Ông Biden 'rắn' với Nga?

Tổng thống Biden (trái) trong một lần gặp ông Putin trước đây. Ảnh: AP

Hôm 26-1, Ðiện Kremlin phát đi thông báo cho biết Tổng thống Putin cùng lãnh đạo Mỹ đã có cuộc đối thoại “thẳng thắn và thiết thực”. Trong đó, hai nhà lãnh đạo đặc biệt hài lòng về các công hàm ngoại giao đã trao đổi liên quan vấn đề gia hạn Hiệp ước Cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược mới (New START).

Ngoài vấn đề trên, nội dung điện đàm còn đề cập quyết định đơn phương của Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump rút Washington khỏi hiệp ước Bầu trời mở, khả năng duy trì Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) về chương trình hạt nhân Iran, tình hình Ukraine cùng với sáng kiến của Mát-xcơ-va về hội nghị thượng đỉnh của các thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc. Trong quá trình trao đổi, Tổng thống Putin lưu ý bình thường hóa quan hệ song phương sẽ đáp ứng lợi ích của hai nước; đồng thời ghi nhận trách nhiệm đặc biệt của họ cũng như cộng đồng quốc tế trong việc duy trì an ninh và ổn định trên toàn cầu, theo Ðiện Kremlin.

Cuộc điện đàm diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Biden đang điều chỉnh chính sách đối ngoại theo hướng cứng rắn hơn đối với Nga, sau 4 năm người tiền nhiệm Donald Trump giảm nhẹ lập trường của Washington về Mát-xcơ-va. Vì vậy, nội dung tóm tắt cuộc điện đàm do Chính phủ Mỹ cung cấp phần nào đối lập so với giọng điệu lạc quan từ Ðiện Kremlin. Cụ thể, Nhà Trắng cho hay Tổng thống Biden đã bày tỏ quan ngại với ông Putin về “một số vấn đề đáng quan tâm khác” bao gồm nghi án chính trị gia đối lập Nga Alexei Navalny bị đầu độc, thông tin Nga treo thưởng giết lính Mỹ ở Afghanistan cùng với cái gọi là can thiệp bầu cử tổng thống Mỹ trong các năm 2016 và 2020. Ông Biden cũng cảnh báo Mát-xcơ-va, rằng Washington sẵn sàng tự vệ trước gián điệp mạng và bất kỳ cuộc tấn công nào khác khi hai bên thảo luận về vụ tấn công mạng quy mô lớn SolarWinds vốn bị nghi do tin tặc Nga thực hiện. Tổng thống Biden còn tái khẳng định sự ủng hộ vững chắc của Mỹ đối với chủ quyền của Ukraine, cam kết có hành động kiên quyết để bảo vệ lợi ích của Washington và đồng minh khác trước những động thái gây tổn hại từ Nga - Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki nói thêm.

Theo các nhà quan sát, Tổng thống Biden tỏ thái độ cứng rắn và gây sức ép lên người đồng cấp Putin trong lần liên lạc đầu tiên cho thấy sự trở lại của chủ nghĩa hoài nghi ở Washington. Thay cho màn chia rẽ nội bộ dưới thời Tổng thống Trump trong chính sách đối ngoại trước các hành động và động cơ của Mát-xcơ-va, việc giới chức cấp cao chính quyền Mỹ thể hiện chung quan điểm “rắn” với Nga là lý do để giới phân tích không kỳ vọng nhiều vào khả năng quan hệ hai nước được khởi động lại hoặc cải thiện dưới thời ông Biden. Dù vậy, Hãng tin BBC cho rằng đôi bên vì lợi ích chung sẽ không tìm kiếm đối đầu mà thay bằng cách tiếp cận hợp tác khi có thể để kiểm soát bất đồng. Tinh thần này được phản ánh qua việc hai vị tổng thống cùng thống nhất gia hạn Hiệp ước New START trước khi nó hết thời hạn vào tháng 2.

Cũng trong ngày 26-1, Tổng thống Putin đã đệ trình lên Quốc hội dự luật gia hạn 5 năm Hiệp ước New START. New START đã được thực thi kể từ năm 2011. Đây là hiệp ước có tính ràng buộc pháp lý duy nhất còn lại về kiểm soát vũ khí hạt nhân giữa Nga và Mỹ. Theo đó, kho vũ khí hạt nhân của mỗi nước chỉ được giới hạn ở mức 700 quả tên lửa đạn đạo liên lục địa, 1.550 đầu đạn hạt nhân và 800 bệ phóng.

Phát biểu với Hãng tin Sputnik, Tổng Biên tập Tạp chí Quốc phòng của Nga Igor Korotchenko đánh giá quyết định của Nga và Mỹ về việc gia hạn New START là rất quan trọng để đảm bảo sự cân bằng chiến lược - quân sự giữa hai cường quốc và an ninh quốc tế nói chung. Ông Korotchenko gọi New START là thỏa thuận tối quan trọng xác định tình hình chiến lược - quân sự toàn cầu. Ông Korotchenko lưu ý quyết định của Tổng thống Biden cho thấy tính thực tiễn của chính quyền mới của Mỹ và sự đánh giá thỏa đáng về tầm quan trọng của Hiệp ước nói trên.

MAI QUYÊN (Theo AP, BBC)