đặt nền móng quan hệ với Mỹ, với các tổ chức quốc tế. Dấu ấn của anh Sáu Khải ở nhiều lĩnh vực đối ngoại cũng như đối nội. Không chỉ chúng ta, cả bạn bè quốc tế cũng quan tâm.

Người bạn, người anh em tình cảm, dễ mến, dễ thương

Ở đồng chí Phan Văn Khải, người ta còn nhìn thấy một người đồng chí, người bạn, người anh em rất thân thiết, rất tình cảm, gần gũi, dễ mến, dễ thương... , ngoài đời thường cũng gần gũi, vui vẻ với anh em. Lúc ra Hà Nội, chiều chiều, tôi hay đến chỗ anh Sáu Khải, thấy anh đánh cầu lông, cùng vui đùa với anh em. Vì vậy, anh em dễ gần gũi thổ lộ, bộc bạch… Đặc biệt, anh Sáu Khải cũng chịu lắng nghe, nên tiếp cận công việc và giải quyết công việc rất hiệu quả.

Anh có một đội ngũ tham mưu, mà không chỉ tham mưu một chiều, tham mưu có phản biện nhiều chiều, có nói ngược, có nói xuôi để cho người lãnh đạo xem xét nhiều khía cạnh. Và, khi đã nghe, đã cân nhắc rồi, anh rất quyết đoán. Tôi gần gũi, tôi đã học tập ở anh rất nhiều điều cho công việc của mình.

Khoảnh khắc hiếm hoi về bác Sáu Khải, ông thật giản dị, chân chất. Ảnh: X.L

Ngoài làm việc, chúng tôi cũng gặp gỡ nhau trong đánh cầu lông, hay vui đùa... Đặc biệt, lúc tôi lâm bệnh nặng, lúc đó anh làm Thủ tướng. Anh thường xuyên thăm hỏi tôi. Anh nghe đâu có thuốc gì hay, cũng tìm, cũng hỗ trợ cho tôi chữa bệnh. Đó là những kỷ niệm sâu sắc, tôi không bao giờ quên được.

Anh Sáu Khải tính tình trầm tĩnh, chịu khó lắng nghe, khi mà nghe rồi, thì quyết đoán mạnh mẽ. Ảnh quyết chí rồi, thì làm, làm cho đến cùng, chỉ đạo cho đến nơi đến chốn. Ảnh lặng lẽ, không ồn ào, nhưng mà quyết đoán, hiệu quả.

Dấu ấn Phan Văn Khải

Dấu ấn của Thủ tướng Phan Văn Khải rất nhiều. Có thể nói, trong thời kỳ anh Phan Văn Khải làm Thủ tướng, nền kinh tế tương đối ổn định, lạm phát không tăng cao, tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế khá cao, mọi chỉ số phát triển tương đối tốt, đời sống nhân dân ổn định, các chính sách chăm lo cho người nghèo, các chính sách xã hội được quan tâm rất tốt, quốc phòng, an ninh trật tự an toàn xã hội được giữ vững.

Quang cảnh buổi sinh nhật nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải và nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu, tại tư gia nguyên Chủ tịch Nước Nguyễn Minh Triết. Ảnh: X.L

Có người nói “Thời kỳ đồng chí Phan Văn Khải làm Thủ tướng rơi vào thời điểm thuận lợi”, nhưng tôi khẳng định rằng, dấu ấn của anh là rất lớn. Vì người lãnh đạo phải biết “chèo lái” làm sao cho đất nước mình bớt sóng gió. Nếu có gặp sóng to, gió lớn cũng hạn chế được sóng gió, cho con thuyền của mình đỡ chòng chành. Anh Sáu Khải là người đã hạn chế được các khó khăn đó, để đất nước vượt qua khó khăn và đạt được những chỉ số cao. Tôi cho rằng, đó là một trong những thời điểm phát triển khá nhất. Dự trữ quốc gia thời kỳ đó cũng rất đáng tự hào…

Lễ sinh nhật cuối cùng ấm tình đồng chí, anh em

Tổ chức sinh nhật trước hết là vì tình cảm giữa tôi với anh Sáu Khải và anh Năm (nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu) - anh Sáu Khải sinh ngày 25.12, anh Phiêu sinh ngày 27.12. Năm trước đó, tôi có làm sinh nhật cho anh Lê Khả Phiêu và mời anh về Bình Dương đi một số nơi và về Bình Phước đi một số nơi. Năm vừa rồi, tôi mời anh Lê Khả Phiêu về làm sinh nhật, vì lúc này anh Lê Khả Phiêu cũng thích đi vào Nam để gặp gỡ anh em đồng chí, hồi xưa anh chiến đấu trong Nam cũng nhiều.

Lúc đó, tôi có mời luôn anh Sáu Khải. Tôi rất vui mừng vì anh Sáu Khải nhận lời. Vậy là tôi tổ chức sinh nhật cho hai anh cùng một lúc, sớm một tuần. Tôi tổ chức đơn giản nhưng rất ý nghĩa. Chúng tôi lên tàu đi dọc sông Sài Gòn, sau đó đi tham quan địa đạo Củ Chi, cùng nhau đi thắp hương cho anh hùng liệt sĩ ở địa đạo Củ Chi, rồi ăn khoai mì, uống nước, nói chuyện…

Sau đó về nhà tôi tại xã Phú An, thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương tổ chức sinh nhật cho hai anh. Hai anh rất vui. Hai anh cùng được dịp gặp nhau, trò chuyện và cùng sinh nhật. Hai anh cùng phát biểu cảm tưởng…

Với nguyên Bí thư Thành ủy TP HCM Lê Thanh Hải (trái). Ảnh: X.L

Có nhiều sinh nhật rồi, nhưng sinh nhật lần này nó lạ hơn những lần khác… Đó là 2 anh đều làm chung, mà làm ở một vùng quê, được nhiều anh em, bè bạn chung vui và ăn những món ăn dân dã. Tôi không ngờ đó lại là kỷ niệm sau cùng đối với anh Sáu Khải. Đây là lần sinh nhật cuối của anh, nhưng để lại cho anh em dấu ấn không bao giờ quên. Tôi cũng kịp thời gửi anh cuốn album hình ảnh kỷ niệm, cho anh Sáu Khải sớm nhìn được những hình ảnh đó…

Và những trăn trở

Trong quá trình tiếp xúc với anh Sáu Khải, tôi nắm rất rõ những ý nguyện, những mong muốn, trăn trở của anh Sáu. Trước Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 12 vừa qua, ảnh tâm tư nhiều. Nhưng các tâm tư đó đều được gửi gắm, đề đạt ra Đại hội rồi. Sau Đại hội, nhiều vấn đề cũng được giải đáp. Nhưng tiếp theo cũng còn điều này điều nọ trăn trở… Cho đến hôm nay, những điều trăn trở ấy, có thể nói gọn ở một số điểm thế này:

Thứ nhất, là mừng. Đại hội Đảng toàn quốc thành công. Và sau Đại hội Đảng, một số vấn đề của đất nước có phát triển. Kinh tế có tăng trưởng nhanh. An ninh quốc phòng, tuy có chuyện này, chuyện nọ, nhưng đều vượt qua. Văn hóa xã hội có nhiều tiến bộ. Đặt biệt, thời gian vừa qua, công cuộc đấu tranh chống tham nhũng cũng có bước tiến rõ rệt, được nhân dân hoan nghênh. Đó là những tín hiệu vui trong sự phát triển của đất nước.

Nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải tại di tích địa đạo Củ Chi. Ảnh: X.L

Bên cạnh đó, còn một số điều trăn trở như: Tình hình biển đảo, tình hình trên thế giới, tình hình khu vực có liên quan đến VN… Đó luôn là những điều trăn trở của đồng chí Sáu Khải và anh em chúng tôi.

Công tác chống tiêu cực, tham nhũng, tuy bước đầu có làm mạnh, có đấu tranh mạnh, có xử lý chuyện này, chuyện nọ… Nhưng bên cạnh đó, cũng còn nỗi lo. Xử lý nhiều, mình thấy cũng xót; cũng là anh em, đồng chí mình. Đau chứ. Nhưng không xử lý, không được. Phải làm cho sạch nội bộ chứ. Như thế vết thương mới lành, cơ thể mới mạnh được. Trong cái này, có cái mừng, có lo; mong muốn làm sao Đảng mình phải tiếp tục chống tiêu cực, chống tham nhũng, chống đúng nơi, đúng chỗ, mà hiệu quả, để đem lại lòng tin, đem lại sức mạnh cho Đảng, cho nhân dân.

Và cuối cùng, là mối quan hệ giữa VN với các nước ngày càng tốt hơn. Chúng ta phải giữ vững độc lập, tự chủ của mình. Phải giữ vững ý chí của mình để đấu tranh với những cái sai trái… Bạn bè thế giới, thì mình mong muốn hợp tác, mong muốn cùng nhau làm ăn. Nhưng nếu ai còn ý đồ, có những tham vọng, có những sai trái, thì mình cùng đấu tranh đến nơi, đến chốn. Mình phải độc lập, tự chủ, toàn vẹn lãnh thổ và làm bạn với mọi người.

CAO HÙNG - XUÂN THI thực hiện