Nước Anh sau Brexit thiếu hơn 300.000 lao động

Nước Anh sau Brexit thiếu hơn 300.000 lao động. Ảnh: Reuters

Nghiên cứu do hai tổ chức Nước Anh trong một châu Âu thay đổi và Trung tâm Cải cách châu Âu thực hiện cho thấy việc chấm dứt di chuyển tự do đang hạn chế nền kinh tế Anh và "góp phần đáng kể" vào tình trạng thiếu lao động ở nước này trong các lĩnh vực yêu cầu tay nghề thấp như hậu cần, xây dựng và khách sạn.

Giáo sư kinh tế và chính sách công tại trường King's College (London), Jonathan Portes, đồng tác giả của nghiên cứu, cho biết tác động lâu dài của sự thay đổi trong mô hình di cư đối với thị trường lao động của Anh sẽ rất sâu sắc.

Sau khi rời EU, Anh đã chuyển sang hệ thống nhập cư dựa trên điểm số, theo đó những lao động lành nghề có thu nhập hơn 25.600 bảng (31.424 USD)/năm hoặc 10,10 bảng/giờ sẽ được cấp thị thực làm việc. Tuy nhiên, nghiên chỉ ra rằng cơ chế này không đủ để bù đắp cho sự thiếu hụt lao động đến từ EU.

Nghiên cứu được công bố khi Chính phủ Anh đang cố gắng giải quyết các tác động của cái gọi là "thời kỳ nghỉ hưu lớn" gây ra bởi đại dịch, khiến hơn 500.000 người từ bỏ các hoạt động kinh tế kể từ năm 2019.

Các doanh nghiệp đại diện cho các ngành bị ảnh hưởng, như lái xe tải, nhân viên khách sạn, và lao động trong ngành nông nghiệp và xây dựng, đã yêu cầu chính phủ nới lỏng chế độ thị thực bằng cách mở rộng danh sách những nghề thiếu hụt lao động, nhưng nỗ lực này hầu như không thành công.

Nghiên cứu đánh giá sự thiếu hụt lao động tại Anh bằng cách sử dụng dữ liệu trong cuộc khảo sát dân số hàng năm để so sánh số lượng lao động thực tế từ EU và phần còn lại của thế giới so với ước tính về lực lượng lao động nhập cư nếu Anh không chấm dứt di chuyển lao động tự do. Tính đến tháng 6/2022, số lượng ròng các lao động thiếu hụt tương đương 1% lực lượng lao động của Anh, tức khoảng 330.000 người.

Tuy nhiên, một số lĩnh vực có mức lương thấp bị ảnh hưởng nhiều hơn, như ngành vận tải và kho bãi với lượng lao động thiếu hụt lên tới 128.000 người, tương đương 8% tổng số lao động trong ngành này. Đối với ngành khách sạn và thực phẩm, tỷ lệ này là 4%; và ngành bán buôn và bán lẻ, 3%.

Phó giám đốc Trung tâm Cải cách châu Âu, John Springford, đồng tác giả của nghiên cứu, cho biết việc giảm nguồn cung lao động sẽ hạn chế nền kinh tế, chỉ ra rằng người sử dụng lao động sẽ phải ứng phó bằng cách tăng lương và tăng giá trong khi giảm sản lượng, đặc biệt là trong những ngành khó tự động hóa.

Các tập đoàn kinh doanh cho rằng trong khi chính phủ cần làm nhiều hơn nữa để khuyến khích người dân Anh trở lại làm việc, báo cáo cho thấy rõ ràng nguồn cung lao động trong nước đang có vấn đề.

Bà Jane Gratton, phụ trách về chính sách nhân lực tại Phòng Thương mại Anh, cho biết cạnh tranh về nhân công đang khiến lạm phát tăng và kêu gọi Bộ Nội vụ cải cách danh sách nghề nghiệp thiếu hụt lao động, cho rằng chính phủ cần thực tế về nhu cầu đối với lao động bên ngoài Vương quốc Anh ở một số ngành nghề. Bà nhấn mạnh Brexit cho phép Anh có quyền kiểm soát biên giới của mình và chính phủ phải sử dụng các đòn bẩy thích hợp để giúp các doanh nghiệp đang gặp khó khăn có được nguồn lao động họ cần.

Logistics UK, tổ chức của ngành hậu cần, đã phối hợp tích cực với chính phủ kể từ cuộc khủng hoảng tài xế xe tải năm 2021 để thúc đẩy tuyển dụng lao động cho ngành, tiến hành các chương trình đào tạo kỹ năng và thực hiện các chiến dịch quảng cáo để thu hút các tài xế trẻ. Giám đốc chính sách Kate Jennings cho biết Logistics UK đang thúc giục chính phủ đánh một loại thuế mới về kỹ năng lao động để tài trợ cho đào tạo trong các ngành thiếu hụt lao động.

CBI, tổ chức đại diện cho ngành công nghiệp Anh, đồng tình rằng danh sách các nghề nghiệp thiếu hụt lao động cần được cập nhật, song cho rằng Anh cũng cần thực hiện các biện pháp dài hạn để tăng năng suất, vốn là gốc rễ của sự thiếu hụt nhân lực.

Ông Portes và Springford cho rằng thị trường lao động Anh đang đối mặt với sự không chắc chắn trong một số lĩnh vực, như việc dòng người nhập cư đến từ Ukraine và Khu hành chính đặc biệt Hong Kong (Trung Quốc) sẽ tham gia vào lực lượng lao động như thế nào, và liệu những người lao động EU đã rời Anh trong thời kỳ COVID-19 nhưng có quyền định cư vĩnh viễn theo thỏa thuận Brexit giữa EU và Anh có trở lại Anh hay không.

Trong khi đó, Bộ Nội vụ Anh cho rằng cơ chế nhập cư dựa trên điểm số mang lại lợi ích cho toàn Vương quốc Anh bằng cách cân bằng giữa việc ưu tiên các kỹ năng và tài năng mà Anh có nhu cầu với việc khuyến khích đầu tư dài hạn vào lực lượng lao động trong nước.

Bộ Nội Vụ cho biết đã mở rộng lộ đối tượng công nhân lành nghề được cấp thị thực tới các công việc cần tay nghề trung bình, hiện đang chiếm 60% số lượng công việc của nền kinh tế./.

Minh Hợp (P/v TTXVN tại London)