Nuôi hươu sao làm giàu
Nuôi hươu không phải quá cầu kỳ. Cây cỏ trong vườn đều có thể làm thức ăn cho hươu. Hươu không kén thức ăn, nhưng thức ăn phải sạch.
Huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh được ví như “thủ phủ” nhung hươu của nước ta. ở đây, nhiều nhà nuôi hươu lấy nhung, và cả nuôi hươu thịt. Giá trị kinh tế của hươu rất cao, nhiều gia đình trở nên giàu có chỉ sau vài ba năm chăn nuôi.
Theo chia sẻ của người nuôi hươu ở Hương Sơn, nuôi hươu không phải quá cầu kỳ. Cây cỏ trong vườn đều có thể làm thức ăn cho hươu. Hươu không kén thức ăn, nhưng thức ăn phải sạch. Trước tiết lập Xuân, người nuôi phải cho hươu ăn thúc, thức ăn thúc là cơm, lạc, ngô, khoai, sắn... Khi hươu bắt đầu ra lộc, phải có chế độ chăm sóc đặc biệt. Lúc này hươu không những được ăn ban ngày mà ban đêm cũng ăn những thứ giàu chất béo, giúp lộc nhung lên rất nhanh, chất lượng cũng cao hơn.
Người nuôi hươu cho biết, sau một năm được đầu tư chăm sóc, con hươu đực trút khối sừng cứng trên đầu (gọi là đế), để mọc lên một cặp lộc nhung hồng tơ. Khi cặp nhung được khoảng 43 - 45 ngày, người nuôi cắt nhung, thu hoạch. Theo thời giá, 1 ki-lô-gam lộc nhung (1 cặp) có giá bán trên dưới 12 triệu đồng.
Thu hoạch lộc nhung thường bắt đầu từ tháng 1 đến tháng 4 âm lịch hàng năm, rộ nhất là vào tháng 2 âm lịch. Một người nuôi hươu ở xã Sơn Giang (huyện Hương Sơn) cho biết, nhà có 5 con hươu đực, Tết vừa rồi bán được 2 cặp lộc nhung, được 18 triệu đồng.
Gần đây, người dân nuôi hươu còn áp dụng khoa học kỹ thuật vào chăm sóc nên một năm có thể đạt 2 lứa lộc nhung. Được biết, cả huyện Hương Sơn có gần 40.000 con hươu. Mỗi năm có thể thu về tới 15 tấn lộc nhung hươu.
Tuy nhiên, để nuôi hươu lấy lộc nhung tốt, cũng cần chú ý một số vấn đề cơ bản về kỹ thuật. Trước tiên là làm chuồng nuôi hươu. Nên làm ở vị trí gần đồng cỏ hoặc phải có nguồn thức ăn thô xanh từ nơi khác để cung cấp đủ thức ăn thô xanh hàng ngày cho hươu. Nhiệt độ thích hợp để hươu sao phát triển tốt là từ 18 độ C đến 32 độ C. Chuồng phải được xây dựng ở nơi cao ráo, thoáng mát. Hướng tốt nhất là hướng Nam hoặc Đông Nam để điều hòa được khí hậu của chuồng nuôi. Mái chuồng hươu phải cao, thoáng, thiết kế có độ dốc. Nếu được thì nên lót xốp hoặc rơm rạ lên mái chuồng để cách nhiệt.
Máng ăn, máng uống cho hươu nên làm bằng cao su để tránh bị vỡ. Máng ăn nên đặt ngang tầm với hươu để chúng dễ lấy thức ăn. Máng uống không cần phải để cố định vì nhu cầu nước uống của hươu không lớn, chỉ khi nhiệt độ quá cao hoặc hươu ăn nhiều thức ăn khô thì mới cần bổ sung nước uống cho hươu.
Rất quan trọng là chọn hươu sao giống, đây là yếu tố quyết định đến hiệu quả chăn nuôi nên bà con cần đặc biệt lưu ý. Cần phải biết rõ lý lịch hươu giống bố mẹ, bố mẹ của hươu giống phải khỏe mạnh, đặc biệt hươu bố phải cho nhung có số lượng lớn, ít nhất là từ 800gr trở lên.
Hươu giống phải có ngoại hình cân đối, khỏe mạnh, mắt phải tinh nhanh, tai lúc nào cũng vểnh, lưng phải thẳng và bụng phải thon, 4 chân phải đều, không dị tật.
Người nuôi cũng nên thường xuyên tắm rửa cho hươu, trước đó phải vuốt ve để hươu làm quen và đỡ nhút nhát. Tắm từ đầu ra thân sau và xuống chân, tắm trong khoảng 5-10 phút. Ngoài ra cũng cần dùng các loại thuốc sát trùng để khử trùng chuồng trại định kỳ. Hươu sao 14-15 tháng là đã có thể bắt đầu ra nhung, trong thời gian hươu mọc nhung, nên bổ sung thức ăn tinh cho hươu với lượng khoảng 600-800gr/ngày.
Cuối cùng là việc cắt lộc nhung. Dụng cụ cắt là cưa sắt đã khử trùng, cần phải có 4-5 người hỗ trợ trong quá trình cắt. Khi cắt, cần để thừa 1cm ở chân nhung, để nhung tiếp tục mọc lên dễ dàng. Cắt xong phải dùng thuốc cầm máu và thuốc sát trùng cho hươu. Hươu đực có thể cho nhung khoảng 25 năm.
