Ông Duterte muốn xem xét lại thỏa thuận quốc phòng với Mỹ

Hãng tin Reuters dẫn lời Tổng thống Rodrigo Duterte hôm 2.10 cho biết ông đã được Nga và Trung Quốc ủng hộ sau khi than phiền với 2 nước này rằng ông đang bị Mỹ làm khó và coi thường.

Ông Duterte nói đã được Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev động viên sau khi nghe ông than phiền về Mỹ bên lề một cuộc họp cấp cao tổ chức tại Lào vào tháng trước. Ông nói: “Tôi có kể với ông Medvedev về tình hình mối quan hệ với Mỹ. Tôi nói rằng họ (Mỹ) đang làm khó tôi, coi thường tôi và rằng họ không biết xấu hổ. Ông Medvedev nói rằng người Mỹ là như thế đấy và ông nói Nga sẽ giúp tôi”.

Ngoài Nga, ông Duterte còn than phiền với Trung Quốc về Mỹ. Ông kể rằng Bắc Kinh cũng đã ủng hộ ông và dẫn lời một quan chức Trung Quốc nói rằng Philippines sẽ không được lợi gì nếu cứ theo phe Mỹ.

Trong thời gian gần đây, Tổng thống Philippines đã liên tục thể hiện thái độ công kích đồng minh lâu đời Mỹ sau khi Tổng thống Obama lên tiếng chỉ trích chiến dịch chống ma túy được cho là có liên quan đến cái chết của hơn 3.000 người của ông Duterte.

Song song với phát biểu công kích Mỹ, ông Duterte đã nhiều lần nói rằng ông đang muốn thiết lập liên minh mới với Trung Quốc và Nga, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại. Kế hoạch này được xem là một phần trong nỗ lực xây dựng chính sách đối ngoại độc lập với Mỹ hơn của Tổng thống Philippines.

Theo một số nguồn tin ngoại giao xác nhận với Reuters, một phái đoàn doanh nghiệp sẽ theo tháp tùng Tổng thống Philippines trong chuyến công du của ông đến Trung Quốc dự định sẽ kéo dài từ ngày 19 đến 21 tháng 10.

Cũng trong hôm 2.10, ông Duterte còn cho biết sẽ xem xét lại thỏa thuận hợp tác an ninh quan trọng được Philippines và Mỹ thông qua vào năm 2014. Ông cho rằng thỏa thuận này không có tính ràng buộc về mặt pháp lý do không có chữ ký của Tổng thống Philippines.

Thỏa thuận Tăng cường Hợp tác quốc phòng được 2 nước ký kết năm 2014 cho phép Mỹ xây dựng một số cơ sở và kho bãi tại Philippines nhằm phục vụ cho các hoạt động an ninh trên biển, các công tác nhân đạo và các chiến dịch ứng phó với thiên tai. Thỏa thuận cũng cho phép Washington có quyền sử dụng nhiều căn cứ quân sự của Philippines.

Ông Duterte lập luận rằng thỏa thuận trên phải được xem xét lại vì văn bản này chỉ được bộ trưởng Quốc phòng Philippines và đại sứ Mỹ ký. Ông nói: “Thỏa thuận không có chữ ký của Tổng thống Philippines. Tốt nhất là nên xem xét lại ngay lúc này vì có thể tôi sẽ yêu cầu quý vị rời khỏi Philippines ngay lập tức”.

Tuần trước, Tổng thống Duterte tuyên bố sẽ ngưng tập trận chung với Mỹ sau đợt tập trận cuối cùng của 2 nước diễn ra trong tuần này. Sau đó, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ash Carter tiếp tục khẳng định quan hệ giữa 2 nước vẫn vững chắc như “được bọc sắt”.

Người phát ngôn của Lầu Năm Góc phát biểu: “Chúng tôi vẫn sẽ tiếp tục tôn trọng cam kết với nước đồng minh của mình và chúng tôi mong rằng Philippines cũng sẽ làm như vậy. Chúng tôi sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với chính phủ Philippines để giải quyết mọi vấn đề mà nước này có thể gặp phải”.

Huỳnh Hy (theo Reuters)