Ổn định đời sống người dân di dời tại Trường bắn quốc gia khu vực 1
Trường bắn quốc gia khu vực 1 là một công trình quan trọng về quốc phòng, an ninh, đặt tại tỉnh Bắc Giang. Sau 5 năm di dời, gần 6.000 hộ dân với hơn 13 nghìn nhân khẩu đã ổn định đời sống, được hỗ trợ xóa đói, giảm nghèo, không còn tình trạng tái lấn chiếm đất quốc phòng. Những sai phạm, thiếu sót trong quá trình thực hiện dự án đã được UBND tỉnh Bắc Giang tiến hành xử lý triệt để, không để xảy ra tiêu cực, tham nhũng.
Bản Mùi Phú, xã Kiên Thành, huyện Lục Ngạn (Bắc Giang) - nơi đón hàng trăm hộ dân di dời ra khỏi Trường bắn quốc gia khu vực 1.
Trường bắn quốc gia khu vực 1 là một công trình quan trọng về quốc phòng, an ninh, đặt tại tỉnh Bắc Giang. Sau 5 năm di dời, gần 6.000 hộ dân với hơn 13 nghìn nhân khẩu đã ổn định đời sống, được hỗ trợ xóa đói, giảm nghèo, không còn tình trạng tái lấn chiếm đất quốc phòng. Những sai phạm, thiếu sót trong quá trình thực hiện dự án đã được UBND tỉnh Bắc Giang tiến hành xử lý triệt để, không để xảy ra tiêu cực, tham nhũng.
Từng bước tạo sự đồng thuận
Dự án Trường bắn quốc gia khu vực 1 được UBND tỉnh Bắc Giang chỉ đạo triển khai nhiều đợt thu hồi đất là bởi diện tích rộng, thuộc địa bàn 12 xã nghèo của hai huyện Lục Ngạn và Sơn Động, số lượng người di dời lớn, có tới 85% số hộ là đồng bào dân tộc thiểu số, trình độ hiểu biết còn hạn chế và cuộc sống còn thiếu thốn, sinh kế chủ yếu dựa vào đất rừng. Bước vào giai đoạn 2005 - 2015, với việc khảo sát kỹ lưỡng, công tác giải phóng mặt bằng, đền bù và tái định cư được cấp ủy, chính quyền các xã, huyện đồng loạt triển khai. Tâm tư, nguyện vọng của người dân được nắm bắt kịp thời qua các cuộc sinh hoạt dân chủ để từ đó có hướng xử lý phù hợp, bảo đảm quyền lợi chính đáng của người dân, có hiệu quả thực tiễn cũng như phù hợp phong tục, tập quán của từng dân tộc.
Trong quá trình thực hiện Dự án di dân, tái định cư Trường bắn quốc gia khu vực 1, phần lớn người dân đã chấp hành tốt chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước. Tuy nhiên, thời gian tiến hành dự án dài, nhiều chính sách về hỗ trợ, bồi thường thay đổi, người dân muốn nhận hỗ trợ cao hơn, số khác không muốn di chuyển khỏi mảnh đất do cha ông để lại. Nhiều hộ dân bị kẻ xấu kích động đã tổ chức khiếu kiện, tụ tập đông người và chống lại người thi hành công vụ. Thậm chí có những hộ đã di dời nhiều năm nhưng vẫn muốn hưởng thêm chế độ ưu đãi cho nên trở về nơi ở cũ dựng lán trại sinh sống… Vì thế, các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương vừa tập trung vận động, giải thích, vừa khắc phục sai sót, đồng thời kiên quyết xử lý những trường hợp cố tình gây rối. Đến thời điểm hiện nay, các vướng mắc tại dự án đã được cấp ủy, chính quyền các địa phương và cơ quan chức năng giải quyết triệt để, cơ bản không còn kiến nghị, thắc mắc và khiếu kiện phức tạp xảy ra.
Cùng với những kết quả đạt được, quá trình thực hiện dự án đã để xảy ra một số sai sót. Năm 2012, Thanh tra Chính phủ thực hiện thanh tra toàn diện dự án Trường bắn quốc gia khu vực 1 tại Bắc Giang và đã chỉ ra một số sai phạm, thiếu sót. Tuy nhiên, kết quả điều tra, xác minh của Bộ Công an tại Văn bản số 62/BC-BCA-A81 ngày19-2-2014 nêu rõ: “… đến nay, Bộ Công an chưa phát hiện thấy có hành vi tiêu cực, tham nhũng; đồng thời cũng không có người dân gửi đơn đến các cấp tố cáo sai phạm của chính quyền trong việc bồi thường hỗ trợ di dân tái định cư Trường bắn quốc gia khu vực 1 tại tỉnh Bắc Giang…”.
Ngay sau khi có kết luận thanh tra, tỉnh Bắc Giang đã nhanh chóng kiểm điểm, rút kinh nghiệm, khắc phục những hậu quả, vi phạm theo yêu cầu của Chính phủ. Cụ thể, UBND tỉnh đã bố trí đất ở cho 68 hộ dân chưa có đất tái định cư; thu hồi các khoản kinh phí bị sử dụng sai mục đích; yêu cầu Ban quản lý dự án Trường bắn quốc gia khu vực 1 cùng các nhà thầu khắc phục một số sai phạm về quản lý chất lượng công trình; chủ động giải quyết kiến nghị, thắc mắc của các hộ dân ngay tại cơ sở, hạn chế đến mức thấp nhất tình trạng đơn thư vượt cấp và khiếu kiện đông người gây mất ổn định an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội… UBND tỉnh cũng đã nghiêm túc kiểm điểm, xử lý kỷ luật đối với các cơ quan, tổ chức, cá nhân để xảy ra sai sót trong quá trình triển khai dự án. Cán bộ, nhân viên để xảy ra sai phạm đã được các đơn vị nghiêm túc kiểm điểm và có những hình thức kỷ luật phù hợp. Kết quả xử lý, khắc phục sau thanh tra của tỉnh Bắc Giang được Chính phủ và các bộ, ngành liên quan đồng ý, không có ý kiến phản hồi ngược lại và nhân dân không còn khiếu kiện.
Giúp người dân an cư, lạc nghiệp
Sau khi hoàn thành dự án, tỉnh Bắc Giang chỉ đạo rà soát toàn bộ các phương án bồi thường hỗ trợ di dân, tái định cư tại dự án. Qua rà soát cho thấy toàn bộ các chế độ, chính sách về bồi thường, hỗ trợ người dân đã được lập đúng đối tượng, đúng trình tự, thủ tục quy định. Bí thư Đảng ủy xã Kiên Thành, huyện Lục Ngạn Vũ Văn Thuấn cho biết, những ngày đầu cán bộ phải vào Trường bắn đón người dân ra xã tổ chức ăn, ở miễn phí, chờ tìm mua đất tái định cư. Chính vì vậy gần một nghìn hộ dân đã về đây cư trú và xã Kiên Thành theo đó được dự án đầu tư hàng chục tỷ đồng xây dựng hạ tầng nông thôn. Đến nay các hộ di dân đã an cư lạc nghiệp trên quê mới. Nhiều hộ làm kinh tế giỏi, có thu nhập cao, trở thành điển hình tiên tiến. Chất lượng cuộc sống của người dân tái định cư ngày càng nâng lên.
Qua 5 năm tái định cư, được hưởng những chính sách ưu đãi của Nhà nước, các hộ dân vùng dự án giờ đã ổn định đời sống, sản xuất và hòa nhập với cộng đồng sở tại. Ông Vi Xuân Cường, chủ một hộ dân tái định cư cho biết: “Gia đình tôi trước đây sinh sống tại thôn Tân Trung, xã Kim Sơn (Lục Ngạn) thuộc khu vực Trường bắn. Năm 2007, tôi chuyển về thôn Đồng Giao, xã Quý Sơn (Lục Ngạn) tái định cư. Ở đây đất đai không nhiều như trước nhưng sản xuất an toàn, thuận lợi hơn rất nhiều cho nên cuộc sống từng bước ổn định. Từ năm 2010 đến nay, tôi được người dân trong thôn tín nhiệm bầu làm Phó Trưởng thôn”.
Đánh giá về Dự án di dân, tái định cư Trường bắn quốc gia khu vực 1 trên địa bàn tỉnh Bắc Giang, Phó Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Giang Trần Văn Lâm cho biết, dự án di dân Trường bắn quốc gia khu vực 1 đến nay đạt được hiệu quả rất lớn. Đa số ý kiến cử tri trong diện di dân hài lòng với nơi ở mới, nhất là thuận lợi trong tiếp cận nâng cao trình độ sản xuất và phát triển kinh tế gia đình. Qua giám sát, khảo sát gần đây cho thấy, 788 công trình hạ tầng, địa điểm đầu tư tại 65 xã, thuộc tám huyện trên địa bàn tỉnh phục vụ cho việc tái định cư của bà con đều phát huy hiệu quả, tạo điều kiện cho người dân tái định cư và cộng đồng dân cư sở tại đẩy mạnh sản xuất, nâng cao đời sống.
