Nước Anh chia rẽ vì dự thảo thỏa thuận Brexit

Tuy nhiên, chặng đường Brexit vẫn còn gập ghềnh khi một số quan chức Anh bất ngờ từ chức để bày tỏ sự bất đồng quan điểm với dự thảo này…

Một ngày sau khi Anh và EU công bố dự thảo thỏa thuận Brexit, ngày 15-11, Thủ tướng Anh Theresa May nhận một đòn giáng mạnh khi Bộ trưởng Brexit Anh Dominic Raab thông báo quyết định từ chức. Trong thư từ chức đăng tải trên tài khoản Twitter, ông Dominic Raab thể hiện sự bất đồng đối với những điều khoản được đề cập trong dự thảo thỏa thuận. Theo ông này, các điều khoản thỏa thuận liên quan đến vấn đề biên giới Bắc Ireland tạo ra mối đe dọa thực sự đối với sự toàn vẹn lãnh thổ của Vương quốc Anh.

Còn nhiều thách thức đợi Thủ tướng Theresa May trong cuộc chiến giành sự ủng hộ của Quốc hội Anh về dự thảo thỏa thuận Brexit. Ảnh: Reuters

Ngoài ra, Bộ trưởng Việc làm và Hưu trí của Anh Esther McVey cũng tuyên bố từ chức. Trong đơn từ chức gửi Thủ tướng Anh, Bộ trưởng Esther McVey cho rằng dự thảo thỏa thuận mà Thủ tướng Theresa May đưa ra đã không tôn trọng kết quả cuộc trưng cầu dân ý về Brexit. Theo bà, bản dự thảo trên sẽ sớm bị cả nước phán xét, bởi nó đồng nghĩa với việc Anh sẽ trao cho EU 39 tỷ bảng Anh (gần 50 tỷ USD) mà không nhận lại được gì. Trước đó, cùng ngày, ông Shailesh Vara, Quốc vụ khanh Bộ Ngoại giao Anh phụ trách Bắc Ireland cũng quyết định từ chức do bất đồng quan điểm với Chính phủ của Thủ tướng Theresa May liên quan đến dự thảo thỏa thuận này. Trong tuyên bố từ chức đăng tải trên Twitter, ông Shailesh Vara cho rằng dự thảo thỏa thuận Brexit mới đạt được giữa Anh và EU không bảo đảm được "chủ quyền và độc lập" của London.

Sau cuộc họp kéo dài 5 giờ đồng hồ, tối 14-11, Chính phủ Anh đã nhất trí thông qua dự thảo thỏa thuận Brexit mà nước này đã đạt được với EU trước đó một ngày. Thủ tướng Anh Theresa May nhận định đây là một "bước đi quyết định" trong tiến trình đàm phán Brexit, qua đó sẽ đưa thỏa thuận Brexit tiến đến việc chính thức được thông qua. Cùng ngày, trong một cuộc họp báo, ông Michel Barnier, Trưởng đoàn đàm phán về Brexit của EU tuyên bố, Brussels và London đã đạt được "tiến triển mang tính quyết định", mở ra con đường dẫn đến việc hoàn tất thỏa thuận giữa EU và Anh. Ông Michel Barnier hoan nghênh giải pháp mà hai bên đã tìm ra nhằm giúp tránh hình thành một biên giới cứng giữa Bắc Ireland và Cộng hòa Ireland-vấn đề khó khăn nhất trong quá trình đàm phán Brexit, đồng thời cho phép toàn bộ nước Anh ở lại trong Liên minh thuế quan.

Trong bản dự thảo thỏa thuận "ly hôn" dài 585 trang, hai bên dự kiến thiết lập một "lưới an ninh" nhằm tránh khả năng tái lập đường biên giới cứng giữa Bắc Ireland thuộc Vương quốc Anh với Cộng hòa Ireland. Cũng theo nội dung dự thảo, toàn bộ Vương quốc Anh sẽ ở lại trong Liên minh thuế quan với EU và một liên kết đặc biệt cũng sẽ được quy định thêm cho Bắc Ireland trong giai đoạn chuyển tiếp, dự kiến kéo dài đến khi các cuộc thảo luận về mối quan hệ thương mại trong tương lai giữa hai bên được hoàn tất.

Trước đó, Thủ tướng Anh Theresa May khẳng định, dự thảo thỏa thuận Brexit đã thể hiện đúng nguyện vọng của cử tri Anh trong cuộc trưng cầu ý dân hồi năm 2016. Bà nhấn mạnh, thỏa thuận này sẽ bảo đảm cho việc chấm dứt tình trạng người nhập cư ồ ạt kéo đến quốc gia này và cho phép Anh tự xây dựng chính sách thương mại.

Trước diễn biến tích cực trong tiến trình đàm phán Brexit, nhiều nước đã lên tiếng hoan nghênh. Trong một tuyên bố, Ngoại trưởng Đức Heiko Maas nhấn mạnh, việc Anh và EU đạt được dự thảo thỏa thuận Brexit là một bước tiến mang tính quyết định đáng mừng. Theo ông, mặc dù quyết định của Anh ra khỏi EU cho đến nay vẫn là một điều đáng tiếc, song Đức cũng như nhiều nước thành viên trong EU đều mong muốn tiếp tục có mối quan hệ thân thiết, gắn bó với London. Trong khi đó, Bộ trưởng phụ trách các vấn đề EU của Pháp Nathalie Loiseau cho biết, Pháp hoan nghênh những tiến bộ quan trọng đạt được trong đàm phán về Brexit nhờ nỗ lực của Trưởng đoàn đàm phán EU Michel Barnier trong suốt hơn một năm qua.

Việc Chính phủ Anh thông qua dự thảo thỏa thuận Brexit là một thắng lợi chính trị quan trọng với bà Theresa May. Tuy nhiên, quyết định từ chức của 3 quan chức trên có thể tạo "hiệu ứng domino", khiến nhiều thành viên khác trong Chính phủ Anh có thể có bước đi tương tự. Đồng thời, động thái này cũng có thể thúc đẩy dẫn tới một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm đối với vai trò lãnh đạo của Thủ tướng Theresa May. Bản dự thảo thỏa thuận Brexit cần được Hạ viện Anh thông qua, được dự báo là một tiến trình đặc biệt khó khăn. Ngay từ trước khi bản kế hoạch được công bố, các nghị sĩ đảng Bảo thủ hoài nghi châu Âu và Đảng Liên minh dân chủ (DUP) cùng một số nghị sĩ ủng hộ việc ở lại EU đã lên tiếng phản đối kế hoạch này. Để thông qua được thỏa thuận, bà May cần sự ủng hộ của 320/650 nghị sĩ tại Hạ viện. Đó là thách thức rất lớn mà bà phải vượt qua.

LÂM ANH