Nước cờ Putin tách đối lập-đối lập ôn hòa phát công hiệu!

Quân đội Syria tấn công phiến quân nổi dậy cực đoan ở Idlib mà Thổ Nhĩ Kỳ phải bó tay

Theo hãng thông tấn Fars của Iran, ngày 18/9 quân đội Syria đã mở đợt oanh kích dữ dội và phá hủy hàng loạt căn cứ của nhóm liên minh thánh chiến Hayat Tahrir al-Sham (HTS) tại tỉnh Hama và Idlib, gây tổn thất nặng nề cho nhóm khủng bố này.

"Các đơn vị pháo binh và tên lửa Syria đã tấn công dữ dội căn cứ của nhóm khủng bố HTS ở khu vực xung quanh Jisr al-Shoghour, tây Idlib, qua đó tiêu diệt nhiều tay súng và phá hủy các trang thiết bị quân sự, vũ khí của phiến.

Tại Hama, quân đội Syria oanh kích hang ổ nhóm HTS ở ngoại ô thị trấn al-Latamineh.“Nhiều tay súng khủng bố cũng bỏ mạng trong đợt pháo kích của lực lượng chính phủ gần ngôi làng al-Zuka, tây bắc Hama”, Fars tường thuật.

Việc quân đội Syria tấn công các nhóm phiến quân cực đoan sau Thỏa thuận Nga-Thổ khiến Ankara bó tay

Theo Al Masdar News, hai nhóm phiến quân lớn nhất ở ây bắc Syria là HTS và Đảng Hồi giáo Turkistan (TIP) được cho là đã từ chối thỏa thuận về Idlib mà Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đạt được tại Sochi hôm 17/9/2018.

Tại cuộc gặp ở Sochi, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã thống nhất với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan thiết lập một khu phi quân sự giữa quân chính phủ Syria và lực lượng nổi dậy quanh tỉnh Idlib.

Đây được cho là hiện thực hóa yêu cầu của Moscow về việc tách lực lượng đối lập khỏi lực lượng khủng bố - mà trong đó có nhiều thành phần núp danh đối lập ôn hòa - nhằm tìm kiếm giải pháp chính trị cho cứ điểm Idlib theo mong muốn của Ankara.

Lực lượng nào vi phạm thỏa thuận thiết lập khu phi quân sự, tức là không chấp nhận yêu cầu tách biệt đối lập-đối lập ôn hòa thì sẽ bị xem là khủng bố và có thể bị tấn công bởi bất cứ lực lượng nào chống khủng bố tại Syria.

Rõ ràng, khi HTS và TIP phản đối việc thiết lập khu phi quân sự tại Idlib là tự nhận mình là khủng bố, nên ngay lập tức bị lực lượng quân đội Syria tấn công tiêu diệt, dù HTS từng được Thổ Nhĩ Kỳ bảo trợ.

Khi Tổng thống Putin đi nước cờ "tách biệt đối lập-đối lập ôn hòa" thì đã có nhiều ý kiến cho rằng nước cờ này chỉ đi cho có chứ không thể phát công hiệu, vì Thổ bảo trợ nhiều nhóm phiến quân cực đoan, Mỹ thì sử dụng khủng bố như lá bài chính trị.

Tuy nhiên, thực chất không hẳn như vậy, mà khi yêu cầu đối lập tách biệt đối lập ôn hòa thì Nga đã đá quả bóng "khủng bố-đối lập ôn hòa" tại Idlib sang phần sân của Mỹ-Thổ, buộc Washington và Ankara phải giải quyết.

Trong trường hợp yêu cầu của Moscow không được thực hiện thì chính Ankara và Washington - hai thực thể bảo trợ phe đối lập Syria - đã tự chứng minh mình bảo trợ khủng bố và khi đó quân đội Syria có thể tấn tiêu diệt khủng bố.

Dù từng được Thổ Nhĩ Kỳ bảo trợ thì HTS hay TIP đều bị tấn công nếu không khuất phục nước cờ của Putin

Chính Tổng thống Erdogan đã phải cam kết sẽ làm mọi cách để loại bỏ các nhóm nổi dậy cực đoan tại Idlib, tuy nhiên khi Ankara chưa thể loại bỏ các nhóm nổi dậy cực đoan thì Damascus đã ra tay.

Vấn đề đặt ra là theo thỏa thuận thì phải đến ngày 15/10/2018 mới là hạn chót để đối lập cực đoan bị loại ra khỏi khu phi quân sự Idlib, tại sao quân đội Syria lại khai hỏa trước giờ G?

Theo giới phân tích, hành động của Damascus được cho là dựa trên thực tế hồi hương của người dân tại Idlib sau khi Thỏa thuận Nga-Thổ về thiết lập khu phi quân Idlib được ký kết.

Theo Văn phòng Điều phối Nhân đạo của LHQ, ước tính có hơn 4.500 người dân ở Idlib đã quay về lại nhà của họ ngay sau khi Thỏa thuận Nga-Thổ có hiệu lực, ngăn chặn cuộc tấn công của quân chính phủ vào thành trì cuối cùng của quân nổi dậy.

Còn theo Tổ chức giám sát nhân quyền tại Syria thì có khoảng 7.000 người đã trở về thị trấn và làng mạc của họ kể từ khi Nga và Thổ Nhĩ Kỳ công bố thỏa thuận về thiết lập vùng đệm tại Idlib. Bởi đây chính là thỏa thuận mà người dân mong đợi.

Khi người dân trở về nhà sau Thỏa thuận Nga-Thổ về thiết lập khu phi quân sự thì thực tế thỏa thuận đã có hiệu lực và việc tách biệt đối lập-đối lập ôn hòa phải được triển khai để đảm bảo an toàn cho người dân.

Bởi trước đây đối lập-đối lập ôn hòa không tách biệt, khủng bố trà trộn vào dân để tránh bị tấn công nên người dân có thể ít bị nguy hiểm, tuy nhiên khi thỏa thuận Nga-Thổ được ký kết thì việc người dân sống cùng khủng bố sẽ cực kỳ nguy hiểm.

Do vậy, bất cứ lực lượng nào thể hiện sự phản đối thỏa thuận thiết lập phi quân sự, phản đối yêu cầu tách biệt đối lập-đối lập ôn hòa là cần phải bị trừng phạt - vì đó chính là khủng bố - đảm bảo an toàn cho cuộc sống của người dân.

Người dân trở về nhà thay vì biểu tình chống chính phủ

Phản ứng tích cực của quốc tế với hiệu ứng từ nước cờ của Tổng thống Putin

Theo số liệu của LHQ, trong 12 ngày đầu tháng 9, hơn 38.000 người đã di dời khỏi Idlib sang khu vực khác để tránh chiến dịch không kích của chính phủ. Họ hướng tới biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ, mặc cho các trại tị nạn ở đây đã quá đông đúc.

Như vậy, ngay khi cuộc tổng tấn công vào Idlib chưa diễn ra, khủng hoảng nhân đạo đã phát sinh. Tuy nhiên, chỉ 24 tiếng sau khi Thỏa thuận Nga-Thổ được ký kết thì đã có tới 7.000 người trở về nhà, vấn đề nhân đạo đã được tháo gỡ.

Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres - người đã nhiều lần lên tiếng cảnh báo Nga và Syria về thảm họa nhân đạo nếu quân chính phủ Syria quyết giải phóng Idlib bằng vũ lực - rất hoan nghênh Thỏa thuận thiết lập vùng đệm ở Idlib.