Ông Kim Jong-un ra điều kiện giải trừ vũ khí hạt nhân

Tổng thống Hàn Quốc cùng ông Kim gặp gỡ dân Triều Tiên - Ảnh : KCNA

Ông Kim còn hứa chấp thuận cho phép thanh sát viên quốc tế giám sát việc đóng cửa một bãi thử tên lửa hạt nhân chính cùng một bệ phóng, và Triều-Hàn hẹn nhau vận động cùng tổ chức Olympic mùa hè năm 2032.

Sau cuộc họp kín sáng 19.9 tại Bình Nhưỡng, ở cuộc họp báo, hai nhà lãnh đạo Triều-Hàn đứng cạnh nhau trong sân nhà khách chính phủ (nơi Tổng thống Hàn Quốc nghỉ trong chuyến thăm Triều Tiên từ 18 đến 20.9)và cùng tuyên bố đã đạt một bước tiến lớn hướng đến hòa bình cho bán đảo Triều Tiên không có đe dọa hạt nhân và không có vũ khí hạt nhân (VKHN).

Lãnh đạo Triều Tiên tuyên bố: “Con đường đến tương lai của chúng tôi sẽ không luôn êm ả, và có thể chúng tôi phải đối mặt với các thách thức, nhưng chúng tôi không ngại đương đầu vì sức mạnh của chúng tôi sẽ tăng khi chúng tôi vượt qua từng thử thách dựa trên sức mạnh của đất nước chúng tôi”.

Trước đó, hai nhà lãnh đạo cười và nói chuyện với nhau, khi họ cùng đi qua hành lang vào phòng họp để lập Tuyên bố chung, vốn nêu rõ hai nhà lãnh đạo sẽ thúc đẩy một bán đảo Triều Tiên không có VKHN và “loại bỏ tất cả những nguy cơ chiến tranh”.

Ông Kim và ông Moon cũng nhất trí ông Kim sẽ thăm Hàn Quốc trong tương lai gần.

Triều Tiên từng yêu cầu tuyên bố chính thức kết thúc Chiến tranh Triều Tiên (1950-1953) vốn tạm ngưng bằng một hiệp định ngưng bắn, nhưng hai nhà lãnh đạo Triều-Hàn không đề cập vấn đề này trong Tuyên bố chung.

Hai nhà lãnh đạo cũng có riêng các động thái để kéo giảm căng thẳng ở vùng biên giới. Theo tuyên bố chung của lãnh đạo Bộ Quốc phòng Hàn-Triều, hai miền đồng ý lập vùng đệm dọc khu biên giới trên bộ và trên biển nhằm kéo giảm căng thẳng và đề phòng xung đột ngoài ý muốn, lập một khu cấm bay ở đường ranh giới ngăn cách hai miền vốn sẽ áp dụng với máy bay, trực thăng và máy bay không người lái.

Dù không liên quan trực tiếp vấn đề an ninh, hai nhà lãnh đạo Triều- Hàn tuyên bố sẽ cùng nhau vận động quyền đăng cai Olympic mùa hè 2032, như một động thái kéo giảm căng thẳng và xây dựng niềm tin lẫn nhau.Trước đó, Triều Tiên đã quyết cử đoàn thể thao dự tranh Olympic mùa đông Pyeongchang ở Hàn Quốc hồi tháng 2.

Các thỏa thuận khác nhằm hủy bỏ những vấn đề gây khó chịu trước đây, ví dụ cho phép nhiều cuộc đoàn tụ cho các gia đình bị Chiến tranh Triều Tiên chia rẽ.

Tuyên bố chung khép lại cuộc gặp thượng đỉnh lần ba của hai nhà lãnh đạo, với ông Moon chịu sức ép của Mỹ là phải tìm ra hướng cho nỗ lực Mỹ ép Bình Nhưỡng phải hoàn toàn và đơn phương từ bỏ chương trình VKHN.

Xem ra hai nhà lãnh đạo không đề cập nhiều đến điều mà Mỹ kỳ vọng, như Bình Nhưỡng cam kết cấp danh sách các cơ sở hạt nhân của Triều Tiên, hoặc một lịch trình chắc chắn thực hiện dần tiến tới giải trừ VKHN, hoặc một thỏa thuận cho phép thanh sát viên quốc tế giám sát tiến độ giải trừ VKHN hoặc phát hiện các vi phạm.

Tối 19.9, Tổng thống Hàn Quốc sẽ là thượng khách của một cuộc trình diễn văn hóa ở sân vận động 1.5 tại Bình Nhưỡng.

Theo AP, ông Kim đã nỗ lực tối đa để chuyến thăm của ông Moon thật đáng nhớ. Ở ngày đầu, ông ra tận chân cầu thang máy bay để đón Tổng thống Hàn Quốc và vợ, tiếp đó ông cùng ông Moon đứng trên xe mui trần diễu hành trên đường phố Bình Nhưỡng đông người Triều Tiên vẫy cờ chào mừng.

Tại cuộc nói chuyện hôm 18.9, ông Kim cảm ơn ông Moon làm trung gian cuộc gặp thượng đỉnh giữa ông với Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Tổng thống Mỹ khẳng định ông đã có quan hệ vững chắc với ông Kim, tiếp sau cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-Triều hồi tháng 4 ở Singapore.

Bảo Vĩnh (theo AP)