Obama đã phá hủy Libya, Mỹ giờ còn tồi tệ hơn?

Thảm họa do phương Tây tạo ra ở Libya tiếp tục phát triển tồi tệ hơn. Cuộc chiến giữa Nguyên soái Khalifa Haftar được gọi là Quân đội Quốc gia Libya (LNA) và Chính phủ Hòa hợp Quốc gia (GNA) đã leo thang trong và xung quanh Tripoli.

LNA khoe vào ngày 11 tháng 9 rằng, các lực lượng của họ đã đánh tan quân đội của dân quân Sarraj, một đồng minh của GNA, tiêu diệt khoảng 200 người.

Con số đó, tất nhiên, có thể được phóng đại, nhưng không còn nghi ngờ gì nữa, tình hình ngày càng trở nên dữ dội và hỗn loạn ở Tripoli và các khu vực khác của Libya với những thường dân vô tội.

Một bài báo trên Bloomberg News cung cấp ngắn gọn về những hậu quả việc Mỹ sự can thiệp quân sự vào Libya năm 2011.

Libya đối mặt với tình trạng bạo lực tồi tệ nhất kể từ khi Muammar el-Qaddafi bị NATO lật đổ. Sự bất ổn cho phép những kẻ cực đoan Hồi giáo phát triển mạnh và biến Libya thành trung tâm cho những người di cư đến châu Âu.

Mỹ lật đổ Qaddafi chỉ làm cho Libya trở nên hỗn loạn hơn

Haftar đã phát động chiến tranh khi Liên Hợp Quốc đang đặt nền móng cho một hội nghị chính trị để thống nhất đất nước. Giờ đây Libya trở nên chia rẽ hơn bao giờ hết. Đất nước này đã trở thành trò chơi không chỉ của các phe phái trong nước mà cả các cường quốc Trung Đông, bao gồm Ai Cập, Ả-rập Xê-út, Thổ Nhĩ Kỳ, Qatar và Các Tiểu vương quốc Ả-ập Thống nhất.

Những quốc gia này đang tiến hành một cuộc cạnh tranh địa chính trị tàn nhẫn, cung cấp vũ khí và trong một số trường hợp thậm chí còn phát động những cuộc không kích thay mặt cho lực lượng mà họ hậu thuẫn.

Hoa Kỳ cũng không thể cưỡng lại sự thôi thúc can thiệp. Tồi tệ hơn, các quan chức Mỹ, thậm chí còn quyết định phe nào họ muốn ủng hộ. Chính sách chính thức của Washington là tiếp tục hỗ trợ GNA, chính phủ được Liên Hợp Quốc công nhận là hợp pháp.

Tuy nhiên, Tổng thống Donald Trump đã có cuộc trò chuyện qua điện thoại thân mật vào tháng Tư với Haftar và tỏ ra ấn tượng với Haftar khi ông này tuyên bố quyết tâm chống lại các nhóm khủng bố, mang lại trật tự và đoàn kết cho Libya.

Giờ đây, cả 2 phe tại Libya dường như đều không chắc chắn về lập trường của Washington.

Với hậu quả kinh hoàng từ sự can thiệp trước đo của Hoa Kỳ, giờ đây, cả chính quyền Trump lẫn những người ủng hộ cuộc chiến Libya của chính quyền Barack Obama, đều có khuynh hướng ủng hộ chính sách thận trọng hơn, hạn chế hơn trong vấn đề này.

“Chúng tôi khó có thể mong đợi có một quả cầu pha lê dự đoán chính xác kết quả ở những nơi mà văn hóa không phải là của chúng tôi”, Samantha Power, một thành viên có ảnh hưởng của Hội đồng An ninh Quốc gia hồi năm 2011 tranh luận.

Nhà phân tích bảo thủ người Mỹ, Daniel Larison đã nêu ra lập luận rằng, “Power nói như thế là để chối bỏ trách nhiệm về những ảnh hưởng của cuộc chiến mà cô này đã ủng hộ bằng cách nhún vai và biện hộ cho sự thiếu hiểu biết của mình”.

“Nếu văn hóa Libya quá khó hiểu đối với chính quyền Obama, thì họ không bao giờ nên đứng về phía nào trong một cuộc xung đột nội bộ ở đó”.

“Nếu văn hóa không phải là của chúng ta và họ không thể đoán trước được điều gì sẽ xảy ra, thì các nhà hoạch định chính sách làm sao biêt phải ủng hộ cho bên nào”.

Robert Gates, Bộ trưởng Quốc phòng dưới thời Obama, đã xác nhận trong hồi ký của mình là “Duty: Memoirs of a Secret at War” rằng, chính quyền Obama đã chia rẽ sâu sắc về khả năng can thiệp.

Tham mưu trưởng liên quân, Phó Tổng thống Joe Biden và Gates đã phản đối. Trong số những người đề xướng hành động thẳng thắn nhất có Power và Ngoại trưởng Hillary Clinton.

Gates lưu ý thêm rằng, Obama đã bị xâu xé sâu sắc, sau đó nói với bộ trưởng quốc phòng của mình rằng quyết định này là một cuộc gọi từ “51 đến 49”.

Power, Clinton, Obama và những người ủng hộ lật đổ Qaddafi đã biến Libya thành một “Somalia” trên Địa Trung Hải, và máu của những người vô tội đã đổ ra từ năm 2011 trên tay họ.

Do sự chia rẽ nghiêm trọng trong Hội đồng An ninh Quốc gia của Tổng thống, sự can thiệp của Libya đặc biệt liều lĩnh và phi lý. Trong trường hợp mà đáng lẽ ra phải chống lại sự can thiệp, không đâm đầu vào cuộc chiến mà chưa biết hồi kết sẽ diễn ra vào lúc nào?

Chính quyền Trump nên học hỏi từ những sai lầm ngớ ngẩn của người tiền nhiệm và chống lại mọi cám dỗ để can thiệp sâu hơn nữa.

Nước Mỹ không nên "lẽo đẽo" chạy theo cuộc chiến đang diễn ra giữa Haftar và GNA, và nên chấp nhận bất kỳ kết quả nào. Sự can thiệp của Washington đã gây ra đủ đau khổ ở Libya rồi.

Như Ý